เรื่องรอบ ๆ ตัวแบบนี้ "คุณรู้หรือไม่"

ลำดับตอนที่ #144 : รู้หรือไม่ "ทำไมเพลงไทยเดิมหลายๆ เพลงมีชื่อขึ้นต้นเป็นสัญชาติอื่นที่ไม่ใช่ไทย"

     เพลงไทยเดิมที่คุณปราโมทย์บอกว่ามีชื่อเป็นสัญชาติอื่นนั้นเขาเรียกว่า “เพลงออกภาษา” หรือเพลงออกสำเนียงภาษานั่นเอง  เพลงไทยเดิมประเภทนี้  เกิดจากความเป็นอัจฉริยะของกวีนักแต่งเพลงของไทยที่เกิดความคิด เกิดจินตนาการจากที่ได้ฟังดนตรี  หรือบทขับขานของชาติต่าง ๆ แล้วจับสำเนียง  จับจุดเด่นของชาตินั้น ๆ  (ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นชาติบ้านใกล้เรือนเคียง)  มาประพันธ์เป็นเพลงไทย แล้วก็ให้ชื่อเพลงโดยมีชื่อชาติเจ้าของสำเนียงอยู่ด้วย อย่างเพลงฝรั่งรำเท้า ผู้แต่งเกิดความประทับใจจากการฟังเพลงมาร์ช  สวนสนามของชาวตะวันตก  แล้วจึงนำส่วนเด่นของเพลงที่ได้ฟัง  กลั่นกรองเป็นเพลงไทย

     เพลงที่ได้รับอิทธิพลมาจากต่างชาติ  มักมีรูปแบบและอารมณ์ของเพลงเฉพาะอยู่เป็นชาติ ๆ ไป เพลงฝรั่ง เพลงจีนจะให้บรรยากาศสนุกสนาน  เพลงมอญค่อนข้างจะเศร้า ฟังแล้วหัวใจเหมือนถูกขยำอย่างเยือกเย็น  เพลงพม่าจะให้ความรู้สึกสนุกสนาน  และบางครั้งก็แสดงถึงบรรยากาศของศึกสงคราม เพลงแขกนั้นจะสนุกสนานชวนเต้นชวนรำเป็นหลักเพลงลาวมีทุกบรรยากาศ ทั้งไพเราะ รื่นเริง อาลัยรัก หรือเกี้ยวพาราสี

     การจับส่วนเด่นหรือสำเนียงของต่างชาติ บางทีผู้ประพันธ์เพลงไทยก็เลือกเอาชิ้นดนตรีที่เป็นที่นิยมในการบรรเลงเพลงของชาตินั้น ๆ  มาเป็นส่วนเด่นของเพลงไทยดังกล่าวด้วย เช่น
เอาขิมมาใช้ในเพลงบอกสำเนียงจีน ทั้งนี้ครูเพลงมุ่งหมายที่จะแสดงให้ชาวโลกเห็นว่า  เครื่องดนตรีไทยสามารถบรรเลงเพลงไทยเดิมอันมีสำเนียงของชาติใด  ๆ  ก็ได้  จนเกิดเป็นความหลากหลายขึ้น  ดังมีการแต่งเพลงชุด  ๑๒  ภาษา  ที่นำสำเนียงดนตรีของชาติต่าง  ๆ  ถึง  ๑๒  ชาติ  มาแต่งรวมไว้เป็นเพลงไทยเดิมเพียงเพลงเดียว  สำเนียงทั้ง  ๑๒  ประกอบด้วย  ไทย  จีน  พม่า  มอญ  ลาว  แขก  ฝรั่ง  มลายู  ญี่ปุ่น  ญวน  เขมร  และเงี้ยว

     ส่วนเพลงไทยเดิมที่เป็นไทยแท้ ๆ  ผู้รู้ท่านหนึ่งยกตัวอย่างให้ว่า มีอยู่มากมาย เช่น เพลงเทพทอง  เพลงต้นวรเชษฐ์ อย่างไรก็ตาม  ท่านได้ให้ข้อมูลเพิ่มว่า  ในบรรดาเพลงไทยเดิมทั้งหมด  เพลงออกภาษาที่มาจาก "เขมร”  มีมากที่สุด  และ

     เพลงไทยเดิมที่ออกสำเนียงภาษาของต่างชาติกับเพลงไทยเดิมแท้ ๆ มีจำนวนใกล้เคียงกันทีเดียว  วิธีพิจารณาว่าเพลงใดเป็นเพลงไทยแท้ ๆ ดูได้จากสองปัจจัย คือ

     หนึ่ง  ดูที่ชื่อเพลง  ถ้าไม่ได้บอกว่าเป็นสำเนียงชาติใด ให้รู้สึกว่าเป็นเพลงไทยไว้ก่อน

     สอง  พิจารณาที่สำเนียงการ “ออกภาษา” แต่ข้อสำคัญที่สุด  ก็เห็นจะไม่พ้นการฟังให้มาก ๆ นั่นเอง ที่จะช่วยให้รู้ว่าเพลงใดเป็นเพลงไทยแท้  ๆ

“ข้อมูลสนับสนุนจากหนังสือ ๑๐๘ ซองคำถาม / สำนักพิมพ์สารคดี” 

ที่มาของภาพ http://www.oknation.net/blog/home/blog_data/149/23149/images/pralor/07.jpg