ลำดับตอนที่ #388
คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #388 : Copernicus ปราชญ์ดาราศาสตร์ผู้ยกโลกด้วยปากกา
แม้ารระบุวัน เือน ปีะเป็นเรื่อที่ทำไ้ยา แ่นัประวัิวิทยาศาสร์ไ้พยายามแบ่่วเวลาอวิทยาศาสร์เป็นยุที่มีปรา์นสำั เ่น ยุ Thales แห่ Miletus, ยุ Anaximander แห่ Miletus, ยุ Pythagoras แห่ Samos และยุ Archimedes แห่ Abdera เป็น้น เพราะบุลเหล่านี้ไ้ทำให้โลเปลี่ยนแปลอย่ามหาศาลทั้ใน้านวามิและในารสร้าอ์วามรู้ที่เี่ยวับธรรมาิ นไ้รับารยอมรับว่า่า็เป็นผู้บุเบิวิทยาศาสร์อโลโบรา ลุถึยุฟื้นฟูศิลปะวิทยา (Renaissance) ือเมื่อประมา 500 ปี่อนนี้ Nicolaus Copernicus ็เป็นบุลหนึ่ผู้มีบทบาทสำัมาในารสร้าวิทยาศาสร์ยุใหม่ ให้โลไ้นำวิธีิและวิธีทำานอนัวิทยาศาสร์ยุ่อนๆ มาปิรูป และผลที่ามมาือ เาไ้ปิรูปวามิมามายอมนุษย์ที่ไ้หลมายมานานว่าพันปี ปี 2013 นี้เป็นวาระรบ 540 ปีแห่าาลอ Copernicus นี่ึเป็นเวลาเหมาะสมที่ะนำบทบาทและวามสำัอ Copernicus ในารบุเบิยุวิทยาศาสร์ยุใหม่มาพิารา ึ่ะ่วยี้แนะทิศารทำานวิทยาศาสร์่อไปในอนา้วย Nicolaus Copernicus เิเมื่อวันที่ 9 ุมภาพันธ์ .ศ.1473 (รับรัสมัยสมเ็พระบรมไรโลนาถ) ที่เมือ Torun ในโปแลน์ บิาึ่มีื่อเียวัน มีอาีพเป็นพ่อ้า ส่วนมาราื่อ Barbara Watzelrode รอบรัว Copernicus มีานะปานลาและบรรพบุรุษอระูลมีเื้อสายเยอรมัน ในสมัยที่ Copernicus ยัเป็นเ็ เมือ Torun อยู่ภายใ้ารปรออษัริย์โปแลน์ ในอี Torun เยถูยึรอโยษัริย์เยอรมัน ารแย่ิันไปมาระหว่าสอาิ ทำให้บรรานลั่าิ่าอ้าว่า Copernicus เป็นนาิเียวับน เมื่ออายุ 10 วบ Copernicus ไ้สูเสียบิา ึอยู่ในวามอุปถัมภ์อน้าายื่อ Lucas Watzelrode ผู้มีานะี และน้าายไ้สนับสนุนให้หลานสุที่รัไ้เรียนถึระับมหาวิทยาลัยที่มหาวิทยาลัย Cracow ที่นั่น Copernicus วัย 18 ปีไ้เล่าเรียนหลายวิา เ่น ศาสนา นรี หมาย ฯลฯ แ่ลับสนใาราศาสร์มาเป็นที่สุ เพราะไ้ Albert Brudzwoski เป็นอาารย์สอน หลัาเรียนที่มหาวิทยาลัย Cracow ไ้ 5 ปี Copernicus ็เินทาไปศึษา่อที่อิาลีเพื่อเพิ่มพูนวิาวามรู้ เพราะที่นั่นือแหล่ำเนิอศาสร์ั้นสู ันั้นึเป็นศูนย์ลาารปิรูปวามรู้ในยุ Renaissance นทำให้ยุนั้นมีอัริยะนัวิทยาศาสร์หลายน เ่น Leonardo da Vinci, Andreas Vesalius และ Galileo Galilei เป็น้น Copernicus ็หวัะไ้เป็นมนุษย์สาล (uomo universale) อีนหนึ่ผู้รอบรู้ทุเรื่อบ้า Copernicus เ้าเรียนหมายที่มหาวิทยาลัย Bologna แ่ไ้ไปนั่ฟัารบรรยายาราศาสร์อศาสราารย์ Dominico Maria Novara ้วย และไ้รู้ว่า มีนัาราศาสร์รีนหนึ่ื่อ Aristarchus แห่เมือ Samos ึ่มีีวิใน่ว 320-250 ปี่อนริสาล ที่ไ้เยแถลว่า โลเลื่อนที่ไ้ ึ่ถ้อยแถลนี้นอาะัแย้ับสามัสำนึอทุน แล้วยััแย้ับำสอนอมหาปรา์ เ่น Ptolemy และ Aristotle ที่เื่อว่าโลอยู่นิ่ และาวทุวรวมถึวอาทิย์้วยล้วนโรรอบโล ันั้น โลึเป็นศูนย์ลาอัรวาล และนี่็รับำสอนที่ปราในัมภีร์ไบเบิลว่า พระเ้าทรสร้าโล และสรรพสิ่รวมถึมนุษย์ และทรให้มนุษย์อาศัยอยู่บนโล ันั้นโลึเป็นศูนย์ลาอเอภพ วามเื่อนี้ไ้ยืนยมานถึริส์ศวรรษที่ 15 เมื่อ Nicolaus แห่เมือ Cusa (.ศ.1401-1464) ไ้เรียบเรียำราื่อ “On Learned Ignorance” ึ่มีใวามว่า เอภพมีนาว้าให่มโหฬารและไพศาลมานไม่มีใรสามารถวัไ้เลย ึ่นั่น็หมายวามว่า Nicolaus เื่อว่า เอภพไม่มีุศูนย์ลา หลัาที่สำเร็ารศึษาวิาหมายที่มหาวิทยาลัย Bologna แล้ว Copernicus ไ้เินทาไปศึษาวิาแพทย์ศาสร์ที่มหาวิทยาลัย Padua นมีวามรู้เรื่อารูแลรัษานไ้ีพอสมวร ึเินทาลับบ้านเิในปี 1506 เพื่อเ้าทำานในำแหน่เลานุารอท่านบาทหลวแห่ Varmia ึ่็ือน้าอ Copernicus เอ อีหนึ่ปี่อมา เมื่อท่านบาทหลวละสัาร Copernicus ึ่ไม่้อารำแหน่บริหารใๆ ึไ้อย้ายไปประำารที่วิหารแห่เมือ Frauenburg โยมีหน้าที่รับผิอบารทำานที่เี่ยว้อับศาสนาทุเรื่อ รวมถึาร้อทำหน้าที่เป็นแพทย์รัษานไ้้วย ในยามว่า Copernicus ะอ่านหนัสือาราศาสร์ และสัเาวในท้อฟ้าาหออยโบสถ์ในเวลาลาืน ีวิอ Copernicus ใน่วนี้ือ ใ้เวลาอยู่นเียวรุ่นิอยู่ภายในบริเวำแพโบสถ์ เพื่อะไ้หลุพ้นาวามทุ์ และหันไปทุ่มเทวิัย้นว้าวามลึลับอสวรร์แ่เพียนเียว ทั้นี้เพราะ Copernicus ิว่า วิทยาศาสร์เป็นวิาที่มีวามลึึ้และยาเินว่าที่สมอนธรรมาะสามารถเ้าใไ้ ันั้น Copernicus ึไม่้อารผู้ร่วมาน ารีันอ Copernicus ทำนอนี้ เป็นไปในแนวเียวับ Plato ที่ไ้เียนำารึที่ประูสำนัอนว่า “ห้ามนที่ไม่รู้วิาเราิเินผ่านเ้าสำนั” ลัษะารทำานที่สำัอีประารหนึ่อ Copernicus ือ อบเสนอวามิยิ่ว่านำเสนอ้อมูล เพราะถือว่าวามิรวบยอมีวามสำัยิ่ว่าัวเล และนที่ะเป็นอัริยะ ะ้อเป็นนที่สามารถสร้าอ์วามรู้ใหม่ไ้าารพิารา้อมูลที่ยัไม่สมบูร์ ันั้น Copernicus ึอาศัยารสัเอน แล้วสร้าทฤษีอสุริยะัรวาลึ้นมา ส่วน Tycho Brahe นั้นยัไม่เป็นอัริยะระับสุยอ เพราะแม้รู้้อมูลำแหน่อาวอัารอย่าละเอีย หลัาที่ไ้พยายามวัเป็นเวลานานถึ 20 ปี แ่ไม่สามารถสรุปไ้ว่า วโรอาวอัารและาวเราะห์ทุวรอบวอาทิย์เป็นวรี นระทั่ Johannes Kepler ไ้ออมาแถลารเลื่อนที่อาวเราะห์ในเวลา่อมา ในปี 1514 Copernicus ไ้เียนบทวามสั้นๆ ื่อ Little Commentary on the Hypothesis of Celestial Motions ึ่ไ้วิาร์เอภพอ Ptolemy ว่าแบบำลอนี้พยาร์ไม่สอล้อับ้อมูลที่ไ้าารสัเ Copernicus ึเสนอวามิเห็นใหม่ว่า (1) าวเราะห์ทุวโรอบวอาทิย์ ันั้น วอาทิย์ึเป็นศูนย์ลาอเอภพ (2) ระยะทาาโลถึวอาทิย์สั้นว่าระยะสูอท้อฟ้า (3) ารที่เราเห็นาวและวอาทิย์ึ้นและ เพราะโลหมุนรอบัวเอ (4) ารสัเเห็นาวเราะห์บาวเลื่อนที่ย้อนลับ (retrograde) ไม่เท่าัน เพราะาวเราะห์มีวามเร็วไม่เท่าัน นอานี้ Copernicus ็ยัมีวามเห็นอีว่า ารบัับให้โลเลื่อนที่ ในะที่วอาทิย์และาวฤษ์ทั้หลายอยู่นิ่นั้น เป็นเรื่อ่ายสำหรับพระเ้ายิ่ว่าารให้โลอยู่นิ่ แล้วให้วาวทั้หลายโรรอบโล เมื่อเียนบทวามแล้ว Copernicus ไ้ส่ไปให้เพื่อนๆ อ่าน เมื่อสถาบันศาสนาในโรมไ้อ่าน้อเสนอนี้ อ์สันะปาปา Leo ที่ 10 ทรมีบัาให้พระาร์ินัลที่ทำานถวายพระอ์เียนหมายถึ Copernicus เพื่ออรายละเอียเพิ่มเิม เพราะ้อเสนอเี่ยวับโรสร้าอเอภพที่ Copernicus แถลนี้ัแย้ับสามัสำนึอนทั่วไป และัับำสอนที่ปราในัมภีร์ไบเบิล้วย ัที่ Martin Luther นัปิรูปสัมผู้ยิ่ให่็ไ้ออมา่อ้าน Copernicus โยอ้าว่า ในัมภีร์ไบเบิลมีอนหนึ่ที่เียนไว้ว่า “Joshua ไ้สั่ให้วอาทิย์หยุเลื่อนที่” นั่นแสว่าวอาทิย์ามปิะ้อเลื่อนที่ ันั้นถ้า Copernicus อ้าว่า วอาทิย์อยู่นิ่ นั่นหมายวามว่า Copernicus ำลัล่าวว่า ำสอน่าๆ ในัมภีร์ไบเบิลเป็นเรื่อเหลวไหล ในประเ็นนี้ เราะเห็นว่า Copernicus เื่อว่า สามัสำนึมิสามารถบอวามริเี่ยวับธรรมาิไ้ และวามริในธรรมาิอาัแย้ับวามรู้สึทั่วไป็ไ้ ยิ่ไปว่านั้นในบารั้วามริัล่าวอาเป็นสิ่ที่ามอไม่เห็น้วย เ่นแรโน้มถ่ว หรือแรไฟฟ้า ึ่มีริในธรรมาิ แ่าเรามอไม่เห็น ันั้น เหุาร์่าๆ ที่เห็นแล้วไม่เ้าใ ึทำให้เรารู้สึเสมือนว่า ธรรมาิไ้พยายาม่อนเร้นวามริไม่ให้มนุษย์พบไ้โย่าย และนที่ะพบวามริไ้ะ้อมีสิปัาที่สูมา ึะสามารถเห็นทะลุทะลวภาพลวาทั้หลายไ้ ันั้นึเป็นเรื่อไม่แปลประหลาที่ Copernicus ะถูนทั่วไป นับว และนัวิาารทั้หลายพาัน่อ้าน โยถูล่าวหาว่า เป็นนิฟุ้่าน ารถูวิพาษ์วิาร์เ่นนี้ทำให้ Copernicus รู้สึว่ายัไม่้อาระีพิมพ์เผยแพร่ผลานบับสมบูร์ เพราะเระถูสถาบันศาสนาลโทษ้วย้อล่าวหาว่า Copernicus ปิเสธศาสนา เพราะไ้เยล่าวว่าัมภีร์ไบเบิลสอนสิ่ที่เหลวไหลแบบไม่ริ ึทำให้สถาบันศาสนาไม่เป็นที่เื่อถืออี่อไป ส่วนอีเหุผลหนึ่ที่ทำให้ Copernicus ไม่ไ้นำเสนอผลานเ็มรูปแบบ ือ เายัมีหลัานสนับสนุนไม่เพียพอ เ่นไม่มีอุปร์ใ้รวสอบสำหรับู้าึ้น้าแรมอาวศุร์ และไม่มีวิธีที่ีในารเห็นปราาร์ parallax อาวฤษ์ เป็น้น ผลที่ามมาือ สัมไ้พาันประาม Copernicus ว่าเป็นนนอรี เป็นนที่้อารล้มสถาบันศาสนา เป็นนที่ไม่เห็นวามสำัอมนุษย์ เพราะให้มนุษย์อยู่บนโลที่ไม่เป็นุศูนย์ลาอเอภพอี่อไป แ่ให้อยู่บนโลที่เป็นาวบริวารอวอาทิย์ นี่ึเป็นวามัแย้รั้แรระหว่าวิทยาศาสร์ับศาสนา ึ่เิึ้นเมื่อ Copernicus ไ้พบอ์วามรู้ใหม่ ที่แสว่า ำสอนบาเรื่ออศาสนาไม่ถู้อ เพราะไม่มีหลัานใๆสนับสนุน แ่ั้อยู่บนพื้นานอวามเื่อและวามศรัทธาเท่านั้น ในเวลา่อมา เมื่อนัวิทยาศาสร์นอื่นๆ ศึษา้านธรีวิทยา บรรพีวินวิทยา ีววิทยา ัรวาลวิทยา ฯลฯ ็ล้วนไ้พบอ์วามรู้ที่ัแย้ับำสอน่าๆ ในริส์ศาสนามาึ้น แ่ไม่ล้าำหนิ และเปลี่ยนแปลเพราะลัวถูพิพาษาโทษ ันั้น นัวิทยาศาสร์บานรู้สึเสมือนว่า ถ้าวิทยาศาสร์ะ้อเิบโ ศาสนา็้อาย Copernicus ไ้เ็บัวทำาน่อไปอย่าเียบๆ และไ้เียนำราื่อ “On the Revolution of the Celestial Spheres” ึ่ะมีผลทำให้โลสั่นสะเทือน และไ้เรียบเรียเสร็่อนปี 1530 แ่ยัไม่ล้าีพิมพ์ เพราะเระถูุลาารศาสนาเรียสอบสวน |
||||
ารเินทามาพบ Copernicus อ Rheticus ในรั้นั้นมีวามสำัมาในประวัิศาสร์โล เพราะยิ่ให่เทียบเท่าับารพบปะระหว่าัรพรริ Alexander ับพระอาารย์ Aristotle ระหว่านายพล Cortez ับษัริย์ Montezuma ระหว่านัาราศาสร์ Johannes Kepler ับ Tycho Brahe ระหว่า Edmond Halley ับ Isaac Newton และระหว่า Karl Marx ับ Friedrich Engels เพราะหลัารพบ โลไ้เปลี่ยนแปล ใน่วเวลาที่ Rheticus พำนัอยู่ับ Copernicus เาไ้ศึษาผลาน่าๆ อ Copernicus ที่ยั่อนเร้นาสายาอโลภายนอ แล้วไ้เียนรายานส่ไปให้อาารย์ื่อ Johannes Schoemer อ่านในปี 1540 เพื่อเผยแพร่ภายใ้ื่อว่า Narratio Prima โยมีุมุ่หมายะอธิบายผลานอ Copernicus ให้โลภายนอเ้าใ เพราะผลานมีปริมามา ันั้น Rheticus ึส่้นบับทั้หมไปให้ Andreas Osiander ึ่เป็นนับวแห่เมือ Nuremberg ในเยอรมนีัพิมพ์เป็นรูปเล่ม และนี่ือที่มาอหนัสือ De Revolutionibus ที่มี Osiander เป็นบรราธิาร ในำนำอหนัสือ Copernicus ไ้แถลเหุผลที่นนำเสนอแนวิว่าเพราะไ้รับแรระุ้นาพระาร์ินัลแห่ Capua าบิอบแห่ Klum และานัวิาารอีหลายท่าน แ่ไม่ไ้เอ่ยถึ Rheticus เลย ึ่ทำให้ Rheticus รู้สึผิหวั ที่นเป็นหมอสูิฯ ให้ทารมหัศรรย์ไ้ลอออมาูโล แ่บิาทารมิไ้พูถึหมอเลย เพราะ Copernicus รู้ีว่าหนัสือมีเนื้อหาหลายอนที่ัแย้ับำสอนในัมภีร์ไบเบิล ันั้นเพื่อให้สถาบันศาสนาไมุ่่นเือ เาึเียนำนำอุทิศุวามีอหนัสือถวาย่ออ์สันะปาปา Paul ที่ 3 แล้วให้ Osiander เป็นบรราธิารและผู้พิสูน์อัษร Osiander ึ่รู้สัธรรมในโลเป็นอย่าี ึเียนบทวามในหน้าแร แ่ไม่ลนามผู้เียน ในทำนอให้นอ่านิว่า้อวามทั้หลายที่ปราในหนัสือเป็นเพีย้อสันนิษาน ที่นทุน้อไม่ิว่าเป็นเรื่อริ ารหลบเลี่ยเ่นนี้ทำให้หนัสืออ Copernicus รอพ้นาารถูสถาบันศาสนาประามเป็นเวลานานถึ 73 ปี ำนานเล่าว่า เมื่อหนัสือไ้รับารีพิมพ์ในปี 1543 Copernicus ำลัะสิ้นใ Osiander ึนำหนัสือเล่มแรที่ีพิมพ์ไปให้ Copernicus เห็น และถือในมือ่อนาย De Revolutionibus เป็นหนัสือที่อ่านเ้าใยามา นเื่อันว่า นัาราศาสร์ปัุบันไม่มีใรสามารถอ่านและเ้าใั้แ่้นนบ เพราะภาษาที่ Copernicus เียนเป็นภาษาละิน และเป็นภาษาโบรา ึยานไม่มีใร้อาระอ่าน้นบับ ึ่ถือเป็นเรื่อปิ เพราะนิสิและอาารย์มหาวิทยาลัยทุวันนี้ไม่มีใร้อารอ่านผลาน้นบับอ Kepler, Newton, Carnot, Maxwell, Einstein หรือ Bohr เพราะทุผลานที่ล่าวมาล้วนอ่านยา และ้ออาศัยารแปลเป็นภาษาที่อ่าน่าย รวมถึ้อใ้สัลัษ์่าๆ ที่เป็นปัุบัน้วย ารสื่อสาราผู้เียนึะถึผู้อ่านอย่าสัมฤทธิผล แม้แบบำลอสุริยัรวาลอ Copernicus ะเปลี่ยนแปลวามเ้าใอมนุษย์เี่ยวับเอภพอย่ามโหฬาร ระนั้นในเบื้อ้นหนัสือเล่มนี้ถูนัวิาารถาถาเยาะเย้ยและวิพาษ์วิาร์ในทาลบ แ่็ไม่ถูใรล่าวประาม นระทั่ปี 1615 เมื่อ Galileo Galilei ใ้ล้อโทรทรรศน์ที่เาประิษ์ส่อูสวรร์ และยืนยันว่า ำสอนอ Copernicus ถู้อทุประาร อีหนึ่ปี่อมา หนัสือึ่เป็น Magnum Opus (Most Important Work) อ Copernicus ็ถูสำนัวาิันห้ามีพิมพ์้ำ ถูห้ามนำไปเผยแพร่ ห้ามอ่าน ห้ามใ้สอน และห้ามเ็บในบ้าน เพราะเป็นหนัสือ้อห้ามที่ะ้อถูำัให้สิ้นา ส่วน Galileo นั้นะถูบัับให้ไม่เื่อและไม่ให้สอนวามรู้ที่ Copernicus พบ แ่ในปี 1632 Galileo ็ไ้ยืนยันอีรั้ว่า ำสอนอ Copernicus ถู้อทุประาร เาึถูุลาารศาสนาลโทษโยสั่ให้ับริเวนระทั่เสียีวิ และใน่วเวลาใล้เียันนั้น Johannes Kepler ็ไ้ออมาแถลว่า แบบำลออสุริยะัรวาลามแนวิอ Copernicus ถู้อ ัในหนัสือ Epitome of Copernicus Astronomy ที่ Kepler เียน Kepler ไ้แถลารโรอาวเราะห์ (รวมทั้โล) รอบวอาทิย์ และทั้สามอ Kepler นี้ ไ้ี้นำให้ Newton พบารเลื่อนที่และแรโน้มถ่ว ึ่ไ้ทำให้วิทยาศาสร์เ้ามาเปลี่ยนแปลโลั้แ่นั้นเป็น้นมา สำหรับเหุาร์่อมาที่เิึ้นับหนัสือ De Revolutionibus อ Copernicus นั้น ือในปี 1939 ไ้มีวามพยายามะแปลำรานี้เป็นภาษาอัฤษ และผู้แปลไ้พบว่ายามา และเมื่อำรานี้เป็นำราไออน (icon) ทาาราศาสร์ที่ยิ่ให่มา นเล่มที่ีพิมพ์รั้แรมีมูล่าปัุบันสูถึ 350,000 เหรีย (ประมา 10 ล้านบาท) ลุถึปี 1976 Noel Swerdlow และ Otto Neugebauer ไ้เรียบเรียผลานอ Copernicus เป็นภาษาอัฤษปัุบันโยใ้ื่อว่า The Mathematical Astronomy of Copernicus’s De Revolutionibus ึ่ไ้อธิบายเนื้อหาอย่า่อน้าสมบูร์และอ่าน่าย วันนี้ Copernicus ผู้มีื่อในภาษาโปแลน์ว่า Mikolaj Kopernik และมีื่อในภาษาเยอรมันว่า Niklas Koppernigk (ส่วนื่อ Copernicus นั้นเป็นื่อในภาษาละินที่ Copernicus ใ้เรียนเอ) ไ้รับารยย่อว่าเป็นบุลสำันหนึ่อโล เมื่อวันที่ 14 ราม .ศ.2009 ทีมนัฟิสิส์แห่ Gesellschaft für Schwerionenforschung ที่เมือ Darmstadt ในเยอรมนี ไ้เสนอั้ื่อธาุ 112 ที่พบใหม่ว่า copernicium (สัลัษ์ Cn) โยให้เหุผลว่า สถาบันวิัยนี้ไ้พบธาุที่ 110 ื่อ darmstadtium (สัลัษ์ Ds) ึ่เป็นื่ออเมือที่สถาบันั้อยู่ และธาุที่ 108 ื่อ hassium (สัลัษ์ Hs) ึ่เป็นื่ออแว้นที่สถาบันนี้ั้อยู่แล้ว มาราวนี้สถาบันไ้พบธาุใหม่ ึ้อารั้ื่อธาุใหม่โยใ้ื่อที่นทั้โลรู้ั แม้ะเป็นาวโปแลน์ แ่ Copernicus ็มีเื้อาิเยอรมัน ันั้นเมื่อถึวันเิรบ 537 ปี อ Copernicus อ์ร International Union of Pure and Applied Chemistry ึยอมรับื่อที่สถาบันวิัยไอออนหนัอเยอรมันเสนอให้เป็นื่ออธาุใหม่ เพื่อเป็นเียริแ่บุลผู้ใ้ปลายปาายโลออาุศูนย์ลาอัรวาล และสะบัปาาอีรั้ โลับาว่าๆ ็หมุนรอบัวเอและเลื่อนที่ อ่านเพิ่มเิมา The Copernicus Revolution อ T.S. Kuhn ที่ัพิมพ์โย Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts ในปี 1957 |
เก็บเข้าคอลเล็กชัน
ความคิดเห็น