คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #3 : เกร็ดความรู้เพิ่มเติม : พระราชพิธีถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยา
พระราพิธีถือน้ำพระพิพัน์สัยา หรือที่โบราเรียว่า พระราพิธีศรีสัปานาล เป็นพิธีรรมที่ัึ้นให้พระบรมวศานุวศ์และ้าราารฝ่ายหน้าและฝ่ายใน ื่มน้ำสาบานว่าะรัภัีและื่อร่อพระมหาษัริย์
พระราพิธีนี้ในพระราำหนเ่า เป็นหมายที่ใ้ในสมัยอยุธยาไ้ล่าวว่า พระบรมวศานุวศ์และุนนา ้าราารถือน้ำพระพิพัทธสัยาปีละ 2 รั้ ือวันึ้น 3 ่ำ เือนห้า พระราพิธีสัมพัรินท์หรือพิธีรุษ (พิธีเลิมลอสิ้นปี) รั้หนึ่ และแรม 13 ่ำ เือนสิบพระราพิธีสารท (พิธีเลิมลอลาปี) อีรั้ โยทำพิธี วัพระศรีสรรเพ ยเว้น้าราารนายส่วยอารปัษ์ใ้ฝ่ายเหนือ (หัวเมือฝ่ายเหนือและหัวเมือปัษ์ใ้) ให้ถือน้ำ วัอารามที่เยทำพิธี โยผู้าพิธีถือน้ำมีโทษเท่าับบ
ที่น่าสนใือพระราพิธีถือน้ำพระพิพัทธสัยาที่ปิบัิันในสมัยอยุธยาอน้นเป็นพิธีทาศาสนาพราหม์ แ่่อมาในสมัยอยุธยาอนลาไ้มีารเพิ่มพิธีทาพุทธศาสนาเ้าไป เมื่อถึสมัยอยุธยาอนปลายปราว่าพระราพิธีถือน้ำพระพิพัทธสัยาทำทั้พิธีทาศาสนาพราหม์และพิธีทาศาสนาพุทธ
ารถือน้ำพระพิพัทธ์สัยาในสมัยพระเ้ารุธนบุรียัวามเ้มวามแบบแผนพระราพิธีในสมัยรุศรีอยุธยา โยมีหมายเหุอาว่าาิระบุว่าในสมัยธนบุรี มิันนารีห้ามไม่ให้นที่เ้ารีนับถือริส์ศาสนาไปเ้าวัและื่มน้ำพระพิพัทธ์สัยา เนื่อาผิหลัริส์ศาสนา
ึมีุนนาที่เ้ารีไม่ไปเ้าพิธีถือน้ำ เมื่อพระเ้ารุธนบุรีทราบเรื่อทรสั่ให้ับุนนาเหล่านั้นเ้าุและลโทษเี่ยน้วยหวายนละ 50 ที ส่วนสัราและบาทหลวที่ห้ามไม่ใหุ้นนาไทยไปร่วมพิธีถือน้ำนั้นทรใหุ้มัวมาเ้าเฝ้าเพื่อให้ยอมรับผิและอโทษพระเ้าแผ่นิน แ่สัราและบาทหลวัืนึถูลโทษเี่ยน้วยหวายนละ 100 ทีพร้อมทั้อำ้วยรวน ทำใหุ้นนาที่เ้ารี้อยอมลับใมาถือน้ำพระพิพัทธ์สัยา
มาในสมัยพระบาทสมเ็พระพุทธยอฟ้าุฬาโล ปมษัริย์อรุรันโสินทร์ไ้ทรเปลี่ยนแปลประเพีารถือน้ำพระพิพัทธสัยาาที่เยทำันมาในสมัยอยุธยา ัที่พระราำหนใหม่ หมายที่ประาศใ้ในรัสมัยนี้แสให้เห็นว่า ทรโปรให้ไหว้พระรันรัย่อนพระเษบิร (รูปเารพอสมเ็พระรามาธิบีที่ 1 (พระเ้าอู่ทอ) ปมษัริย์อรุศรีอยุธยา) ส่วนำหนารถือน้ำยัทำปีละ 2 รั้ัเ่นในสมัยอยุธยา
โยพระบาทสมเ็พระุลอมเล้าเ้าอยู่หัว ทรอธิบายเพิ่มเิมเรื่อารถือน้ำพระพิพัทธสัยาอุนนาในสมัย้นรันโสินทร์ว่า พระบาทสมเ็พระพุทธยอฟ้าุฬาโลโปรใหุ้นนา้าราารถือน้ำที่วัพระศรีรันศาสารามและเปลี่ยนาารไหว้พระเษบิรมาถวายบัมสมเ็พระปมบรมมหาปัยาธิบี (พระบรมรานอพระบาทสมเ็พระพุทธยอฟ้าุฬาโล) แทน
่อมาในสมัยพระบาทสมเ็พระนั่เล้าเ้าอยู่หัวไ้มีารเปลี่ยนแปลั้นอนบาส่วนอพระราพิธีถือน้ำพระพิพัทธสัยา โยทรโปรฯให้ลวามเ้มวอพิธีถือน้ำสำหรับุนนา้าราารที่นับถือศาสนาอื่น อนุาใหุ้นนาเหล่านั้นประอบพิธีามศาสนาอน เ่น เ้าเมือแที่เป็นประเทศราสามารถถือน้ำามศาสนาแ พวฝรั่เ้ารีให้มีบาทหลวประอบพิธีามแบบฝรั่ ่าาสมัย่อนหน้าที่ไม่อนุาใหุ้นนาที่นับถือศาสนาอื่นทำพิธีถือน้ำามหลัศาสนาอน
ารเปลี่ยนแปลรั้สำัอพระราพิธีถือน้ำพระพิพัทธสัยา เิึ้นในรัสมัยพระบาทสมเ็พระอมเล้าเ้าอยู่หัวและพระบาทสมเ็พระุลอมเล้าเ้าอยู่หัว ึ่เป็น่วเวลาอารปิรูปประเทศให้ทันสมัยแบบะวัน็ือ ัเห็นไ้าารที่พระบาทสมเ็พระอมเล้าเ้าอยู่หัวทรเปลี่ยนแปลั้นอนอพระราพิธีถือน้ำโยพระอ์ทรเสวยน้ำสาบาลในพระราพิธีเ่นเียวับพระบรมวศานุวศ์และุนนา้าราาร
อันแสให้เห็นถึารเปลี่ยนแปลพระราำริเี่ยวับวามสัมพันธ์ระหว่าพระมหาษัริย์ับุนนา้าราาราแบบธรรมเนียมเิมทีุ่นนา้าราารถือน้ำื่มน้ำถวายสัย์ปิา่ออ์พระมหาษัริย์เพียฝ่ายเียว มาเป็นารที่พระมหาษัริย์ทรร่วมื่มน้ำสาบาน้วยเพื่อประาศพระอ์เป็นพวเียวับุนนา้าราาร
ในทำนอว่าทัุ้นนา้าราารและพระมหาษัริย์่าะื่อร่อัน เป็นพวเียวัน อีทั้ยัเป็นารแสภาพลัษ์อพระบาทสมเ็พระอมเล้าเ้าอยู่หัวในานะ “ธรรมราา” เพื่อวามอบธรรมทาารปรออพระอ์
นอานี้ยัทรวาระเบียบเรื่อทรอเ้านายในพระราพิธีถือน้ำโยทรห้ามไม่ให้เ้านายทรผ้าที่ไม่มีรอบมีเิแล้วาลอพระอ์รุย เนื่อาพระอ์ทรเห็นว่าารแ่พระอ์แบบัล่าวูไม่าม นอานี้ยัเป็นไปไ้ว่าพระอ์ไ้ทรริเริ่มเปลี่ยนื่อเรียพระราพิธีถือน้ำสาบาลหรืออย่าน้อยที่สุ็ทรบััิื่อพระราพิธีึ้นใหม่มาใู้่ับื่อที่ใ้ันอยู่เิม
ัเห็นไ้าประาศวันสวมน์พระราพิธีถือน้ำ ึ่พระเ้าบรมวศ์เธอรมพระสมมอมรพันธุ์ฯทรอธิบายไว้ว่าประาศบับัล่าวเป็นพระรานิพนธ์ในพระบาทสมเ็พระอมเล้าเ้าอยู่หัว โยในประาศมีารล่าวถึ “ราพิธีศรีสัปานาล”
เป็นที่น่าสัเว่า พระราพิธีถือน้ำพระพิพัทธ์สัยาหรือพระราพิธีศรีสัปานาลในสมัยพระบาทสมเ็พระอมเล้าเ้าอยู่หัว เ้มวน้อยลายุ่อนหน้า ัปราว่าในสมัยนีุ้นนา้าราารที่าถือน้ำมีโทษถูปรับ ่าายุ่อนหน้าทีุ่นนา้าราารที่าถือน้ำมีโทษเท่าับบและถูประหารเ็ั่วโร
แบบแผนารประอบพระราพิธีถือน้ำพระพิพัทธ์สัยาหรือพระราพิธีศรีสัปานาลที่พระบาทสมเ็พระอมเล้าเ้าอยู่หัว ทรริเริ่มนี้ะไ้ปิบัิสืบ่อมาโยพระบาทสมเ็พระุลอมเล้าเ้าอยู่หัว ทรให้เพิ่มเิมประเภทารถือน้ำอทหารและที่ปรึษาราารโยทหาร้อถือน้ำทุเือน
ส่วนที่ปรึษาราาร้อถือน้ำพิเศษเมื่อเ้ารับำแหน่รั้แร นอานี้ยัเป็นไปไ้ว่าในรัสมัยพระบาทสมเ็พระุลอมเล้าเ้าอยู่หัวะมีารเปลี่ยนื่อเรีย “พระราพิธีถือน้ำพระพิพัทธ์สัยา” เป็น “พระราพิธีถือน้ำพระพิพัน์สัยา” หรือ “พระราพิธีถือน้ำพระพิพัน์สัา” ัที่ิร ภูมิศัิ์ ไ้ี้ว่าในสมัยพระบาทสมเ็พระอมเล้าเ้าอยู่หัวยัเรียื่อพิธีอย่าห้วนๆว่า “พิธีถือน้ำพระพั”
ะที่พระรานิพนธ์ในพระบาทสมเ็พระุลอมเล้าเ้าอยู่หัว เรื่อ “พระราพิธีสิบสอเือน” มีารล่าวถึ “พระราพิธีถือน้ำพระพิพัน์สัา” โยเหุที่มีารเปลี่ยนื่อพระราพิธีนี้ ิร ภูมิศัิ์ ไ้อธิบายว่าารเปลี่ยนื่อเรีย พระราพิธีา “ถือน้ำพระพิพัทธ์สัยา” เป็น “ถือน้ำพระพิพัน์สัา” นี้เป็นไปไ้ว่านั้นปรออยาะ่อนเร้นวามหมายอำว่า “พัทธ” ึ่หมายถึารผูมั ึใ้ำว่า “น้ำพระพิพัน์สัา” ึ่หมายถึน้ำแห่วามสัย์อันเริรุ่เรือ
พิธีารนั้น พราหม์ะนำมศาสราวุธ่า ๆ มาทำพิธีสวหรืออ่านโอารแ่น้ำแล้วแทศาสราวุธลในน้ำที่ะให้พระบรมวศานุวศ์และ้าราารทั้หลายื่ม เมื่อถือน้ำเสร็แล้วำหนให้นำ้าวอ อไม้ และเทียน ไปราบถวาย บัมพระบรมรูปอสมเ็พระเษบิร สมเ็พระรามาธิบีที่ 1 แล้วึะไปราบบูาพระรันรัย
สมัยรุรันโสินทร์ พระบาทสมเ็พระพุทธยอฟ้าุฬาโลมหารา ้อไปราบนมัสารพระพุทธมหามีรันปิมาร พระสารีริธาุเีย์ และพระรันรัย ในพระอุโบสถวัพระศรีรันศาสาราม่อน านั้นึพาันไปเ้าเฝ้าทูลละออธุลีพระบาท และรับพระราทานน้ำพระพิพัน์สัยาในพระบรมมหาราวั่อไป ในสมัยอยุธยาเป็นพิธีอพราหม์ล้วน ๆ รั้นมาในรัสมัยอพระบาทสมเ็พระอมเล้าเ้าอยู่หัว ให้เพิ่มพิธีพุทธเ้าไปวบู่ับพิธีพราหม์ และเปลี่ยนแปลรายละเอียปลีย่อย่า ๆ เ่น ารถวายภัาหารเ้าแ่พระส์ที่มาเริพระพุทธมน์
ในพระบาทสมเ็พระอมเล้าเ้าอยู่หัว เป็นรั้แรที่พระมหาษัริย์ไ้ร่วมเสวยน้ำพระพิพัน์สัยา้วย โยทรถือว่าน้ำำระพระแสศรนั้นเป็นสวัสิมลและเพื่อแสพระราหฤทัยเมารุาโยเที่ยธรรมให้พระบรมวศานุวศ์และ้าราารไ้ทราบ ารประอบพระราพิธีะำหนไว้ 2 วัน วันแรเป็นารเสน้ำที่พระอุโบสถวัพระศรีรันศาสาราม วันที่ 2 พระราทานเรื่อราอิสริยาภร์ และื่มน้ำพระพิพัน์สัยาที่ท้อพระโรลา พระที่นั่ัรีมหาปราสาท
ความคิดเห็น