ลำดับตอนที่ #169
คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #169 : วิวัฒนาการของกาแล็กซี่
วิวันาารอาแล็ี่
เมื่อ้นทศวรรษที่ 1990 เอ็วิน ฮับเบิล (Edwin Hubble) พบว่าแถบแสสลัวๆ ในท้อฟ้าึ่เื่อันว่าือ "เนบิวลา" (Nebula) นั้น แท้ที่ริแล้วมันือ "าแล็ี่" (Galaxy)
าร้นพบรั้นั้นทำให้นัาราศาสร์รู้ว่าาแล็ี่ทา้าเผืออเราไม่ไ้อยู่โเี่ยวามลำพัในัรวาลอย่าที่เยเื่อัน ทว่ายัมีาแล็ี่ในัรวาลอีำนวนมามายมหาศาล ประุั "เาะในัรวาล"
าแล็ี่เป็นหนึ่ในวามลึลับอัรวาล มันมีุำเนิและวิวันาารอย่าไร? เป็นำถามที่นัาราศาสร์เพียรพยายามหาำอบมานานหลายทศวรรษแล้ว
ปัุบันนัาราศาสร์รู้ว่าาแล็ี่ำเนิาเมไฮโรเนและฮีเลียมที่ยุบัวล บริเวที่มีวามหนาแน่นมาะให้ำเนิาวฤษ์ าแล็ี่มีรูปทรแ่าันถึ 6 นิ ือ
าแล็ี่รูปเลียวหรือาแล็ี่แบบัหัน (Spiral Galaxies)
าแล็ี่านรูปเลียว (Barred Spiral Galaxies)
าแล็ี่รูปลมรี (Elliptical Galaxies)
าแล็ี่ไร้รูปทร (Irregular Galaxies)
าแล็ี่ลมแบน (Lenticular Galaxies)
และ าแล็ี่วิทยุ (Radio Galaxies )
ปี 2003 อ์ารนาา ไ้ส่ล้อโทรทรรศน์อวาศนาเล็ึ่นทั่วไปไม่่อยุ้นเยเหมือนล้อโทรทรรศน์อวาศฮับเบิลหรือล้อโทรทรรศน์อวาศสปิเอร์ ึ้นสู่อวาศ เพื่อศึษาวิวันาารอาแล็ี่โยเพาะ มันือล้อโทรทรรศน์อวาศาเล็์ (Galaxy Evolution Explorer-GALEX) วาที่ะับ้อาแล็ี่ในย่านลื่นอัลราไวโอเล (ultraviolet light) ย้อนอีลับไปไ้ถึ 10,000 ล้านปี หรือหลับิ๊แบประมา 3,700 ล้านปี เพื่อหาำอบว่า าแล็ี่มีวิวันาารและเปลี่ยนแปลไปอย่าไรบ้า รวมทั้าวฤษ์ทั้หลายำเนิึ้นมาไ้อย่าไร้วย
นับั้แ่ึ้นสู่อวาศเมื่อปี 2003 ล้ออวาศาเล็์ไ้สำรวาแล็ี่ไปแล้วนับหมื่นาแล็ี่ ผลานอมันทำให้นัวิทยาศาสร์ไ้หลัานสำัหลายิ้นที่สนับสนุนทฤษีวิวันาารอาแล็ี่
ทฤษีวิวันาารอาแล็ี่อธิบายว่า าแล็ี่ปิธรรมาในวัยเยาว์ะมีรูปทรเลียวและอยู่ใน่วเวลาให้ำเนิาวฤษ์ ่อานั้นมันะรวมัวเ้าับาแล็ี่อื่นึ่อาะเป็นาแล็ี่รูปเลียวหรือาแล็ี่ไร้รูปร่า็ไ้
ารรวมัวันอสอาแล็ี่หรือมาว่าะทำให้าแล็ี่มีนาให่ึ้น และะผลิาวฤษ์ไ้มาึ้นเพราะมีเื้อเพลิมาึ้น แ่เมื่อเวลาผ่านไปเื้อเพลิที่ใ้ผลิาวฤษ์เหลือน้อยล มันะ่อยๆ ผลิาวฤษ์ไ้น้อยล นในที่สุมันะเป็นาแล็ี่รูปลมรีที่มีาวฤษ์ส่วนให่เป็นาวรา
ล้อโทรทรรศน์อวาศาเล็์ยืนยันว่าทฤษีัล่าวถู้อ เมื่อพบว่าาแล็ี่เปลียนแปลรูปทราาแล็ี่รูปเลียวหรือัหันไปเป็นาแล็ี่รูปลมรี เมื่อมันเ้าสู่่ววัยรา
ริส มาร์ิน หัวหน้านัวิทยาศาสร์อล้ออวาศาเล็์ อธิบายสิ่ที่้นพบว่า "้อมูลอเรายืนยันว่าาแล็ี่ทั้หลายเริ่ม้นีวิ้วยารให้ำเนิาวฤษ์ านั้นาแล็ี่็รวมัวัน แ่เื้อเพลิที่ใ้หมไปหรือบาทีถููโยหลุมำทำให้าแล็ี่่อยๆ หยุารผลิาวฤษ์"
ปัุบันนัาราศาสร์นิยมศึษาอายุอาแล็ี่โยารูสีอาแล็ี่มาว่าูรูปทรอมัน าแล็ี่ที่มีสีน้ำเินเป็นส่วนให่ือาแล็ี่รูปเลียวนาเล็หรือาแล็ี่ไร้รูปร่า
และาแล็ี่ที่มีสีแเป็นส่วนให่ือาแล็ี่รูปลมรีนาให่
ที่เป็นเ่นนี้็เพราะว่า าวฤษ์เิใหม่ะปล่อยแสอัลราไวโอเลึ่เป็นแสสีน้ำเินออมา ส่วนาวฤษ์ที่มีอายุมาะปล่อยแสอินฟราเรหรือแสที่สายามนุษย์มอเห็นึ่เป็นแสสีแออมา
ันั้น าแล็ี่ในวัยเยาว์็ือาแล็ี่ที่มีสีน้ำเิน และาแล็ี่ในวัยรา็ือาแล็ี่ที่มีสีแนั่นเอ
ปัุบันัรวาลมีาแล็ี่หลายพันล้านาแล็ี่และเป็นาแล็ี่สีน้ำเินและาแล็ี่สีแรึ่่อรึ่
ล้อโทรทรรศน์าเล็์ไ้บันทึภาพาแล็ี่ัวอย่าทั้สามวัยาสีอมันมาให้เราไ้มัน าแล็ี่วัยเยาว์ือ าแล็ี่รูปเลียว NGC 300 อยู่ห่าาโล 7 ล้านปีแสในลุ่มาว่าแะสลั (Constellation Sculptor) าแล็ี่นี้มีสีน้ำเินเพราะาวฤษ์อายุน้อยปล่อยแสอัลราไวโอเลสีน้ำเินและเียวออมา
าแล็ี่วัยรุ่น ือ าแล็ี่ NGC 4569 อยู่ห่าาโล 4 ล้านปีแสในลุ่มาวหิสาว (Constellation Virgo) และาแล็ี่ NGC 1291 อยู่ห่าาโล 33 ล้านปีแสในลุ่มาวแม่น้ำ (Constellation Eridanus) าแล็ี่ทั้สอยัมีรูปทรเลียวและมีทั้สีน้ำเินและแ ึ่แสว่ามันยัผลิาวฤษ์อยู่แ่มีำนวนลน้อยล ะเียวัน็มีาวฤษ์วัยราอยู่เป็นำนวนมา
าแล็ี่ในวัยราือาแล็ี่ NGC 1316 อยู่ห่าาโล 62 ล้านปีแสในลุ่มาวเาหลอม (Constellation Fornax) าแล็ี่นี้มีรูปทรลมรีและมีสีแึ่แสว่าาแล็ี่นี้มีแ่าวฤษ์ในวัยราเท่านั้น
ารศึษาในรั้นี้ นัาราศาสร์ไ้ใ้ล้อโทรทรรศน์สโลน ิิอล สาย เอร์เวย์ (Sloan Digital Sky Survey) บันทึภาพาแล็ี่ในย่านลื่นที่สายามนุษย์มอเห็น (Visible-light) เ้า่วย ทำให้สามารถำนวอัราารใ้เื้อเพลิในารผลิาวฤษ์อาแล็ี่วัยรุ่นไ้
สิ่ที่้นพบ็ือ าแล็ี่วัยรุ่นบาาแล็ี่ำลัเ้าสู่่ววัยราอย่ารวเร็ว แ่บาาแล็ี่เป็นไปอย่า้าๆ
ที่มา หนัสือพิมพ์มิน
 |
าร้นพบรั้นั้นทำให้นัาราศาสร์รู้ว่าาแล็ี่ทา้าเผืออเราไม่ไ้อยู่โเี่ยวามลำพัในัรวาลอย่าที่เยเื่อัน ทว่ายัมีาแล็ี่ในัรวาลอีำนวนมามายมหาศาล ประุั "เาะในัรวาล"
าแล็ี่เป็นหนึ่ในวามลึลับอัรวาล มันมีุำเนิและวิวันาารอย่าไร? เป็นำถามที่นัาราศาสร์เพียรพยายามหาำอบมานานหลายทศวรรษแล้ว
ปัุบันนัาราศาสร์รู้ว่าาแล็ี่ำเนิาเมไฮโรเนและฮีเลียมที่ยุบัวล บริเวที่มีวามหนาแน่นมาะให้ำเนิาวฤษ์ าแล็ี่มีรูปทรแ่าันถึ 6 นิ ือ
าแล็ี่รูปเลียวหรือาแล็ี่แบบัหัน (Spiral Galaxies)
าแล็ี่านรูปเลียว (Barred Spiral Galaxies)
าแล็ี่รูปลมรี (Elliptical Galaxies)
าแล็ี่ไร้รูปทร (Irregular Galaxies)
าแล็ี่ลมแบน (Lenticular Galaxies)
และ าแล็ี่วิทยุ (Radio Galaxies )
ปี 2003 อ์ารนาา ไ้ส่ล้อโทรทรรศน์อวาศนาเล็ึ่นทั่วไปไม่่อยุ้นเยเหมือนล้อโทรทรรศน์อวาศฮับเบิลหรือล้อโทรทรรศน์อวาศสปิเอร์ ึ้นสู่อวาศ เพื่อศึษาวิวันาารอาแล็ี่โยเพาะ มันือล้อโทรทรรศน์อวาศาเล็์ (Galaxy Evolution Explorer-GALEX) วาที่ะับ้อาแล็ี่ในย่านลื่นอัลราไวโอเล (ultraviolet light) ย้อนอีลับไปไ้ถึ 10,000 ล้านปี หรือหลับิ๊แบประมา 3,700 ล้านปี เพื่อหาำอบว่า าแล็ี่มีวิวันาารและเปลี่ยนแปลไปอย่าไรบ้า รวมทั้าวฤษ์ทั้หลายำเนิึ้นมาไ้อย่าไร้วย
 |
นับั้แ่ึ้นสู่อวาศเมื่อปี 2003 ล้ออวาศาเล็์ไ้สำรวาแล็ี่ไปแล้วนับหมื่นาแล็ี่ ผลานอมันทำให้นัวิทยาศาสร์ไ้หลัานสำัหลายิ้นที่สนับสนุนทฤษีวิวันาารอาแล็ี่
ทฤษีวิวันาารอาแล็ี่อธิบายว่า าแล็ี่ปิธรรมาในวัยเยาว์ะมีรูปทรเลียวและอยู่ใน่วเวลาให้ำเนิาวฤษ์ ่อานั้นมันะรวมัวเ้าับาแล็ี่อื่นึ่อาะเป็นาแล็ี่รูปเลียวหรือาแล็ี่ไร้รูปร่า็ไ้
ารรวมัวันอสอาแล็ี่หรือมาว่าะทำให้าแล็ี่มีนาให่ึ้น และะผลิาวฤษ์ไ้มาึ้นเพราะมีเื้อเพลิมาึ้น แ่เมื่อเวลาผ่านไปเื้อเพลิที่ใ้ผลิาวฤษ์เหลือน้อยล มันะ่อยๆ ผลิาวฤษ์ไ้น้อยล นในที่สุมันะเป็นาแล็ี่รูปลมรีที่มีาวฤษ์ส่วนให่เป็นาวรา
ล้อโทรทรรศน์อวาศาเล็์ยืนยันว่าทฤษีัล่าวถู้อ เมื่อพบว่าาแล็ี่เปลียนแปลรูปทราาแล็ี่รูปเลียวหรือัหันไปเป็นาแล็ี่รูปลมรี เมื่อมันเ้าสู่่ววัยรา
 |
ริส มาร์ิน หัวหน้านัวิทยาศาสร์อล้ออวาศาเล็์ อธิบายสิ่ที่้นพบว่า "้อมูลอเรายืนยันว่าาแล็ี่ทั้หลายเริ่ม้นีวิ้วยารให้ำเนิาวฤษ์ านั้นาแล็ี่็รวมัวัน แ่เื้อเพลิที่ใ้หมไปหรือบาทีถููโยหลุมำทำให้าแล็ี่่อยๆ หยุารผลิาวฤษ์"
ปัุบันนัาราศาสร์นิยมศึษาอายุอาแล็ี่โยารูสีอาแล็ี่มาว่าูรูปทรอมัน าแล็ี่ที่มีสีน้ำเินเป็นส่วนให่ือาแล็ี่รูปเลียวนาเล็หรือาแล็ี่ไร้รูปร่า
และาแล็ี่ที่มีสีแเป็นส่วนให่ือาแล็ี่รูปลมรีนาให่
ที่เป็นเ่นนี้็เพราะว่า าวฤษ์เิใหม่ะปล่อยแสอัลราไวโอเลึ่เป็นแสสีน้ำเินออมา ส่วนาวฤษ์ที่มีอายุมาะปล่อยแสอินฟราเรหรือแสที่สายามนุษย์มอเห็นึ่เป็นแสสีแออมา
ันั้น าแล็ี่ในวัยเยาว์็ือาแล็ี่ที่มีสีน้ำเิน และาแล็ี่ในวัยรา็ือาแล็ี่ที่มีสีแนั่นเอ
ปัุบันัรวาลมีาแล็ี่หลายพันล้านาแล็ี่และเป็นาแล็ี่สีน้ำเินและาแล็ี่สีแรึ่่อรึ่
ล้อโทรทรรศน์าเล็์ไ้บันทึภาพาแล็ี่ัวอย่าทั้สามวัยาสีอมันมาให้เราไ้มัน าแล็ี่วัยเยาว์ือ าแล็ี่รูปเลียว NGC 300 อยู่ห่าาโล 7 ล้านปีแสในลุ่มาว่าแะสลั (Constellation Sculptor) าแล็ี่นี้มีสีน้ำเินเพราะาวฤษ์อายุน้อยปล่อยแสอัลราไวโอเลสีน้ำเินและเียวออมา
าแล็ี่วัยรุ่น ือ าแล็ี่ NGC 4569 อยู่ห่าาโล 4 ล้านปีแสในลุ่มาวหิสาว (Constellation Virgo) และาแล็ี่ NGC 1291 อยู่ห่าาโล 33 ล้านปีแสในลุ่มาวแม่น้ำ (Constellation Eridanus) าแล็ี่ทั้สอยัมีรูปทรเลียวและมีทั้สีน้ำเินและแ ึ่แสว่ามันยัผลิาวฤษ์อยู่แ่มีำนวนลน้อยล ะเียวัน็มีาวฤษ์วัยราอยู่เป็นำนวนมา
าแล็ี่ในวัยราือาแล็ี่ NGC 1316 อยู่ห่าาโล 62 ล้านปีแสในลุ่มาวเาหลอม (Constellation Fornax) าแล็ี่นี้มีรูปทรลมรีและมีสีแึ่แสว่าาแล็ี่นี้มีแ่าวฤษ์ในวัยราเท่านั้น
ารศึษาในรั้นี้ นัาราศาสร์ไ้ใ้ล้อโทรทรรศน์สโลน ิิอล สาย เอร์เวย์ (Sloan Digital Sky Survey) บันทึภาพาแล็ี่ในย่านลื่นที่สายามนุษย์มอเห็น (Visible-light) เ้า่วย ทำให้สามารถำนวอัราารใ้เื้อเพลิในารผลิาวฤษ์อาแล็ี่วัยรุ่นไ้
สิ่ที่้นพบ็ือ าแล็ี่วัยรุ่นบาาแล็ี่ำลัเ้าสู่่ววัยราอย่ารวเร็ว แ่บาาแล็ี่เป็นไปอย่า้าๆ
ที่มา หนัสือพิมพ์มิน
เก็บเข้าคอลเล็กชัน
ความคิดเห็น