คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #203 : "เจ็งกิสข่าน" ทิ้งมรดกอะไรไว้ให้ชนรุ่นหลัง
มรเ็ิส่าน |
ที่มา ipst.ac.th/ThaiVersion/publications/in_sci/GenghisKhan.html
Genghis Khan ถือำเนิเมื่อประมาปี พ.ศ. 1710 บิาื่อ Yusugei Baghutur เป็นหัวหน้าอนลุ่มน้อยเผ่า Kiyad ในประเทศมอโเลีย เมื่อเ็ิส่านเิ บิาทำสรามนะพว Tatar (Tatar เป็นำที่นรัสเียเรียมอโล แ่นยุโรปเรียนเผ่านี้ว่า Tartar ึ่แปลมาาำ Tartarus ในภาษาละินที่แปลว่า นร อีทอหนึ่) และับหัวหน้าเผ่า Tatar ื่อ Temujin ไ้ (เมูิน แปลว่า ่าีเหล็) เพราะประเพีมอโลถือว่า เมื่อับแม่ทัพหัวหน้า้าศึไ้ ะ้อนำื่ออเลยมาั้เป็นื่ออบุราย เพื่อให้วามล้าหา และวามแ็แรอศัรูที่นะ่า ไ้ถ่ายทอสู่บุรอน เ็ิส่านในวัยเ็ึมีื่อว่า เมูิน
เมื่อเมูินอายุ 8 วบ เาไ้สมรสับ Borte ผู้เป็นบุรสาวอหัวหน้าเผ่า Onggirad Borte มีอายุมาว่าเมูิน เพราะประเพีมอโลถือว่า ารมีภรรยาที่มีอายุมาว่า นอาะให้ำเนิบุรไ้ในเวลารวเร็วแล้ว ภรรยายัสามารถให้ำแนะนำีๆ แ่สามี เ็อนาไ้้วย ึ่ Borte ็ไ้ทำหน้าที่นี้เป็นอย่าี นเมูินหลรันามา และเมื่อนาถูศัรูลัพาัวไป เมูินับเพื่อนไ้รีธาทัพเ้าโมียึัวนาืน
เมื่อเมูินมีอายุพอสมวร เา็ไ้รับำแหน่หัวหน้าเผ่า ึไ้ระมนัรบในเผ่า่าๆ ที่มีบรรพบุรุษร่วมันมาเป็นพันธมิรร่วมน้ำสาบาน และให้นเผ่าที่แ็แรว่า่วยเหลือ และปรอนเผ่าที่อ่อนแอว่า ส่วนเผ่าที่ทำสรามแพ้็มัอนุาให้เ้ามาเป็นพว เมื่ออทัพอเมูินมีำลัมาึ้นๆ ึไ้ทำสรามนะในารสู้รบับนเผ่าอื่นๆ เ่น เผ่า Tatar ในมอโเลียะวัน เผ่า Turk ในเอเียลา เผ่า Tanghud ในีนะวันเียเหนือ และเผ่า Chin ในีนเหนือ
ารสู้รบเ่นนี้ทำให้โลรู้สึว่าเมูินเป็นนัรบที่ป่าเถื่อน ุร้าย และอบปล้นสะม ึ่็ริเพราะ Rashid al-Din ผู้เป็นนัประวัิศาสร์าวเปอร์เียในสมัยพุทธศวรรษที่ 18 ที่รู้ภาษามอโลี ไ้เยบันทึำพูอเมูินว่า สิ่ที่ีที่สุในารทำสรามใๆ ือ ารรบนะ ารไ้ี่ม้าที่ีที่สุ และไ้รอบรอภรรยาอแม่ทัพ้าศึ
ในปี พ.ศ. 1749 หลัาทำสรามนะศึไปทั่วสารทิศ เมูินสถาปนานึ้นเป็นเ็ิส่าน (Genghis Khan) ปรอเผ่ามอโลทั้หม (Khan แปลว่า หัวหน้า รับำเปอร์เียว่า shah ส่วนำ Genghis นั้น รับำุรีว่า tengiz ึ่แปลว่า มหาสมุทรหรือทะเล) ทั้นี้เพราะในสมัยนั้น ผู้นยัเื่อว่าโลแบนราบ และแผ่นินมีมหาสมุทรล้อมรอบ ันั้นำว่า Genghis Khan ึหมายถึษัริย์ผู้ปรอโลทั้โล
หลัาที่ไ้สถาปนานึ้นเป็นเ็ิส่านแล้ว พระอ์ไ้ทรปิรูปารทหาร โยำหนให้ทหารมีวามแ็แร่ในารทำสราม และให้มีวามื่อสัย์ รวมทั้วามรัภัี่อพระอ์ทรัระบบรัษาวามปลอภัยให้มีทหารุ้มันภัย ทั้ในเวลาลาวัน และลาืน นายทัพใที่มีผลานี็ะไ้รับแ่ั้ให้เป็นผู้ว่าราารัหวัามหัวเมือทันที ใน้านวามสัมพันธ์่าประเทศ พระอ์ไ้ทรเปิประูสัมพันธภาพับหลายประเทศ เพราะพระอ์ทรรู้ว่าีนเป็นาิที่มีอารยธรรมสู และุรีที่ั้อยู่ใล้มอโเลียในมีารประิษ์อัษร Uighur-Nestorian เพื่อใ้ในารสื่อสาร พระอ์ึทรให้พระราบุรเรียนภาษาุรี เพื่อะไ้ิ่อับอาาัรุรีในอนา
นัประวัิศาสร์หลายนิว่า ัรพรริเ็ิส่านทรพระปรีาสามารถยิ่ว่า Alexander, Hannibal Caesar, Attila และ Napoleon ัะเห็นไ้ายุทธวิธีารทำสรามอพระอ์ ึ่ใ้ทหารม้าที่มีอาวุธือ ธนูสำหรับยิโมี้าศึ โยเ็ิส่านะทรสั่ให้อทัพม้าแสร้ทำเป็นแพ้ถอยหนี เพื่อให้ทหาร้าศึวบม้าไล่ามอย่าไม่เป็นบวน แล้วอทหารม้าอเ็ิส่าน็รวมัวันใหม่อย่าเป็นระเบียบ เพื่อโมีอทัพม้า้าศึที่ไล่าม ารมีทัษะในารวบและบัับม้าสู ทำให้ทหารเ็ิส่านมีัยอย่า่ายาย นเ็ิส่านสามารถรอบรอินแนที่มีอาาบริเวว้าวาั้แ่ทะเลำ (Black Sea) นถึทะเลเหลือ (Yellow Sea) และทุหนแห่ที่อทัพมอโลเินทาถึ อทัพ็ไ้นำอารยธรรมอถิ่นนั้นมาผสมับอารยธรรมนเ่น นำอารยธรรมและเทโนโลยีอีน และอิหร่านมาใ้ มีารสร้าปืนให่ให้มีประสิทธิภาพในารยิสูึ้น และเมื่ออทัพเ็ิส่านพิิเอเียลา าริ่อ้าาย และแลเปลี่ยนสิน้าเษรรรมที่เิึ้นทำให้เ็ิส่านสามารถนำาวนาีนมา่วยทำลประทานอาวมอโลไ้หลายโราร
นัประวัิศาสร์ยอมรับว่า เ็ิส่านเป็นัรพรริอัริยะพระอ์หนึ่ ถึแม้พระอ์ะทรไม่ไ้รับารศึษา แ่พระอ์็ทรเลียวลา เพราะในยุสมัยอพระอ์มีประเพีที่ถือว่าในารสู้รบแม่ทัพ้อรอบรู้้านารเมือ้วย และารมีเศรษิีือ อำนานิหนึ่อประเทศ นอานี้ เ็ิส่านยัทรมีวามเ้าใในโรสร้าอระบบอำนาในสมัยนั้นี้วยว่า ึ้นรับระบบเรือาิ ไม่ว่าะเป็นาิันโยารสมรส ารสาบานหรือาิร ารมีาิเยอะเป็นปััยบวที่สำัในารทำสรามแ้แ้น ึ่ถ้านะเผ่าอน็ะสามารถำรอยู่่อไปไ้ แ่ถ้าแพ้เผ่าน็้อเป็นเลย ันั้น ในวามเห็นอเ็ิส่าน สรามือระบวนารหนึ่ที่สามารถทำให้นโยบายอาิบรรลุผลสำเร็ ันั้น ในารรวบรวมอาาัรมอโลให้เป็นหนึ่เียว เ็ิส่านึเปิสนามรบสี่ทิศ โยารโมีีนทั้เหนือและใ้ และนำทัพมอโลบุรุถึแม่น้ำ Dnieper ในรัสเียใ้ และเมือ Khwarlzm ึ่อยู่ทาอนเหนืออเปอร์เีย
ในารทำสรามนั้น Matthew Paris นับวแห่เมือ St. Albans ในประเทศอัฤษ ไ้บันทึในหนัสือ Chronica Majorca เมื่อปี พ.ศ. 1783 ว่าาวยุโรปลัววามป่าเถื่อนออทัพมอโลมา เพราะม้ามอโลสูให่ และทหารม้าุร้ายสุๆ สำหรับเหุผลในารแสวหาินแนออทัพมอโลนั้น Arnold Toynbce ไ้เยเียนหนัสือ A Study of History ว่า เพราะนมอโลมีวามผูพันับม้ามา ันั้น เมื่ออาาศแห้แล้ ห้าะาแลน ทำให้ม้าไม่มีอาหาระบริโภนอาล้มายไ้ ันั้น นาวมอโลึ้ออพยพย้ายถิ่น ารอพยพทำให้มีารล่วล้ำอาาเารยึรออนเผ่า่าๆ และนี่็ือที่มาอสรามเผ่า และถึแม้อทัพมอโละไ้รอบรอโปแลน์ รัสเีย ฮัารี แหลมบอล่าน แ่ในที่สุอทัพ็้อถอยลับหม เมื่อทายาทอเ็ิส่านแพ้สรามบ้า และเส็สวรรบ้า และเมื่อถึปี พ.ศ. 1803 Qubilai Khan ไ้ทรย้ายนรหลวไ้ทรย้ายเมือหลวาเมือ Kharakhorum ในมอโเลียไปอยู่ที่เมือปัิ่ในประเทศีน ารทำนุบำรุส่เสริมอารยธรรมีน ทำให้อารยธรรมมอโลเสื่อมลๆ นแสลายในที่สุ
ในวารสาร American Journal of Human Genetics บับเือนุมภาพันธ์ ปี 2546 Chris Tyler-Smith แห่มหาวิทยาลัย Oxford ในประเทศอัฤษ ไ้รายานว่า ายเอเีย 1 นในทุ 12 น มีเื้อมอโล
สืบเนื่อมาาารที่เ็ิส่านไ้เยเ้ามารอบรอินแนที่ว้าให่ไพศาล ั้แ่ทะเล Aral ในอัฟานิสถาน นถึทะเลเหลือในีน ารสมรสระหว่าทหารับสาวพื้นเมือในประเทศ่าๆ ทำให้ลูหลานมีโรโมโมนิ Y อาวมอโล โย Tyler-Smith ไ้ศึษา Y Chromosome อายเอเีย 2,100 น ู DNA ว่ามีส่วนใที่เหมือนัน หรือ้ำันบ้า ารปราอ DNA ที่เหมือนันสามารถใ้เป็นัวบอวามเป็นพ่อลูอบุลไ้ และ Tyler-Smith ็ไ้พบว่า 8% อผู้ายเหล่านี้มี Y Chromosome ที่ล้ายันหรือเหมือนัน ึ่ Tyler-Smith ไ้แสให้เห็นว่า ารที่เป็นเ่นนี้ เพราะทหารมอโลมั่าทหารที่พ่ายแพ้แล้วมีเพศสัมพันธ์ับภรรยาอทหารที่เสียีวิ และนี่็ือเหุผลที่แสให้เห็นว่า เหุในปาีสถานเผ่า Hazara ึมียีน (gene) อาวมอโล แ่ารที่ะฟันธลไปว่า นเอเีย 12% เป็นทายาทห่าๆ อเ็ิส่านนั้น ไม่สมวร ันั้น P. Underhill แห่มหาวิทยาลัย Stanford ในสหรัฯ ึไ้เสนอแนะใหุ้หาที่ฝัศพอเ็ิส่านให้พบ เพื่อะไ้เปรียบเทียบโรโมโมอัรพรริแห่ัรพรริผู้นี้ับายเอเียว่าเป็นาิันเพียใหรือไม่รับ
ความคิดเห็น