เศรษฐศาสตร์ : มุมมองจากพี่แก่ๆ (ภาคซีรี่ส์)

ลำดับตอนที่ #4 : เศรษฐศาสตร์สาธารณะ

เศรษฐศาสตร์สาธารณะ

สำหรับในส่วนของสาขานี้พี่ต้องขอสารภาพเลยว่าไม่เคยเรียนแม้แต่เศษเสี้ยวเดียว แต่ดีที่ได้เพื่อนที่เรียนในสาขานี้โดยตรงมาช่วยเขียนให้น้องๆได้อ่านกัน (จริงๆก็คือ พี่ไปบีบบังคับเค้าเอง ฮ่าๆ) ว่าแล้วก็ขอเชิญน้องๆทัศนาได้เลยนะคร้าบ...

-------------------------------------------------------

เศรษฐศาสตร์สาธารณะ (public economics) สาขาวิชาที่ใครหลายคนก็อาจจะคิดว่าเป็นสาขาวิชาที่ไม่น่าสนใจเพราะเป็นเรื่องราวของบทบาทของภาครัฐ ใครที่ไม่ใคร่อยากยุ่งกับรัฐบาลมากนักก็อาจจะมองข้ามสาขาวิชานี้ไป แต่ใครที่สนใจใคร่รู้ว่าหน้าที่ของรัฐบาลที่ดีที่มีต่อประชาชนในเชิงเศรษฐศาสตร์ควรเป็นเช่นไร และต้องการที่จะเป็นส่วนหนึ่งในการตรวจสอบพฤติกรรมของรัฐบาล สาขาวิชานี้ก็เป็นอีกสาขาวิชาหนึ่งที่น่าสนใจไม่น้อย

เนื้อหาหลักของเศรษฐศาสตร์สาธารณะ ก็คือ  ศึกษาบทบาทของรัฐบาลที่มีหน้าที่ต้องจัดสรรทรัพยาที่มีอยู่อย่างจำกัด ในที่นี้ก็คือเงินภาษีของประชาชน ซึ่งเป็นรายได้หลักของรัฐบาล ให้เกิดประโยชน์สูงสุด ซึ่งประโยชน์ที่ว่านี้ก็จะต้องตกเป็นประโยชน์ของประชาชนในประเทศและประโยชน์ที่ว่านี้ เมื่อทำให้ใครคนใดคนหนึ่งดีขึ้นแล้วก็ไม่ควรทำให้ผู้อื่นแม้แต่คนเดียวต้องแย่ลง

ในระดับปริญญาตรี รายวิชาที่ต้องเรียนรู้สำหรับเศรษฐศาสตร์สาธารณะ ได้แก่

-  การคลังสาธารณะ(Public Finance) วิชาพื้นฐานที่ทุกคนต้องเรียน เพื่อปูพื้นฐานทางด้านการเงินและการคลังสาธารณะ ในเนื้อหาวิชาก็จะพูดถึงภาพรวมของรายรับ-รายจ่ายของรัฐบาล ว่ารายรับของรัฐบาลมาจากที่ใด รายจ่ายของรัฐบาลมีอะไรบ้าง บทบาทของรัฐบาลเมื่อระบบตลาดล้มเหลว สินค้าใดที่รัฐบาลต้องเป็นผู้ให้บริการแก่ประชาชน รวมถึงการศึกษาถึงสวัสดิการสังคมที่รัฐบาลเป็นผู้สนับสนุนโดยรวม เป็นต้น

-  รายรับรัฐบาล (Governmence Revenue) เป็นวิชาที่ศึกษาถึงรายรับของรัฐบาล ว่ารายรับของรัฐบาลได้มาจากที่ใด ส่วนใหญ่จะศึกษาถึงการเก็บภาษีรูปแบบต่างๆ และเป็นการศึกษาว่าระบบภาษีที่ดีควรมีลักษณะเช่นไร

- รายจ่ายภาครัฐ (Governmence Expenditure) เป็นวิชาที่ศึกษาถึงรายจ่ายของรัฐบาล ซึ่งรายจ่ายของรัฐบาล ส่วนหนึ่งก็จะเป็นเงินสนับสนุน (subsidy) ให้แก่ประชาชน

- ทฤษฎีและนโยบายการคลัง (Public Economic Theory) วิชาหลักที่นำเอาหลักทฤษฎีทางเศรษฐศาสตร์มาอธิบายในเชิงเศรษฐศาสตร์สาธารณะ

- การศึกษาเศรษฐศาสตร์สาธารณะเฉพาะด้าน (Special Topics in Public Economics) เป็นการศึกษาเศรษฐศาสตร์สาธารณะเฉพาะบางหัวข้อโดยจะทำการเรียนรู้ในหัวข้อใดหัวข้อหนึ่งขึ้นอยู่กับผู้สอนและผู้เรียนจะทำการตกลงกัน

รายวิชาที่กล่าวมาข้างต้น แต่ละมหาวิทยาลัยอาจจะตั้งชื่อไม่เหมือนกัน แต่โดยรวมแล้วเศรษฐศาสตร์สาธารณะ เป็นรายวิชาที่นำเอาทั้งทฤษฎีเศรษฐศาสตร์จุลภาค และเศรษฐศาสตร์

มหภาคมาอธิบายพฤติกรรมของรัฐบาล และประชาชน น้องๆ ที่สนใจใคร่รู้ว่าพฤติกรรมของรัฐบาลและประชาชนในมุมมองของเศรษฐศาสตร์สาธารณะว่าเป็นเช่นไร สาขาวิชานี้ก็เป็นอีกหนึ่งสาขาวิชาที่ชวนลุ่มหลง เพราะความเป็นจริงแล้วการกระทำของรัฐบาลที่มีต่อระบบเศรษฐกิจของบ้านเรา เราสามารถมองได้อย่างเห็นภาพว่ารัฐบาลกระทำถูกหรือผิด สมควรทำหรือไม่สมควรทำ นอกจากนี้การศึกษาถึงสาเหตุและการแก้ไขวิธีการฉ้อราษฎร์ (Corruption) ของรัฐบาล รวมถึงการศึกษารัฐบาลท้องถิ่น (องค์การปกครองส่วนท้องถิ่น) ก็มีอยู่ในรายสาขาวิชาเศรษฐศาสตร์สาธารณะอีกด้วย สำหรับผู้ที่สนใจนโยบายเชิงสังคม สาขาวิชานี้ก็เป็นส่วนหนึ่งของนโยบายเศรษฐศาสตร์เชิงสังคมและจะเชื่อมโยงให้เราเข้าใจเศรษฐศาสตร์เชิงสังคมในด้านอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็นเศรษฐศาสตร์สิ่งแวดล้อม (Environmental Economics) เศรษฐศาสตร์สุขภาพและอนามัย (Health Economics) เป็นต้น  

อย่างไรก็ดี น้องๆ ที่สนใจอยากเรียนคณะเศรษฐศาสตร์ควรตระหนักให้ดีว่า เศรษฐศาสตร์เป็นการนำเอาพฤติกรรมของบุคคลในสังคมมาอธิบายอย่างมีเหตุมีผล ซึ่งเครื่องมือหลักที่จะช่วยอธิบายก็คือวิชาคณิตศาสตร์ ที่ไม่ว่าสาขาใดๆ ของเศรษฐศาสตร์ก็ต้องอาศัยเครื่องมือนี้ น้องๆ ที่รู้สึกเบื่อกับการคิดเชิงคณิต ที่มีสมการและต้องหาค่าตัวแปร ควรคิดให้ดีก่อนตัดสินใจเลือกคณะนี้นะจ้ะ เพราะเศรษฐศาสตร์สาธารณะก็เป็นอีกหนึ่งสาขาวิชาที่นำคณิตศาสตร์มาประกอบการอธิบาย หาใช่สาขาวิชาที่มีแต่ตัวหนังสือกับกราฟไม่ อิอุ