เรื่องรอบ ๆ ตัวแบบนี้ "คุณรู้หรือไม่"

ลำดับตอนที่ #249 : รู้หรือไม่ "คนที่ชอบอ่านนิทานอีสป อีสปเป็นใครกัน"

อีสปคือใคร

อีสป (Aesop) มีชีวิตอยู่ในช่วงเวลา 560-620 ปีก่อนคริสต์ศักราช หรือ 208 ปี ก่อนพุทธศักราช ว่ากันว่าอีสปอาศัยอยู่ที่เมืองซาร์ดิส บนเกาะซามอสของประเทศกรีก เกาะนี้ตั้งอยู่ที่นอกชายฝั่งของประเทศตุรกีในปัจจุบัน แต่บางแห่งระบุว่าอีสปเกิดที่เมืองฟรีเยีย หรือ เอเซียไมเนอร์ในปัจจุบัน อันเป็นรอยต่อระหว่างทวีปเอเชียและยุโรปซึ่งเป็นดินแดนที่เจริญรุ่งเรืองมากในสมัยโบราณ เพราะเป็นแหล่งพบปะสังสรรค์ของบรรดาพ่อค้าและนักการทูต นักท่องเที่ยว และมีการค้าทาส

อีสปเป็นทาสคนหนึ่งที่มีรูปร่างหน้าตาอัปลักษณ์ จมูกบี้ ปากแบะ ลิ้นคับปาก หลังงุ้ม ผิวดำ จึงเป็นที่มาของสมญานามว่า "อีสป" นั่นเอง เพราะเพี้ยนมาจากคำว่า เอธิออป (Ethiop) ซึ่งแปลว่าตัวดำ แต่ชาวยุโรปเรียกเสียงเพี้ยนไปเป็น อีสป (Aesop)

อีสปทำงานเป็นทาสที่เกาะซามอสกับนายทาส ชื่อเอียดมอน ระหว่างที่ทำงานที่นี่อีสปเล่าเรื่องราวต่างๆ ที่แฝงคำสอนและปรัชญาการเมืองการปกครองในรูปแบบนิทาน เรื่องเล่าของอีสปสนุกสนานจนทำให้ชื่อเสียงของอีสปขจรขจายไปทั่ว จนในที่สุดได้รับการปลดปล่อยให้เป็นอิสระ

เมื่อได้รับอิสระ อีสปได้รับเชิญให้ไปทำงานในราชสำนักของกษัตริย์เครซุสซึ่งทรงเป็นกษัตริย์องค์สุดท้ายแห่งราชอาณาจักรลิเดียของเอเซีย ไมเนอร์ ราชสำนักแห่งนี้เป็นแหล่งรวมนักปราชญ์ในยุคนั้น เช่น โซลอน แห่งกรุงเอเธนส์ และ เทลีส แห่ง มิเลทัส ในไม่ช้าอีสปก้าวขึ้นมาเป็น "คนโปรด" ของกษัตริย์เครซุส เพราะพระองค์ทรงโปรดเรื่องราวต่างๆ ที่อีสปเล่าถวาย

กษัตริย์เครซุสทรงส่งให้อีสปไปปฏิบัติหน้าที่ราชทูตยังเมืองหลวงของนครรัฐเล็กๆ ที่พระองค์ทรงปกครองอยู่ อีสปเล่าเรื่องราวต่างๆ พร้อมคติธรรม คำสอนต่างๆ สั่งสอนชาวเมือง ครั้งหนึ่ง อีสปใช้นิทานเป็นสื่อเตือนชาวเมืองให้ระวังอันตรายที่จะเกิดขึ้นจากการใช้กฎหมู่ที่กรุงเอเธนส์ ผ่านนิทานเรื่อง "กบเลือกนาย"

ในที่สุด อีสปถูกส่งให้ไปปฏิบัติ หน้าที่ราชทูตที่เมืองเดลฟิ ซึ่งอีสปเล่านิทานโดยใช้สัตว์เป็นสัญ ลักษณ์ สื่อถึงความอยุติธรรมให้ชาวเมืองรู้ ทำให้นักการเมืองหลาย คนโกรธแค้น จึงใช้เล่ห์เหลี่ยมแอบเอาขันทองศักดิ์สิทธิ์แห่ง วิหารเทพอะพอลโลไปใส่ไว้ใน กระเป๋าสัมภาระของอีสปแล้ว กล่าวหาว่าอีสปเป็นผู้ขโมย อีสปจึงถูกตั้งข้อหาว่ากระทำการลบหลู่และทำลายชาวเดลฟิอย่างร้ายแรง อีสปจึงถูกตัดสินประหารชีวิตโดยถูกโยนลงมาจากหน้าผาสูงจนถึงแก่ความตาย

ในช่วงแรก มีการเล่านิทานอีสปกันแบบปากต่อปาก จนหลายร้อยปีให้หลังถึงมีผู้จดบันทึกไว้ เช่น หลักฐานจากแผ่นกระดาษปาปิรัสของอียิปต์ ต่อมา ฟีดรัส ทาสชาวมาซิโดเนียนในยุคจักรพรรดิออกุสตุส จักรวรรดิแรกแห่งโรมัน เป็นผู้หนึ่งที่รวบรวมเรื่องราวของนิทานอีสปเอาไว้เป็นภาษาละติน และมีการแปลเป็นภาษาต่างๆ ซึ่งได้รับความนิยมไปทั่วโลก

ที่มา ข่าวสดออนไลน์