สรุปย่อวิชาต่างๆ

ลำดับตอนที่ #7 : (ว31101)มนุษย์กับสิ่งแวดล้อม

มนุษย์กับสิ่งแวดล้อม

สิ่งแวดล้อมที่มีความสำคัญต่อชีวิตอาจแบ่งออกเป็นปัจจัยใหญ่ๆ ได้    2   อย่าง   คือ

        1.  ปัจจัยทางกายภาพ   ได้แก่  สภาพแวดล้อมที่ไร้ชีวิต

                1.1 สภาพของบรรยากาศ  ได้แก่   อุณหภูมิ  แสงสว่าง   ความชื้น  กระแสลม   แต่ละแห่งสิ่งมีชีวิตจะมีลักษณะเฉพาะ

                1.2  สภาพของดินและน้ำ   ดินเป็นกรด  เบส   ทำให้พืช  แตกต่างกันออกไป  มีผลทำให้สัตว์ซึ่งเป็นผู้บริโภคจะแตกต่างกันออกไปด้วย

        2.  ปัจจัยทางชีวภาพ   ได้แก่   ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตด้วยกัน

                 2.1  ภาวะพึ่งพากัน  ( Mutualism )    ทั้งสองฝ่าย     เมื่ออยู่ร่วมกันแล้วต่างก็ให้ประโยชน์แก่กัน  เช่น  แบคทีเรียไรโซเบียม    ที่รากต้นถั่วตรึงไนโตรเจนจากอากาศสะสมไว้ที่รากต้นถั่ว     เป็นสารประกอบไนเตรตทำให้ต้นถั่วได้ปุ๋ย ในการเติบโตต่อไป

                2.2  ภาวะได้ประโยชน์ร่วมกัน  ( Protocooperation )   คล้ายภาวะพึ่งพากัน   แต่ตั้งคู่ไม่ได้อยู่ด้วยกันตลอดเวลา    เช่น  ดอกไม้กับแมลง   ดอกไม้ได้ประโยชน์โดยแมลงช่วยผสมเกสร    แมลงได้น้ำหวานจากดอกไม้          

                2.3  ภาวะเกื้อกูลกัน หรือ ภาวะอิงอาศัย   ( Commensalism )    ฝ่ายหนึ่งได้ประโยชน์อีกฝ่ายหนึ่งไม่ได้และไม่เสีย    เช่น   กล้วยไม้เกาะบนคบไม้    กล้วยไม้ได้ประโยชน์แต่ต้นไม้ไม่ได้และไม่เสียประโยชน์

                2.4  ภาวะล่าเหยื่อ   ( Predation )   ฝ่ายได้ประโยชน์  คือ ผู้ล่า ( Predator )  เช่น  แมว   ฝ่ายเสียประโยชน์คือ เหยื่อ  ( Prey )  เช่น  นก

                2.5  ภาวะมีปรสิต  ( Parasitism )   ฝ่ายได้ประโยชน์   คือ ปรสิต  ( parasite )  เช่น  กาฝาก  ฝ่ายเสียประโยชน์  คือ  ผู้ให้อาศัย   ( Host )   เช่น   ต้นมะม่วง

                2.6  ภาวะการแข่งขันกัน  ( Competition )    ต่างแก่งแย่งอาหารและที่อยู่     จึงทำให้เสียประโยชน์ทั้งคู่  อาจรุนแรงจนกระทั่งอยู่ฝ่ายหนึ่ง  ตายฝ่ายหนึ่ง   หรือ  อยู่ทั้งคู่ก็ได้ เช่น  จอกกับแหน  ในบ่อน้ำ

                2.7  ภาวะเป็นกลาง   ( Neutralism )   อาศัยอยู่ในแหล่งเดียวกันแต่ต่างฝ่ายต่างอยู่่ เช่น  ตั๊กแตนในนาข้าว กับ ไส้เดือนดิน 

สถานะของสิ่งมีชีวิต  จากลักษณะการกินอาหารของสิ่งมีชีวิตจึงจำแนกประเภทของสิ่งมีชีวิตออกได้ดังนี้    

        1.  ผู้ผลิต    (Producer)

        2.  ผู้บริโภค   (Consumer)    แยกเป็น

             2.1 ผู้กินพืช (Herbivorous)   

             2.2 ผู้กินสัตว์ (Carnvorous)  

             2.3 ผู้กินทั้งพืชและสัตว์ (Omnivorous)   

             2.4 ผู้กินซาก (Scavenger)

        3.  ผู้ย่อยสลายซากอินทรีย์   (Decomposer)

        4.  ห่วงโซ่อาหาร  (Food  Chain)  เป็นการกินอาหารต่อเนื่องกันเป็นสาย