“ประวัติบุคคลสำคัญ”

ลำดับตอนที่ #3 : สมัยกรุงธนบุรี

 

สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช

สมัยกรุงธนบุรี พ.ศ.2310-2325

·      อายุ 9 ปี เจ้าพระยาจักรีได้พาไปฝากเรียนหนังสือในสำนักของพระอาจารย์ทองดี

·      เมื่ออายุ 13 ปี ได้เข้าถวายตัวรับราชการเป็นมหาดเล็กในสมัยพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ

·      อายุ 23 ปี อุปสมบท 3 พรรษาได้ลาสิกขาบทออกมารับราชการและได้รับการแต่งตั้งเป็น“หลวงยกบัตรเมืองตาก” เมื่อเจ้าพระยาเมืองตากถึงแก่กรรมก็ได้เลื่อนขึ้นเป็น พระยาตากขึ้นครองเมืองตาก (ระแหง)

·      สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชเรียกอีกพระนามหนึ่งว่า

“สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี”

พ.ศ. 2309

พม่ายกทัพมาล้อมกรุงศรีอยุธยา

พระยาตากได้ถูกเรียกเข้ามาช่วยราชการในกรุงศรีอยุธยาและรบชนะพม่า

หลายครั้ง และได้เลื่อนยศขึ้นเป็น “พระยาวชิรปราการ”

พระยาตากเห็นว่ากรุงศรีอยุธยาเสียแก่พม่าแน่  ตัดสินใจพาสมัครพรรคพวก

หนีไปตั้งมั่นที่ เมืองจันทบูรณ์

พ.ศ. 2310

ยกทัพกลับมาตีกรุงธนบุรีและค่ายโพธิ์สามต้นและสามารถกู้เอกราชได้

ชุมนุมพระยาตากก่อนตั้งกรุงธนบุรี

พระยาตากไปสร้างฐานกำลังตั้งตัวเป็นใหญ่ที่จันทบุรีอาณาเขตตั้งแต่

ชายแดนกัมพูชาจนถึงชายฝั่งทะเลตะวันออกทั้งหมด

ชุมนุมเจ้าพระยาพิษณุโลก

·      พ.ศ. 2311 พระเจ้าตากสินมหาราชยกทัพไปปราบ พระเจ้าตากสินได้รับ

     บาดเจ็บจึงต้องยกทัพกลับ

·      เจ้าพระยาพิษณุโลกประชวรและถึงแก่พราลัย  น้องชายขึ้นครองเมืองแทน

·      เมืองพิษณุโลกอ่อนแอ เจ้าพระปางเห็นเป็นโอกาสเหมาะจึงยกทัพมาตี

     และผนวกรวมกับชุมนุมพระฝาง

ชุมนุมนครศรีธรรมราช

·      พ.ศ. 2312 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชยกทัพไปปราบ ชุมนุมเจ้านครศรีธรรมราช

·      มีเจ้าพระยาจักรีเป็นแม่ทัพ แต่แม่ทัพกรุงธนบุรีกลับไม่ปรองดองกัน

·      เจ้าพระยาตากจึงต้องลงไปได้ด้วยพระองค์เองแล้วก็ทรงตีได้สำเร็จ

ชุมนุมพิมาย

·      กรมหมื่นเทพพิพิธเป็นเจ้าเมือง

·      สมเด็กพระเจ้าตากบัญชาให้ (ทองด้วง)และ (บุญมา) ไปตีชุมนุมพิมาย

·      กองทัพไม่สามารถต้านทานกองทัพกรุงธนบุรีได้ จึงแตกพ่ายไป

ชุมนุมพระฝาง

·      พระสังฆราชาได้ตั้งตนเป็นเจ้าทั้งที่ยังเป็นพระภิกษุอยู่ ชาวบ้านเรียก “เจ้าพระฝาง”

·      หลังสถาปนากรุงธนบุรี เจ้าพระยาตากทัพหน้าโจมตีเมืองพิษณุโลก ด่านหน้าของเจ้าพระฝาง

·      เจ้าพระฝางพาพรรคพวกหลบหนีไปอยู่เมืองเชียงใหม่

การปกครองสมัยกรุงธนบุรี

การปกครองส่วนภูมิภาค

-                  หัวเมืองชั้นในจะมีผู้รั้ง

-                   เมืองพระยามหานคร

แบ่งออกได้เป็น

เอก โท ตรี อัตรา

มีเจ้าเมืองเป็นผู้ปกครอง

- เมืองเทศราช

ยึดแบบกรุงศรีอยุธยา

แบ่งออกเป็น 2 ประเภท

การปกครองส่วนกลาง

มีอัครเสนาบดี2ตำแหน่ง

-                  สมุหนายก เสนาบดีฝ่ายพลเรือน

-                   สมุหกลาโหม เสนาบดีฝ่ายทหาร

เศรษฐกิจ

·      ช่วงแรกๆมีปัญหาเพราะข้าวยากหมากแพง

·      พระเจ้าตากสินสละทรัพย์ส่วนพระองค์ให้ซื้อข้าวแจกประชาชน

·      ภายหลังให้ราษฎรทุกคนปลุกข้าวในบริเวณรอบๆมหารชวังและนำไปขายให้กับชาวจีนบ้างบางส่วน

ศาสนาสมัยกรุงธนบุรี

1.  การบูรณะและปฎิสังขรณ์วัดวาอาราม

2.  การจัดระเบียบสังฆมณฑล

3.  การอบรมพระไตรปิฎก

4.  การอัญเชิญพระแก้วมรกต

5.  มาประดิษฐ์ฐานในราชอานาจักร

ความสัมพันธ์กับต่างประเทศสมัยกรุงธนบุรี

จีน                   การค้างข้ายมักมีพ่อค้าจีนเข้ามาติดต่อขายตลอดริมทาง

โปรตุเกส       สมัยกรุงธนบุรีมีการค้าขายกับโปรตุเกสอยู่บ้าง

อังกฤษ           ปลายสมัยกรุงธนบุรีเดินทางเข้ามาค้าขายในเอเชีย

พม่า                ส่วนใหญ่ไทยกับพม่าจะทำสงครามกันเกือบตลอด

                        ในสมัยกรุงธนบุรีนี้

ลาว                 ไทยได้เมืองเวียงจันทน์และหลวงพระบางเป็นประเทศราช

เขมร               แม่ทัพไปตีเขมรสามารถตีเมืองเสียมราฐและพระตะบอง