“ประวัติบุคคลสำคัญ”

ลำดับตอนที่ #4 : สมัยรัตนโกสินทร์

สมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช( รัชกาลที่ ๑ )

พระราชประวัติ

·      มีพระนามเดิมว่า ด้วง

·      ทรงเข้ารับราชการในแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าอุทุมพร

·      พระบิดามีพระนามเดิมว่า ทองดี       พระมารดาชื่อ หยก

·      ครั้นถึงแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าเอกทัศ ทรงความดีความชอบให้เลื่อนเป็นพระราชวรินทร์

·      ในที่สุดได้เลื่อนเป็นเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก มีเครื่องยศอย่าง

เจ้าต่างกรม 

พระราชกรณียกิจ

·      ทรงเป็นทั้งนักปกครองและนักการทหารที่ยอดเยี่ยม

·      ทรงแต่งตั้งให้เจ้านายที่เคยผ่านราชการทัพศึกมาทำหน้าที่ช่วยในการปกครองบ้านเมือง

·      โปรดเกล้าฯ ให้ชำระกฎหมายคือกฎหมายตราสามดวง

·      ทรงส่งเสริมวัฒนธรรมของชาติ  โดยพระราชนิพนธ์ บทละครเรื่องรามเกียรติ์ 

·      เรื่องอุณรุท เรื่องอิเหนา  เรื่องดาหลัง  และเพลงยาวรบพม่าที่ท่าดินแดง

 

พระบามสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ( รัชกาลที่ ๔ )

พระราชประวัติ

·      เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย กับกรมสมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี

·      พระนามเดิมว่า สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามงกุฎ

·      ขึ้นครองราชย์สมบัติ ในวันที่  ๒  เมษายน พ.ศ. ๒๓๙๔

·      ทรงผนวชถึง ๒๖ พรรษา  ได้เสด็จธุดงค์จาริกไปตามหัวเมืองห่างไกล ทำให้ทรงทราบสภาพความเป็นอยู่ของราษฎรเป็นอย่างดี

พระราชกรณียกิจ

·      ทำสนธิสัญญากับอังกฤษเพื่อแลกกับเอกราชของประเทศ

·      พระองค์ทรงเป็นบิดาแห่งวิทยาศาสตร์ไทย

·      ยอมเลิกระบบการค้าผูกขาดเป็นการค้าเสรี

·      ทรงขยายพระนคร มีการขุดคลองและสร้างถนนขึ้นมากมาย

·      ยอมให้ตั้งสถานกงสุลและมีสิทธิสภาพนอกราชอาณาเขต

·      ได้เกิดกิจการแบบตะวันตกขึ้นหลายอย่าง

·      ทรงปรับปรุงการรักษาความมั่นคงของประเทศ

·      พระราชทานเสรีภาพในการนับถือศาสนา

·      จ้างนายทหารยุโรปมาฝึกสอนวิชาทหารแบบใหม่  ทรงให้ต่อเรือกลไฟ

·      พระองค์ได้ทรงบัญญัติกฎหมายขึ้นเกือบ500ฉบับ

  

 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว( รัชกาลที่ ๕ )

พระราชประวัติ

·      เป็นพระราชโอรสในรัชกาลที่ ๔ และสมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี

·      พระราชสมภพเมื่อวันที่ ๒๐ กันยายน พ.ศ. ๒๓๙๖

·      มีพระนามเดิมว่า สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์

·      พระชนมพรรษาครบ ๒๐ พรรษาจึงมีพระราชพิธีบรมราชาภิเษกครั้งที่๒

·      ทรงครองราชย์สมบัติยาวนานถึง ๔๒ ปี

พระราชกรณียกิจ

·      ตั้งโรงพยาบาลวังหลัง

·      ทรงปฏิรูปการปกครองใหม่ตามอย่างตะวันตก

·      ตั้งโรงเรียนกฎหมายขึ้น และประกาศใช้ประมวลกฎหมายลักษณะอาญาอันเป็นประมวลกฎหมายฉบับแรกของไทย

·      ตั้งธนาคารพาณิชย์

·      ให้ตั้งกระทรวงยุติธรรม

·      ยกเลิกจารีตนครบาล

·      มีการจัดทำงบประมาณแผ่นดิน

·      สังคายนาพระไตรปิฎก

·      ทรงยกเลิกระบบทาสและระบบไพร่

·      เสียดินแดนประเทศราชเพื่อรักษาดินแดนส่วนใหญ่

  

สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์

พระราชประวัติ

·      ช่วง  บุนนาค

·      เมื่อเข้าสู่วัยรุ่นบิดา นำไปถวายตัวเป็นมหาดเล็ก (ในสมัยร.2)

·      ในสมัยร.๓  มีความชอบมาก ได้เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็นหมื่นไวยวรนาถ

·      เมื่อเจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์ขึ้นเสวยราชย์ ได้เชิญเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ขึ้นเป็นผู้สำเร็จราชการแผ่นดิน 

·      ได้จัดให้ร.๕  ได้รับการฝึกหัดการเป็นพระมหากษัตริย์

·      เป็นผู้ฝักใฝ่สนใจศึกษาศิลปวิทยาของตะวันตก จึงจัดเป็นพวกหัวใหม่ของสมัยนั้น

 

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ

พระราชประวัติ

·      พระนามเดิมว่า  พระองค์เจ้าดิศวรกุมาร

·      สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ  เป็นพระโอรสในรัชกาลที่ ๔ กับเจ้าจอมมารดาชุ่มในสมัยรัชกาลที่ ๕  ได้รับการสถาปนาเป็นกรมหมื่นดำรงราชานุภาพ  แล้วเลื่อนเป็นกรมหลวงสมัยรัชกาลที่ ๖ได้เลื่อนขึ้นเป็นกรมพระยา

·      สมัยรัชกาลที่ ๗  ได้รับการสถาปนาเป็น สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ

พระราชกรณียกิจ

·      ต้นราชวงศ์ ดิษกุล

·      เป็นกำลังสำคัญในการปฏิรูปประเทศในสมัยร.๕ทรงเป็นเสนาบดีกระทรวงมหาดไทยคนแรก

·      ทรงมีงานนิพนธ์ด้านประวัติศาสตร์297เรื่อง และได้รับการยกย่องให้เป็น “พระบิดาแห่งประวัติศาสตร์ไทย”

·      ในสมัยร.๖ ทรงจัดตั้งหอสมุดสำหรับพระนคร และหอจดหมายเหตุแห่งชาติ

·      เป็นคนไทยคนแรกที่องค์กร UNESCO รับรองให้มีผลงานเด่นทางด้านวัฒนธรรมแห่งชาติ

  

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ

·      มีพระนามเดิมว่า พระองค์เจ้าวัญอุไทยวงศ์เป็นพระเจ้าลูกยาเธอองค์ที่สองในร.๔ และเจ้าจอมมารดาเปี่ยม

·      ทรงเป็นต้นราชสกุล  เทวกุล

·      มีการตั้งสำนักงานออดิตออฟฟิศ พระองค์เจ้าเทวัญอุไทยวงศ์มีตำแหน่งเป็นหัวหน้าพนักงาน

·      ร.๖ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เลื่อนพระอิสริยยศเป็นกรมพระเทวะวงศ์วโรปการ

·      ทรงริเริ่มให้มีการตั้งทูตไทยประจำราชสำนักต่างประเทศ

 

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์

·      ทรงเป็นปราชญ์ทางอักษรศาสตร์ ประวัติศาสตร์ ดนตรี และงานช่าง

·      พระองค์มีพระนามเดิมว่า  พระองค์เจ้าจิตรเจริญ

·      UNESCO รับรองให้มีผลงานดีเด่นทางวัฒนธรรมระดับโลกประจำปี พ.ศ.๒๕๐๖

ความสามารถด้านต่างๆ

·      ด้านสถาปัตยกรรม : ทรงออกแบบพระอุโบสถวัดเบญจมบพิตร 

·      ด้านประติมากรรม : ทรงออกแบบพระพุทธชินราชจำลอง

·      ด้านจิตรกรรม : ภาพมัจฉาชาดกที่หอพระคันธารราษฎร์ในวัดพระแก้ว

·      ด้านดนตรีไทย : นิพนธ์เพลงเขมรไทรโยคและเพลงมหาชัย

·      ด้านวรรณกรรม : สาส์นสมเด็จ

 

พระประดิษฐ์ไพเราะ (มี  ดุริยางกูร)

·      พระประดิษฐ์ไพเราะ เป็นครูดนตรีไทยคนสำคัญของกรุงรัตนโกสินทร์  สันนิษฐานว่าเกิดตอนปลายสมัยรัชกาลที่ ๑ คนทั่วไปมักเรียกท่านว่า ครูมีแขก 

·      ท่านมีความสามารถในการเป่าปี่ ชำนาญในการสีซอสามสาย

·      ท่านได้แต่งเพลงเดี่ยวเชิดนอกทางซอสามสายไว้ด้วย

·      เป็นครูปี่พาทย์ในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น พระประดิษฐ์ไพเราะ

·      ในสมัยรัชกาลที่ ๕ ได้เป็นครูมโหรีของกรมสมเด็จพระสุดารัตนราชประยูร ครูมีแขกถึงแก่กรรมในสมัยรัชกาลที่ ๕  ประมาณระหว่าง พ.ศ. ๒๔๑๗ – ๒๔๒๑   ทิ้งไว้เพียงชื่อเสียง คุณงามความดี และคุณูปการอันมากล้นสำหรับวงดนตรีไทย

 

ดร.แดน บีช บรัดเลย์  (Dr.Dan Beach Bradley)

·      ดร.แดน บีช บรัดเลย์  ชาวไทยเรียกกันว่าหมอบรัดเลย์ หรือปลัดเล เป็นชาวนิวยอร์ก ประเทศสหรัฐอเมริกา

·      เป็นหัวหน้าคณะมิชชันนารี จากอเมริกาเข้ามาเผยแผ่ศาสนาคริสต์ ในสมัยร.๓

·      นำวิยาการเข้ามาเผยแพร่ในไทย เช่น การแพทย์ การพิมพ์ และหนังสือพิมพ์

·      เผยแพร่ประวัติตำนานไทย ขนมธรรมเนียมไทย ภาษาไทย ศาสนา ประเพณีไทยให้ชาวต่างชาติได้รู้จัก และนำขนมธรรมเนียมแบบตะวันตกเข้ามาเผยแพร่ในไทยด้วยเช่นกัน

·      ด้วยคุณงามความดีที่หมอบรัดเลย์มีต่อแผ่นดินไทย  พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงได้พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้พวกมิชชันนารีและหมอบรัดเลย์เช่าที่หลังป้อมวิไชยประสิทธิ์

  

ดร.ฟรานซิส บี แซร์(Dr. Francis Bowes Sayre)

·      พระยากัลยาณไมตรี  เป็นชาวอเมริกากัน

·      เข้ามารับตำแหน่งที่ปรึกษากระทรวงต่างประเทศของไทย ในสมัยร.๖

·      ผลงานชิ้นสำคัญคือ การดำเนินการแก้ไขสนธิสัญญาเบาริ่งกับประเทศต่างๆ

·      ในสมัย ร.๗  ด้ถวายคำแนะนำเกี่ยวกับสถานการณ์บ้านเมือง และแนวทางแก้ปัญหาและได้ร่างรัฐธรรมนูญถวายให้ทรงพิจารณาด้วย

·      คุณงามความดีที่ดร.แซร์ มีต่อประเทศไทย จึงได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นพระยากัลยาณไมตรี และต่อมาใน พ.ศ. ๒๕๑๑  รัฐบาลไทยได้ตั้งชื่อถนนข้างกระทรวงต่างประเทศ (วังสราญรมย์)  ว่าถนนกัลยาณไมตรี