|
“แม้เป็น่วเวลาเพียระยะสั้นๆ แ่็ทำให้วันธรรมฮั่นยัไ้รับารสืบทอและพันา่อมา ไม่้อถึาลล่มสลายไปโยนลุ่มน้อย ันั้น ารอยู่อราวศ์ใ้ โยนัยทาประวัิศาสร์อีน ถือเป็นเรื่อที่สำัมา เนื่อาเป็นหัวใอารอยู่หรือล่มสลายออารยธรรมีนในินแนแถบนี้” |
 |
|
ภาพพุทธประวัิในถ้ำผาหยุนัเมือ้าถ นรหลวเป่ยวุ่ยหรือวุ่ยเหนือ ั้แ่ ทรสุบิน ประสูิ ออผนว รัสรู้ ปมเทศนาและปรินิพพาน |
|
 |
หลัาราวศ์ิ้นะวันออ(ทาใ้)และยุ 16 แว้น(ทาเหนือ)สิ้นสุล สภาพบ้านเมือแบ่แยออเป็นเหนือใ้ั้ประันหน้าัน โยราวศ์เหนือ (.ศ. 386 – 581) ่อเนื่อายุ 16 แว้น ปรอโยราวศ์เป่ยวุ่ยหรือวุ่ยเหนือ(北魏)ึ่่อมาแแยออเป็นวุ่ยะวันออ(东魏)และวุ่ยะวัน(西魏)วุ่ยะวันออถูลืนโยเป่ยี(北齐)ส่วนเป่ยโว(北周)เ้าแทนที่วุ่ยะวัน ่อมาเป่ยโวรวมเป่ยีเ้า้วยันอีรั้ ส่วนราวศ์ใ้ (.ศ. 420 – 589) ่อเนื่อาราวศ์ิ้นะวันออ มีารผลัแผ่นินโยราวศ์ ่(宋)ี(齐)เหลีย(梁) เิน(陈)ามลำับ |
|
|
 |
|
ป้ายทอสำริ เป็นเรื่อประับอนและม้าอนเผ่าทาเหนือ |
|
|
|
ราวศ์เหนือ (.ศ. 386 – 581)
หลัาารล่มสลายอราวศ์ิ้นะวัน (265 – 316) ภาเหนืออีน็อยู่ในภาวะราลและสรามนเผ่าอยุ 16 แว้น วบน.ศ. 386 หัวหน้าเผ่าทั่วป๋าเียนเปยไ้สถาปนาแว้นเป่ยวุ่ย (北魏)และั้นรหลวที่เมือผิเิ( ปัุบันือเมือ้าถในมลันี) านั้นทยอยวาล้าลุ่มอำนาอิสระที่เหลือ ยุิวามวุ่นวายาสรามแย่ิอำนาที่เิึ้นทาภาเหนือในที่สุ (.ศ. 439)บ้านเมือมีวามสบและมั่นึ้นั่วระยะเวลาหนึ่ |
นระทั่รัสมัยเสี้ยวเหวินี้(孝文帝)ึ้นรอราย์(.ศ. 471 – 499) ไ้มีารปิรูปารปรอ ึ่ทำให้เิารเร่ระบวนารหลอมรวมทาวันธรรมนานให่ ภายใ้นโยบาย ‘ทำให้เป็นฮั่น’ อาทิ ารใ้ภาษาฮั่นในราสำนั ให้าวเียนเปยหันมาสวมใส่เสื้อผ้าอาวฮั่น หรือแม้แ่เปลี่ยนมาใ้แ่ามแบบอาวฮั่น* เป็น้น เพื่อส่เสริมให้มีปิสัมพันธ์วามร่วมมือันระหว่าลุ่มนเผ่าับาวฮั่นมาึ้น นอานั้น ยัใ้วิธีารผูสัมพันธ์ทาสายเลือ้วยารแ่านระหว่าาวฮั่นและเียนเปย ะที่ในทาารเมือ็เพิ่มปริมาาวฮั่นที่เ้ารับ้าราารเป็นุนนามาึ้น รวมทั้ยัหันมาใ้ระบบารบริหารบ้านเมือามระเบียบปิบัิอาวฮั่น และในปี 493 เสี้ยวเหวินี้ทรย้ายเมือหลวเ้าสู่ภาลา – เมือลั่วหยา ารปิรูปแบบถอนราถอนโนนี้ไ้ทำให้เศรษิและสัมอินแนทาอนเหนือรุหน้าอย่ารวเร็ว แ่ะเียวัน็ลับสร้าวามไม่พอใในหมู่นั้นสูและผู้มีอำนาทาทหารอนเผ่า
* เิมทีแ่อนเผ่าทาเหนือะมีั้แ่ 2-3 ัวอัษร เมื่อเปลี่ยนมาใ้แ่ามแบบาวฮั่น ะเหลือเพียอัษรเียว อาทิ ทั่วป๋า เปลี่ยนเป็น แ่หยวน(元) ูู๋หรือ๊โว เปลี่ยนเป็นแ่หลิว(刘) ปู้ลิ่วู เปลี่ยนเป็นแ่ลู่(陆) ิวมู่หลิ เปลี่ยนเป็นแ่มู่(穆)เป็น้น
|
|
|
 |
|
ุ๊าินเผา ร่วมลบฝัในสุสานเป็นที่นิยมแพร่หลายในนั้นสูทาเหนือ ภายหลันโยบาย ‘ทำให้เป็นฮั่น’ อเสี้ยวเหวินี้ |
|
|
|
สิ้นรัสมัยเสี้ยวเหวินี้ เป่ยวุ่ยเริ่มเ้าสู่ยุเสื่อม ษัริย์ที่ึ้นรอราย์่อมา ไม่สนใปิรูปารปรอ แ่ลับรื้อฟื้นระบบสิทธิประโยน์อนเผ่าเียนเปย สร้าวามัแย้ในสัม เมื่อถึรัสมัยอเสี้ยวหมิี้ (孝明帝)(.ศ.523) เิบ 6 เมือึ้น เป่ยวุ่ยเ้าสู่ภาวะราล อันนำสู่ภาวะสรามลาเมือในเวลา่อมา ลุ่มผู้มีอำนาทาทหารหาเหุยพลบุเมือหลวปลและแ่ั้ฮ่อเ้หุ่นเิามใน
เมื่อถึปี 534 เสี้ยวอู่ี้(孝武帝)เนื่อาทรัแย้ับเาฮวน(高欢)ทีุ่มอำนาในราสำนั ึหลบหนีาเมือหลว เพื่ออพึ่พิอี่ว์เหวินไท่(宇文泰)ที่เมือาอัน ฝ่ายเาฮวน็ั้เสี้ยวิ้ี้(孝静帝)ษัริย์อ์ใหม่ึ้นรอราย์่อมา โยย้ายเมือหลวไปเมือเย่ (邺)หรือเมืออันหยามลเหอหนันในปัุบัน ทาประวัิศาสร์ีนเรียว่า วุ่ยะวันออ (.ศ. 534 – 550) ส่วนเสี้ยวอู่ี้หลัาไปอพึ่พิอี่ว์เหวินไท่ไ้ไม่นาน็ถูสัหาร านั้นในปี 535 อี่ว์เหวินไท่็ั้เหวินหวี้(文皇帝)ึ้นเป็นษัริย์แทน โยมีศูนย์ลาารปรออยู่ที่เมือาอัน ประวัิศาสร์ีนเรีย วุ่ยะวัน (.ศ. 535 – 557)
่อมาไม่นาน หลัาเาฮวนสิ้น บุรายเาหยา(高洋)ปลฮ่อเ้หุ่น สถาปนา เป่ยี ส่วนวุ่ยะวัน็ประสบะารรมเ่นเียวัน อี่ว์เหวินเวี๋ย(宇文觉)บุรายออี่ว์เหวินไท่ สถาปนา เป่ยโว |
 |
|
ผลานอหยาื่อหัว ิรรเอในราวศ์เป่ยี ที่ไ้รับารนานนามร่วมับู้่ายือ |
|
|
|
|
เป่ยี (北齐) (.ศ. 550 – 577) ที่มีราานาวุ่ยะวันออ เิมทีบ้านเมือ่อน้าเ้มแ็ แ่เนื่อาษัริย์รุ่น่อมาล้วนเลวร้ายและโหเหี้ยม ทั้มาระแว เปิา่าฟันทายาทระูลหยวน ึ่เป็นเื้อสายาราวศ์เป่ยวุ่ยและบรราุนนาาวฮั่นไปมามาย ทำให้ราวศ์เป่ยีสูเสียวามอบธรรมและารสนับสนุนาลุ่มนเผ่าเียนเปยเอและลุ่มาวฮั่น อันเป็นเหุแห่วามล่มสลายในปี 577 เป่ยี็ถูเป่ยโววาล้า
เป่ยโว(北周) (.ศ. 557 – 581) ที่ถือำเนิึ้นใน่วเวลาเียวันับเป่ยี โยแทนที่วุ่ยะวัน ในระยะแรมีุมำลัอ่อน้อยว่าเป่ยี แ่เนื่อาษัริย์โวอู่ี้(周武帝) (รอราย์ปี.ศ. 561-579) มีารบริหารารปรอที่ไ้ผล ทำให้เป่ยโวทวีวามเ้มแ็ึ้น โยใน่วเวลาัล่าว มีารปิรูประบบอำลัทาทหาร โยผสมผสานารเ์ำลัพลรบเ้าับระบบำลัารผลิ นระทั่สามารถล้มล้าเป่ยี รวมแผ่นินภาเหนือเ้า้วยันในปี 577
่อมาปี 578 อู่ี้สิ้น หลัานั้นเป็น้นมา ำลัทาทหารอเป่ยโว่อยๆโยย้ายสู่มืออหยาเียน (杨坚)ผู้เป็นพ่อาและาิ เมื่อถึปี 581 หยาเียนปลโวิ้ี้(周静帝)าบัลลั์ สถาปนาราวศ์สุย (隋)านั้นรีาทัพลใ้ ยุิสภาพารแบ่แยเหนือใ้อันยาวนานอแผ่นินีนไ้เป็นผลสำเร็ |
ราวศ์ใ้ (.ศ. 420 – 589)
.ศ. 420 ราวศ์ิ้นะวันออล่มสลาย ทาภาใ้อีนไ้ปราราวศ์ที่้าวึ้นปรอินแนทาอนใ้อีน 4 ราวศ์ามลำับ ไ้แ่ ่ ี เหลีย และเิน โยมีระยะเวลาในารปรอ่อน้าสั้นรวมแล้วเพีย 95 ปีเท่านั้น ในบาราวศ์ที่สั้นที่สุ มีเวลาเพีย 23 ปีเท่านั้น ถือเป็น่วเวลาที่ีนมีอัราารผลัแผ่นินสูมา |
|
|
 |
|
หลิวอี้วหรือ่อู่ี้ (363~422) |
|
|
|
่ (.ศ. 420 – 479)
หลิวอี้ว์(刘裕)ผู้สถาปนาราวศ์่ (宋)ึ่ไ้พันาัวเอนเ้มแ็ึ้นใน่วปลายราวศ์ิ้นะวันออ โยหลิวอี้ว์ไ้ัยนะาารแ่แย่อำนาอ 4 ระูลให่ แห่ราวศ์ิ้นะวันออ ันั้น ในปี.ศ. 420 หลิวอี้ว์ถอถอนฮ่อเ้ราวศ์ิ้น สถาปนานเอึ้นเป็นษัริย์ โยใ้ื่อราวศ์่ เพื่อแยแยะารเรียหาออาราวศ์่ในยุหลั ันั้นในยุนี้ ประวัิศาสร์ีนึเรียว่า หลิว่ (刘宋)
เนื่อาหลิวอี้ว์ถือำเนิในนั้นยาไร้ อีทั้ไ้รับบทเรียนาารล่มสลายอิ้นะวันออ ึ่มีสาเหุสำัาาร่อสู้ันเออลุ่มระุลให่ันเอ ันั้น หลัาที่หลิวอี้ว์ึ้นรอบัลลั์ ็ไม่ให้วามสำัับบรราลุ่มระูลให่อี โยหันมาัเลือำลันาลุ่มนั้นล่า และอำนาทาารทหาร็มอบให้ับบรราเื้อพระวศ์และบุรหลานอน เพื่อะไ้ไม่้อเ้าไปเี่ยวพันับารแ่แย่อลุ่มนั้นระูลให่ ้ำรอยวามผิพลาอิ้นะวันอออี แ่ทว่า เนื่อาในบรราเื้อพระวศ์เอ็ยัมีารแ่แย่ิอำนาันเอ สุท้าย่าประหัประหารันและันอย่าอเนอนา ึ่เป็นสิ่ที่หลิวอี้ว์เอ็าไม่ถึ |
 |
|
รูปิเลนแะสลั หน้าสุสานอหลิวอี้ว์ เป็นรูปแบบศิลปะที่โเ่นในยุนี้ |
|
|
|
|
่อนปี 422 หลิวอี้ว์สิ้น ่เส้าี้(宋少帝) และเหวินี้ (文帝)ึ้นรอราย์โยลำับ หลิวอี้หล(刘义隆)หรือ่เหวินี้ อยู่ในบัลลั์ 30 ว่าปี เป็นยุสมัยที่ราวศ์่มีวามเริรุ่เรือสูสุ่วเวลาหนึ่ ะนั้น วันธรรมและเศรษิ อบ้านเมืออยู่ในระหว่าาึ้น ระหว่าปี 430 – 451 ราวศ์่และเป่ยวุ่ยาทาเหนือ เิสรามเหนือใ้ สุท้ายไม่มีผู้นะ ่า้อประสบับวามเสียหายให่หลว เป็นเหุให้ระหว่าราวศ์เหนือใ้ ่าอ่อนล้าล ไม่มีำลัเปิศึให่อี นับแ่นั้นมา ่าฝ่าย็ุมเิัน่อมา
ปี 454 เมื่อเหวินี้สิ้น เสี้ยวอู่ี้(孝武帝)- หมิี้ (明帝)ึ้นรอราย์โยลำับ ทั้สอถือเป็นษัริย์ทรราที่ึ้นื่อลือเลื่อในประวัิศาสร์ีน อีทั้ษัริย์อ์่อมาล้วนระทำารเหี้ยมโห มาระแว ทำให้ลมือเ่น่าพี่น้อวศ์วานอย่าเหี้ยมโห บ้านเมือึอยู่ในสภาพวามยุ่เหยิวุ่นวาย ระหว่านั้น แม่ทัพฝ่ายวา เียวเ้าเิ (萧道成)สัหารเฟ่ยี้ (废帝)ยบัลลั์ให้ับุ่นี้(顺帝)ที่มีอายุเพีย 11 วบ วยโอาสเ้าุมอำนาบริหารบ้านเมือ ่อมาในปี 479 ล้มล้า่ สถาปนาราวศ์ี ทรพระนาม ีเาี้ (齐高帝) |
|
|
 |
|
เียวเ้าเิหรือีเาี้ (427~482) |
|
|
|
ี (.ศ. 479 – 502)
ราวศ์ี (齐)เป็นราวศ์ที่มีอายุสั้นที่สุในสี่ราวศ์ มีระยะเวลาารปรอเพีย 23 ปีเท่านั้น ีเาี้หรือเียวเ้าเิ ไ้รับบทเรียนาารล่มสลายอราวศ์่ ึำเนินนโยบายที่ผ่อนลายมาว่า รร์ให้มีารประหยั เียวเ้าเิอยู่ในบัลลั์ไ้ 4 ปี ่อนเสียีวิ ไ้ส่มอบแนวทาารปรอให้ับบุราย อู่ี้ (武帝)ไม่ให้เ่น่าพี่น้อันเอ อู่ี้เารพและเื่อฟัำสอนนี้เป็นอย่าี ทำให้บ้านเมือลับสู่ภาวะสุสบั่วระยะเวลาหนึ่ หลัาอู่ี้สิ้น ราวศ์ี็ลับเินามรอยเท้าอราวศ์่ที่ล่มสลาย บรราเื้อพระวศ์่าับอาวุธึ้นเ่น่าล้าผลาาิพี่น้อันเอ ผู้ที่ึ้นมาเป็นให่็มัเ็มไป้วยวามหวาระแว บรราุนนาั้นผู้ให่ในราสำนัแทบว่าะถูประหารไปนหมสิ้น ารเมือภายในระส่ำระสายอย่าหนั ในปี.ศ. 501 เียวเอี่ยน(萧衍)พ่อเมือยโว(雍州)ยพลบุนรหลวเี้ยนั เ้ายุิารเ่น่าันเออราวศ์ี |
 |
|
เียวเอี่ยนหรือเหลียอู่ี้ (464~549) |
|
|
|
|
เหลีย (.ศ. 502 – 557)
เียวเอี่ยน สถาปนาราวศ์เหลีย(梁) ในปี.ศ. 502 ั้นเป็นเหลียอู่ี้ (梁武帝)รอราย์่อมาอี 48 ปี ทรนับถือพุทธศาสนาและมีวามเป็นอยู่อย่าสมถะ ้านศิลปวันธรรมมีวาม้าวหน้าในระับหนึ่ แ่ารทหารลับอ่อนแอล เมื่อถึปลายรัาลระบบารปรอล้มเหลว ุนนารอเมือ |
|
|
 |
|
ภาพวาผลานอาเิเหยา ิรรเอแห่ยุในราวศ์เหลีย |
|
|
|
วบนปี.ศ. 548 ุนพลโหวิ่(侯景)แห่วุ่ยะวันออลี้ภัยารเมือเ้ามาพึ่พิราวศ์เหลีย แ่ภายใ้้อเสนอแลเปลี่ยนที่เย้ายวนใ ราสำนัเหลียิับุมัวโหวิ่เพื่อส่ลับวุ่ยะวันออ บีบั้นให้โหวิ่ลุฮือึ้น่อบ โยร่วมมือับบุรายออู่ี้นาม เียวเิ้เ๋อ(萧正德)อยเป็นไส้ศึภายใน นสามารถบุเ้านรหลวเี้ยนั ปิล้อมวัหลวไว้ไ้ สุท้ายเหลียอู่ี้ถูัอยู่ภายในนอายภายในเมือ านั้นโหวิ่ำัเียวเิ้เ๋อ ั้ฮ่อเ้หุ่นเิึ้นสืบราบัลลั์่อมา โหวิ่ยทัพออปล้นสะมเมือรอบ้า
นระทั่ปี.ศ. 551 เียวอี้ (萧绎)โอรสอีอ์หนึ่ออู่ี้ ส่หวัเิเปี้ยน (王僧辩)และเินป้าเียน (陈霸先)รีาทัพเ้า่อรับโหวิ่นแพ่ายไป ระหว่าารหลบหนีโหวิ่ถูลอบสัหารเสียีวิ เียวอี้ึ้นรอบัลลั์่อมา(ปี 552-554) แ่เนื่อาภายในราสำนัเิารแ่แย่ทาารเมือ เป็นเหุให้บ้านเมือระส่ำระสาย วุ่ยะวันวยโอาสบุเ้ายึเมือเียหลิสัหารเียวอี้ ั้ฮ่อเ้หุ่นเิอนึ้น เินป้าเียนที่เมือเี้ยนัึสัหารหวัเิเปี้ยน านั้นั้นึ้นเป็นให่ สถาปนาราวศ์เิน(陈)ราวศ์เหลียเป็นอันบสิ้น |
 |
|
เินป้าเียนหรือเินอู่ี้(503~559) |
|
|
|
|
เิน (ปี 557 – 589)
เินป้าเียน ั้นเป็นฮ่อเ้นามว่าเินอู่ี้ (陈武帝)่วเวลาัล่าว แผ่นินภาใ้อีนที่้ออยู่ในภาวะวุ่นวายยุ่เหยิมาเป็นเวลานาน สภาพเศรษิทรุโทรมอย่าหนั ราานบ้านเมือที่่อนแ่น ย่อมไม่อาอยู่ไ้นานนั รัาล่อมายัวนเวียนับารทำลายล้าานอำนาอู่แ่ ทั้ยั้อสู้ศึับอำลัาภาเหนือ แม้ว่าไ้วาราานารปรอในระับหนึ่ แ่สุท้ายเนื่อาำลัทาทหารอ่อนแอ ันั้นอาาเารปรออราวศ์เหลีย ึเพียสามารถรอบลุมถึเทาอนใ้อลุ่มแม่น้ำาเียหรือแยีเท่านั้น
เมื่อถึปี 583 เินเวียนี้(陈宣帝)สิ้น บุรายเินู่เป่า(陈叔宝)ึ้นรอราย์สืบ่อมา ะนั้น ทาอนเหนืออีนมีราวศ์สุย(隋)ที่ผาึ้นมารวมแผ่นินทาอนเหนืออีนไว้ทั้หม านั้นเหลือเพียเป้าหมายารรวมแผ่นินทาอนใ้เพื่อเป้าหมายารรวมประเทศเป็นหนึ่เียว ปี.ศ. 589 สุยเหวินี้ (隋文帝)หยาเียน(杨坚)วาล้าราวศ์เินที่เหลืออยู่ ยุิวามแแยอแผ่นินที่มีมีมานานว่า 300 ปีลในที่สุ |
|
|
 |
|
พระโพธิสัว์นั่ไว้พระบาทที่ถ้ำพระหลเหมิน |
|
|
|
้อแ่าที่สำัระหว่าราวศ์ที่ปรอินแนเหนือใ้อีนในยุนี้ือ ลุ่มผู้ปรออราวศ์เหนือล้วนมาาลุ่มนเผ่าทาเหนือ ไม่ใ่าวฮั่น ะที่ราวศ์ใ้สืบทออำนาารปรอาราวศ์ิ้นะวันออ เิาารสถาปนาราวศ์อนเผ่าฮั่นสืบ่อันมา แม้เป็น่วเวลาเพียระยะสั้นๆ แ่็ทำให้วันธรรมฮั่นยัไ้รับารสืบทอและพันา่อมา ไม่้อถึาลล่มสลายไปโยนลุ่มน้อย ันั้น ารอยู่อราวศ์ใ้ โยนัยทาประวัิศาสร์อีนึถือเป็นเรื่อที่สำัมา เนื่อาเป็นหัวใอารอยู่หรือล่มสลายออารยธรรมีนในินแนแถบนี้
ใน่วยุสมัยราวศ์เหนือใ้ เนื่อาผู้ปรอหันมานับถือและให้ารสนับสนุนารเผยแพร่พุทธศาสนา มีาร่อสร้าวัวาอารามและถ้ำผาสลัพระธรรมำสอนและพระพุทธรูปมามายเิึ้น ที่มีื่อเสียเป็นที่รู้ัไ้แ่ ถ้ำผาม่อเาู(莫高窟)ทีุ่นหว(敦煌)เปรอนเอนาิอุยูร์ินเีย ถ้ำผาหยุนั(云岗)ที่้าถมลันี ถ้ำผาหลเหมิน(龙门石窟)ในลั่วหยา ึ่ไ้รับารึ้นทะเบียนเป็นมรโลทาวันธรรมแล้ว นอานี้ ทา้านวรรรรม็มีวามเริรุหน้าอย่ามา มีผลานิ้นสำัที่ทอสู่ปัุบันหลายิ้น
นับแ่ราวศ์ิ้นะวันออล่มสลาย ราวศ์เหนือใ้ไ้ลายเป็น่วเวลาที่มีารแบ่แยารปรอในีน ถึแม้ว่าวามเริทาเศรษิมีาระลอัวบ้า แ่เนื่อาารอพยพเ้ามาั้ถิ่นานในภาลาอลุ่มนเผ่านอ่าน ไ้เิารหลอมรวมนาิในลุ่มลุ่มแม่น้ำฮวโหหรือแม่น้ำเหลือรั้ให่ และเนื่อาสาเหุหรือปััยนี้เอ ไ้ทำให้ลุ่มผู้นำนาิทาอนเหนือไ้ถูหลอมลืนสู่วันธรรมาวฮั่น และเนื่อาประโยน์นี้เอ ที่ไ้สร้าราานวามเป็นหนึ่เียวอนาิีนในเวลา่อมา ันั้น อาล่าวไ้ว่า วามแแยอราวศ์เหนือใ้ ลายเป็นุูปารสู่ารรวมเป็นหนึ่อนาิีนและวันธรรมีนในเวลา่อมา |
 |
|
ภาพเียนสีบนผนัถ้ำทีุ่นหว เล่าเรื่อราวในำนานอวา |
|
|
ความคิดเห็น