ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับ อาชญกรรม/ฆาตกรรม

ลำดับตอนที่ #5 : การแข็งตัวของกล้ามเนื้อ

มาดูแนวฆาตกรรมกันบ้างค่ะ


หลายคนที่ดูการ์ตูนนิยายแนวสืบสวนต้องเจอคำพูดเกี่ยวกับการแข็งตัวกล้ามเนื้อทุกคนแน่ วันนี้มาดูกันค่ะ

ว่าอะไรเป็นอะไร^^

<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<

การแข็งตัวของกล้ามเนื้อ (อังกฤษ: Rigor Mortis)

เป็นการเปลี่ยนแปลงหลังการตายตามธรรมชาติอย่างหนึ่งของร่างกายมนุษย์ เกิดจากการแข็งตัวของกล้ามเนื้อในส่วนต่าง ๆ ของร่างกายภายหลังการตาย ซึ่งทางการแพทย์มีความเชื่อว่าการแข็งตัวของกล้ามเนื้อหลังการตายนั้น มีสาเหตุมาจากการที่ ATP (อังกฤษ: Adenosine triphosphate) ที่มีอยู่ในมัดกล้ามเนื้อตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย เกิดการสลายตัวไป ATP เกิดขึ้นจากการสันดาบอาหารในเซลล์ของกล้ามเนื้อ โดยใช้ออกซิเจนเป็นตัวช่วย เพื่อทำให้กล้ามเนื้อสามารถทำงานได้เป็นปกติ

การเกิดการแข็งตัวของกล้ามเนื้อ

เมื่อตาย ATP ที่มีอยู่ในกล้ามเนื้อจะค่อย ๆ เริ่มหมดไป สาร Actin กับ Myosin ที่มีอยู่เฉพาะในเซลล์กล้ามเนื้อ จะจับตัวกับกล้ามเนื้อและจะเริ่มต้นแข็งตัวอย่างช้า ๆ ทำให้บริเวณกล้ามเนื้อที่ปราศจาก ATP เกิดการแข็งตัวของกล้ามเนื้อทำให้สภาพศพมีการเกร็งของแขนและขา ถ้ากล้ามเนื้อภายในร่างกายถูกใช้อย่างงานหนักก่อนตาย กล้ามเนื้อในบริเวณส่วนนั้นจะเริ่มแข็งตัวอย่างรวดเร็ว ลักษณะของกล้ามเนื้อที่ถูกใช้งานหนักก่อนตายเช่น การออกกำลังกายอย่างรุนแรง การออกกำลังอย่างหักโหมก็มีส่วนอาจทำให้ร่างกายเกิดการช็อกอย่างกระทันหันและเสียชีวิตในเวลาต่อมา

การชักหรือมีไข้สูงในเด็กเล็ก ก็อาจมีโอกาสเสี่ยงสูงที่จะทำให้เกิดการเสียชีวิตได้ และทำให้ ATP ภายในกล้ามเนื้อมัดนั้นหมดไป ทำให้กล้ามเนื้อเกิดการแข็งตัวทันทีหลังการตาย เรียกว่า คาดาเวอริคสปัสซั่ม (อังกฤษ: Cadaveric Spasm) เช่นในรายที่จมน้ำตายหรือเป็นตะคริว การแข็งตัวของกล้ามเนื้อก็มักเกิดขึ้นเร็วกว่าปกติ ซึ่งเป็นผลมาจากการที่ผู้ตายพยายามดิ้นรนตะเกียกตะกายที่จะเอาตัวรอดอย่างมากก่อนตาย เมื่อแพทย์ทำการผ่าศพทางนิติเวชศาสตร์จะพบว่า ในร่างกายของผู้ตายมีคาดาเวอริคสปัสซั่มที่มือเป็นจำนวนมาก เพราะเป็นการพยายามไขว่คว้าหาสิ่งต่าง ๆ เพื่อฉุดตัวเองขึ้นจากน้ำ

ระยะเวลาการเกิด

โดยปกติระยะเวลาการเกิดการแข็งตัวของกล้ามเนื้อจะเริ่มเกิดประมาณ 2-4 ชั่วโมงหลังตาย และเกิดการแข็งตัวเต็มทั่วร่างกายประมาณ 6-12 ชั่วโมง ก่อนที่จะสลายตัวไปพร้อมกับการเน่าเปื่อยของร่างกาย กล้ามเนื้อภายในร่างกายจะเริ่มแข็งตัวพร้อมกันทุกมัด แต่กล้ามเนื้อบริเวณมัดเล็ก ๆ เช่นบริเวณใบหน้าจะปรากฏให้ตรวจพบได้อย่างชัดเจนและรวดเร็วกว่ากล้ามเนื้อมัดใหญ่ กล้ามเนื้อมัดเล็กที่พบก่อนมักจะเป็นกล้ามเนื้อมัดเล็กที่ใช้ในการเคี้ยวอาหาร เพราะฉะนั้นเมื่อพยาธิแพทย์ทำการชันสูตรพลิกศพ จะพบว่าขากรรไกรมีการแข็ง กดไม่ลงก่อนกล้ามเนื้อมัดอื่น ๆ จากนั้นจะพบที่บริเวณนิ้วมือ แขน ขาแล้วจึงถึงบริเวณลำตัว

ถ้าการแข็งตัวของกล้ามเนื้อถูกทำลายไปเช่น ผู้ตายถูกคนร้ายจับดึงแขนที่งอพับแข็งเกร็งออก สภาพของแขนที่ถูกดึงออกมา ก็จะใม่ปรากฏการแข็งตัวของกล้ามเนื้ออีกต่อไป เพราะการแข็งตัวของกล้ามเนื้อ มีระยะเวลาแปรเปลี่ยนไปตามลักษณะและสภาพของร่างกายทั้งก่อนและหลังตาย

ซึ่งระยะเวลาของการแข็งตัวของกล้ามเนื้อจะเริ่มต้นที่ระยะเวลาประมาณ 2– 4 ชั่วโมง ก่อนจะปรากฏเต็มที่ประมาณ 6-12 ชั่วโมง และสลายไปภายหลังระยะเวลาประมาณ 24-36 ชั่วโมง เมื่อการแข็งตัวของกล้ามเนื้อสลายไปหมด สภาพของศพก็จะกลับมาอ่อนตัวเช่นเดิม 
(หาดูได้ในโคนันเล่ม 12 จ้า! มีบอกเอาไว้ในคดีสุดท้ายของเล่มนี้ ปล.อาจมีการ์ตูนเรื่องอื่นๆอธิบายถึง แต่ข้าน้อยไม่ทราบค่าT^T)
 

ประโยชน์ของการแข็งตัวของกล้ามเนื้อ

การแข็งตัวของกล้ามเนื้อ สามารถนำใช้ประโยชน์ในการสืบสวนเกี่ยวกับกรณีศพที่ถูกเคลื่อนย้ายไปมาได้ เช่น กรณีที่พบศพตายในท่านั่งบนเก้าอี้ เมื่อระยะเวลาผ่านไปประมาณ 4-5 ชั่วโมง สภาพศพก็จะเกิดการแข็งตัวของกล้ามเนื้อ ทำให้ร่างกายแข็งตัวอยู่ในท่านั่ง ถ้ามีผู้อื่นมาเคลื่อนย้ายศพให้อยู่ในท่านอน แขนขาของศพก็จะคงยกแข็งค้างเสมือนยังอยู่ในท่านั่งนั้น จนกว่าการแข็งตัวของกล้ามเนื้อจะถูกทำลายไป กล้ามเนื้อของเส้นขนที่ดึงให้ขนตั้งในขณะที่กลัวหรือเสียวนั้น ก็จะแข็งตัวด้วยหลังตายจึงสามารถเห็นศพมีการ "ขนลุก" ภายหลังการตายได้ และกล้ามเนื้อของถุงเก็บน้ำอสุจิ (อังกฤษ: Seminal Vesicle) ก็จะแข็งตัวและบีบเอาน้ำอสุจิออกมาภายหลังตายด้วย การชันสูตรพลิกศพและพบว่าศพมีน้ำอสุจิออกมา จึงไม่เป็นเครื่องบ่งชี้ว่ามีการร่วมเพศก่อนตายแต่อย่างใด