ปิดทำการ

หมิ่นประมาท

บทความนี้จากหนังสือข่าว ส.ส.ท. โดย พรเทพ ทวีกาญจน์ เอามาลงเพื่อเป็นความรู้สำหรับคนเล่นอินเตอร์เน็ต

มาดูว่าการหมิ่นประมาททางอินเตอร์เน็ต คืออะไร ก่อนที่จะพิจารณาถึงเรื่องนี้ควรจะพิจารณาก่อนว่า หมิ่นประมาทนั้นมีลักษณะการกระทำอย่างไร 
หมิ่นประมาทคือ การใส่ความผู้อื่นไม่ว่าจะด้วยวิธีการใดๆ เช่น พูด เขียน พิมพ์ข้อความ หรือแสดงกริยาต่างๆ โดยการใส่ความดังกล่าวนั้นต้องเป็นการกระทำให้บุคคลที่สามรับทราบซึ่งเป็นการกระทำให้ผู้ถูกใส่ความนั้นได้รับความเสียหาย

ดังนั้น ผู้กระทำการหมิ่นประมาทจะมีความผิดทั้งทางแพ่งและทางอาญา กล่าวคือ การหมิ่นประมาทนั้นผู้กระทำผิดจะมีความหมายทางแพ่งฐานะละเมิดตามประมวลกฏหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 423 ซึ่งมีหลักการสำคัญ คือ ผู้กระทำได้กล่าว หรือไขข่าวแพร่หลายซึ่งข้อความที่ขัดต่อความเป็นจริง เป็นผลให้ผู้อื่นได้รับความเสียหายต่อชื่อเสียงเกียรติคุณ นอกจากนี้การหมิ่นประมาทยังถูกบัญญัติให้เป็นความผิดหนึ่งในประมวลกฏหมายอาญา มาตรา 326 ซึ่งลักษณะการกระทำคือ ผู้กระทำความผิดได้ใส่ความผู้อื่นต่อบุคคลที่สาม โดยประการที่น่าจะทำให้ผู้อื่นเสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่น หรือถูกเกลียดชัง การพิจารณาข้อความที่เป็นการหมิ่นประมาทในทางอาญานั้น อาจเป็นความจริง หรือเท็จก็ได้ดังที่เคยมีคำกล่าวว่า "ยิ่งจริงยิ่งผิด" เพราะกฏหมายมุ่งพิจารณาแต่เพียงว่าถ้ามีการกล่างถึงบุคคลอื่นในด้านที่ไม่ดีแล้ว ย่อมจะทำให้สังคมไม่สงบสุขไม่ว่าข้อความนั้นจะเป็นจริงหรือไม่

ความรับผิดทางอาญา และทางแพ่งมีข้อแตกต่างประการสำคัญทีสุด คือ หากข้อความที่กล่าวเป็นเรื่องเท็จ ผู้กระทำจะมีความผิดทางอาญา และต้องชดใช้ค่าเสียหายทางแพ่ง แต่ถ้าข้อความที่กล่าวเป็นจริงผู้กระทำจะมีความผิดทางอาญา แต่ไม่ต้องชดใช้ค่าเสียหายทางแพ่ง

กรณีความผิดทางอาญาในการหมิ่นประมาททางอินเตอร์เน็ต จะมีความผิดตามมาตรา 326 ที่บัญญัติว่า "ผู้ใดใส่ความผู้อื่นต่อบุคคลที่สาม โดยประการที่ทำให้ผู้นั้นเสียชื่อเสียง ถูกดูหมื่น หรือ ถูกเกลียดชัง  ผู้นั้นกระทำความผิดฐานหมิ่นประมาท ต้องระวางโทษ จำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 20,000 บาท หรือทั้งจำและปรับ"
หากนำข้อความ หรือภาพที่มีลักษณะหมิ่นประมาทไปลงไว้ในเว็บไซต์ คนทั่วไปย่อมสามารถเข้าถึงข้อมูลดังกล่าวได้ อันเป็นลักษณะของการโฆษณาด้วยภาพ หรือตัวอักษรที่ทำให้ปรากฎด้วยวิธีใด อย่างหนึ่ง ซึ่งในมาตรา 329 บัญญัติไว้ว่า "ถ้าความผิดฐานหมิ่นประมาทได้กระทำโดยการโฆษณา ด้วยเอกสาร ภาพวาด ภาพระบายสี ภาพยนต์ ภาพ หรืด ตัวอักษรที่ทำให้ปรากฎไม่ว่าด้วยวิธีใดๆ แผ่นเสียง หรือสิ่งบันทึกเสียง บันทึกภาพ หรือยบันทึกอักษร กระทำโดยการกระจายเสียง หรือกระจายภาพ หรือโดยกระทำการป่าวประกาศด้วยวิธีอื่น ผู้กระทำต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินสองปี และปรับไม่เกินสองแสนบาท" ผู้กระทำจ้อต้องได้รับโทษหนักกว่ามาตรา 326 เพราะการโฆษณาเป็นการทำให้ข้อความหรือภาพที่มีลักษระหมิ่นประมาทกระจายไปสู่คนจำนวนมากกว่าการหมิ่นประมาททั่วๆ ไป

ความผิดสำเร็จในความผิดฐานหมิ่นประมาททางอินเตอร์เน็ตนั้น จะถือว่าความผิดสำเร็จเมื่อใด เมื่อพิจารณาถ้อยคำที่ว่า "โดยประการที่ทำให้ผู้นั้นเสียชื่อเสียง ถูกดูหมื่น หรือถูกเกลียดชัง"ที่บัญญัติไว้ในมาตรา 326 นั้นไม่ใช่ผลของการกระทำความผิดฐานหมิ่นประมาทที่ต้องถือว่าเป็นความผิดสำเร็จแล้ว แต่จะพิจารณาว่าผิดสำเร็จหรือไม่จากวิญญูชนทั่วไป (บุคคลทั่วไป) ว่าเมื่อได้รับทราบข้อความนั้นแล้วเห็นว่าน่าจะเกิดความเสียหายแต่ผู้อื่นหรือไม่ ถ้าเห็นว่าน่าจะเสียหายผู้กระทำก็จะมีความผิดแล้ว แต่ถ้าบุคคลทั่วไปเห็นว่าไม่น่าจะเสียหายแต่ผู้อื่น ผู้กระทำก็ไม่มีความผิด และต้องได้ข้อเท้จจริงว่า บุคคลที่สามรับทราบข้อความนั้นแล้วจึงจะถือว่าเป็นความผิดสำเร็จ ถ้าบุคคลที่สามยังไม่ได้รับทราบยข้อความนั้นเลย ก็เป็นแต่เพียงขั้นพยายามหมิ่นประมาทเท่านั้น คือ ผู้กระทำได้กระทำไปตลอดแล้วแต่การกระทำไม่บรรลุผล เช่น นายเอก ส่งอีเมลล์ให้นายโท โดยมีข้อความหมิ่นประมาทนายตรี ถ้านายโทยังไม่เปิดอ่านถือว่านายเอกได้กระทำไปตลอดแล้วแต่ไม่บรรลุผล คือ นายโท ยังไม่ได้รับทราบข้อความนั้น จีงมีความผิดเพียงขั้นพยายามหมิ่นประมาทรับโทษเพียงสองในสาม แต่ถ้านายโทเปิดอ่านอีเมล์ฉบับดังกล่าวแล้ว ถิอได้ว่ามีบุคคลที่สามรับทราบข้อความแล้วจึงเป็นความผิดสำเร็จโทษเต็มตามที่กฎหมายบัญญัติ 

ในกรณีเมื่อได้รับอีเมลล์ที่มีข้อความหมิ่นประมาท และได้ forward ต่อไปให้ผู้อื่นจะมีความผิดฐานหมิ่นประมาทหรือไม่ ประเด็นนี้เกิดขึ้นได้บ่อยมากในปัจจุบัน เพราะสามารถทำการส่งข้อความหรือภาพที่เราไดรับมาไปให้เพือนหรือ คนรู้จักกันได้อีกไม่จำกัดจำนวน ประเด็นนี้สามารถเทียบเคียงได้กับคำพิพากษาศาลฎีกาที 2822/2515 ซึ่งมีข้อเท็จจริงคือ จำเลยแสดงย้อความในจดหมายที่ได้รับจากผู้อื่น โดยรู้อยู่ว่าจดหมายนั่นมีข้อความหมิ่นประมาท ถือได้ว่าจำเลยมีความผิดฐานหมิ่นประมาท เหตุที่มองว่าการ Forward-mail ไปให้ผู้อื่นถือเป็นความผิดฐานหมิ่นประมาท เพราะผู้กระทำนั้นเมื่อได้รับทราบข้อความแล้วได้ทำการเผยแพร่ต่อไป เท่ากับเป็นการใส่ความผู้เสียหายต่อไปอีกครั้งหนึ่ง ซึ่งเป็นการขยายความเสียหายออกไปอีกจึงเป็นความผิดฐานหมิ่นประมาทนั้นเอง แล้วถ้าหาก Forward-mail ต่ไปให้บุคคลอื่นอีกหลายคนจะถือว่าเป็นการหมิ่นประมาทด้วยการโฆษณาที่ต้องรับโทษหนักขึ้นตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 328  นั้น จะต้องพิจารณาจากการกระทำเป็นหลักว่าเป็นการโฆษณาหรือไม่ โดยไม่คำนึงถึงจำนวนบุคคลผู้รับข้อความว่าจะมีจำนวนมากน้อยเพียงใด

แต่ปัจจุบันมาตรา 236 ได้มาคุ้มครองชี้เฉพาะแล้ว โฆษณาที่ก่อให้เกิดความเสื่อมเสียต่อผู้อื่น หรือนิติบุคคลใดก็ตาม ไม่ว่าข้อความนั้นจะเป็นจริงหรือเท็จ เมื่อผู้เสียหายต้องการเอาผิดขึ้นมา เราก็เลี่ยงไม่ได้ที่จะขึ้นโรงขึ้นศาล เพราะฉะนั้น ก่อนจะโพสอะไรออกไป อยากให้คิดกันสักนิด เพื่อความความปลอดภัยของคุณเอง

เล่นเน็ตนานๆ เล่นเน็ตดีๆ และเล่นเน็ตให้เป็นนะคะ ลงเพื่อเป็นความรู้เพื่อคนเล่นอินเตอร์เน็ตทุกท่านค่ะ

ขอบคุณค่ะ ทุกท่าน

ปล. 
แรกทีเดียวตั้งใจจะลงต่ออีก 1 ตอนตามที่ได้เคยแจ้งไว้ หากทว่าเมื่อเกิดเหตุการณ์ดังกล่าวขึ้นจนอิฉานสติแตกจนถึงกับ กระทำการลบนิยายออกจนหมด ใช่ค่ะ อิฉาน อ่อนไหวคล้ายเป็นโรคจิต คิดมากจิตตกได้ง่ายๆ เสมอๆ (เพื่อนๆ นักเขียนที่รู้จักอิฉานจะรู้ในข้อนี้ดีเป็นอย่างยิ่ง) (วูบเดียวจริงๆ ในเวลานั้น ของมันขึ้นจนคิดทำอะไรหลายๆ อย่างลงไป

 ครั้นเมื่ออารมณ์สงบเริ่มพอมีบ้างแล้ว(เมื่อพายุต่อว่า...ลูกใหญ่ เริ่มเบาบางลง) ก็คิดว่าจะลงต่อตามที่ได้เคยแจ้ง ทว่าเมื่อถึงเวลานี้จริงๆ คงต้องขออภัยทุกท่าน 
ณ เวลานี้ ข้าพเจ้าไม่สามารถลงนิยายเรื่องนี้ต่อได้จนจบ ทั้งนี้เพราะจะผิดต่อสัญญาที่ได้ทำเป็นลายลักษณ์อักษรไปแล้ว
อันที่จริงจะเข้ามาบอกหลายวันแล้ว แต่ไม่สะดวก คืนนี้มีโอกาส
จึงแจ้งมาให้ทุกท่านได้ทราบโดยทั่วกัน

ตอนนี้ที่ทำได้คือ ข้าพเจ้าจะลงเฉพาะตอนแรกๆ ของนิยายไว้เหมือนกับนิยายเรื่องๆ อื่นๆ ที่ได้จบไปแล้วก็แล้วกันนะขอรับท่าน

ตีพิมพ์กับสำนักพิมพ์อักษรศาสตร์(และ/หรือ สำนักพิมพ์ภัทร์โญธิน) สำนักพิมพ์ในเครือ