คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #5 : อาณาจักรตามพรลิงค์(ภาคใต้)
อาาัรามพรลิ์ และ อาาัรนรศรีธรรมรา เป็นอาาัรสมัยพุทธศวรรษที่ 7–19 [1] มีศูนย์ลาอยู่ที่นรศรีธรรมราในปัุบัน(อาะเป็นบริเวบ้านท่าเรือ หรือบ้านพระเวีย) อยู่ทา้านเหนือ ออาาัรลัาสุะ(บริเวปัานี) มีอาาเทาะวันออ และะวันรทะเลอันามันถึบริเวที่เรียว่าทะเลนอ ึ่เป็นบริเวัหวัระบี่ในปัุบัน ำว่า ามพ เป็นภาษาบาลี แปลว่า ทอแ ส่วนลิ์ เป็นเรื่อหมายบอเพศ เียนเป็นอัษรภาษาอัฤษว่า Tambalinga หรือ Tanmaling หรือ Tamballinggam ีนเรีย ันเหมยหลิว หรือโพ-ลิ หรือโฮลิ(แปลว่าหัวแ) บาทีเรียว่า เียะโท้ว(แปลว่าินแ) อาาัรามพรลิ์ มีษัริย์สำัือพระเ้าศรีธรรมาโศรา และพระเ้าันทรภาุศรีธรรมรา ึ่ทรสามารถรวบรวมพวมลายู และแทมิฬเ้าไว้ใ้อำนา
อาาัรามพรลิ์นี้เป็นศูนย์ลาารเผยแพร่พระพุทธศาสนาแบบลัาวศ์ ไปยัอาาัรสุโทัยและินแนทั่วแหลมมลายู พระภิษุานรศรีธรรมราเยเินทาไปสืบพระพุทธศาสนาถึประเทศลัา
อาาัรฟูนัน
อาาัรามพรลิ์ ไ้เป็นเมือึ้นออาาัรฟูนัน ่อมาใน พ.ศ. 1318 อาาัรามพรลิ์ไ้เป็นเมือึ้นออาาัรศรีวิัย และพ.ศ. 1568 ไ้ถูพวโฬะาอินเียยทัพมารุราน ในพ.ศ. 1658 ไ้มีารส่ะทูไปเฝ้าพระเ้ารุีนราวศ์้อ ที่เมือไฟ
อาาัรเมร
อาาัรามพรลิ์ไ้ส่ไพร่พลไป่วยพระเ้าสุริยวรมันที่ 2 สร้าเมือนรธม พ.ศ. 1813 อาาัรามพรลิ์ไ้อยู่ใ้อิทธิพลออาาัรลัาสุะ และ พ.ศ. 1893 เมือนรศรีธรรมราไ้เ้ารวมับอาาัรอยุธยาอาาัรามพรลิ์นี้ประอบ้วยเมือ 12 เมือ ือ สายบุรี ปัานี ลันัน ปาหั ไทรบุรี พัทลุ รั ุมพร บันทายสมอ สลา ะั่วป่า และรหิหรือระบุรี ใ้สัว์ประำปีเป็นราประำเมือ เ่น สายบุรีใ้ราหนู ปัานีใ้ราวัว ลันันใ้ราเสือ ปาหัใ้ราระ่าย เรียลำับไป สำหรับเมือบันไทสมอ ึ่ใ้ราลินั้น นัโบราีบาท่าน เ่น หม่อมเ้าันทร์ิรายุ รันี สันนิษานว่าอยู่ที่เมือระบี่ ึ่อาเป็นที่มาอื่อเมือระบี่
ในปัุบัน
ีน
ในหมายเหุีน ระบุว่า นรโฮลิ(ามพรลิ์) ส่ทูไปเฝ้าพระเ้ารุีนใน พ.ศ. 1291,1310,1311,1356,1358 และ พ.ศ. 1361 ่อมาไ้มีารเรียื่ออาาัรามพรลิ์ใหม่ว่า อาาัรศิริธรรม ภายหลัเมื่ออยู่ในอำนาอาาัรสุโทัยไ้เปลี่ยนมาเป็น เมือศรีธรรมรา
อาาัรามพรลิ์ (นรศรีธรรมรา) Kingdom of Tambralinga (Nakhon Si Thammarat)
ประมาพุทธศวรรษที่ ๗ – ๑๙
อาาัรามพรลิ์ ถือเป็นแว้นที่เ่าที่สุแว้นหนึ่บนแหลมมลายู ่อั้และมีวามเริิ่อันมาหลายสมัยั้แ่ประมาพุทธศวรรษที่ ๗ รั้นในพุทธศวรรษที่ ๑๘ เมือามพรลิ์ไ้เปลี่ยนื่อเป็น นรศรีธรรมรา และราว้นพุทธศวรรษที่ ๑๙ มีอิทธิพลรอบลุมบรราหัวเมือและแว่นแว้นอื่น ๆ ทั่วแหลมมลายู แ่ภายหลัไ้อยู่ภายใ้อิทธิพลออาาัรสุโทัย และ่อมาถูรวมเ้าับอาาัรอยุธยาั้แ่ พ.ศ. ๑๘๙๓
ใน่วที่อาาัรนรศรีธรรมรามีวามเริรุ่เรืออยู่นั้น ไ้ลายเป็นศูนย์ลาารเผยแพร่พระพุทธศาสนาบนาบสมุทรมลายู ทั้นี้โยมีาริ่อสัมพันธ์ับลัาและยอมรับนับถือพระพุทธศาสนานิายเถรวาทลัทธิลัาวศ์ ภายหลัพระภิษุส์านรศรี -ธรรมรา็ไ้พระพุทธศาสนานิายนึ้ึ้นไปเผยแพร่ยัรุสุโทัย้วยเมื่อประมา พ.ศ. ๑๘๐๐ อันเป็นผลให้พระพุทธศาสนานิายเถรวาทไ้ฝัราลึลในสัมไทยนับั้แ่บันั้นเป็น้นมา
อบเอาาัรามพรลิ์
แ่ละยุสมัยไม่เท่าัน แ่พอะเห็นภาพร่าว ๆ ออาาเไ้
ในยุแร ๆ อาาัรามพรลิ์มีอาาเั้แ่อำเภอสิล อำเภอท่าศาลา อำเภอเมือนรศรีธรรมรา ลไปถึอำเภอเียรให่ และลึเ้าไปภายในแผ่นินถึอำเภอร่อนพิบูลย์ อำเภอลานสะา อำเภอทุ่ส ทั้หมอยู่ในท้อที่ัหวันรศรีธรรมรา และยายอาาเออไปเรื่อยๆ ในาบสมุทรมลายู
ในราวพุทธศวรรษที่ ๑๘ อาาัรามพรลิ์ไ้เปลี่ยนื่อเป็นอาาัรนรศรีธรรมรา สามารถรวบรวมบรราแว่นแว้นน้อยให่ในภาใ้และาบสมุทรมลายูไ้ทั้หมเป็นอันหนึ่อันเียวันไ้ นราวพุทธศวรรษที่ ๑๙ ็เสื่อมล และถูผนวเ้าเป็นส่วนหนึ่ออาาัรอยุธยาในที่สุ (้อน่าิ : ในประวัิศาสร์นรศรีธรรมรา ไม่เยยอมรับอำนาออาาัรสุโทัยแม้แ่น้อย เป็นเพียวามสัมพันธไมรีอันีทา้านพระพุทธศาสนาที่อาาัรนรศรีธรรมรา เผยแพร่ไปให้อาาัสุโทัยเท่านั้น ในศิลาารึหลัที่ 1 ที่ระบุอบเอาาัรสุโทัยเสียนให่โเินวามริ ึ่มีผลระทบ่อประวัิศาสร์ออาาัรอื่นๆ ไปทั้าบสมุทรอินโีนที่มีวามัแย้ันอย่าสิ้นเิ เนื่อาอาาัรให่ที่อยู่รายรอบสุโทัย ไม่เยเป็นเมือึ้นหรือประเทศราอสุโทัยทั้สิ้น)
ที่ั้อเมือหลว
ในเัหวันรศรีธรรมราปราว่ามีร่อรอยเมือโบรา ลอนุมนโบราอยู่หลายแห่้วยัน าหลัานทา้านโบราี (าารสำรวและุ้น) ในเมือโบราเหล่านี้ สันนิษานว่าเมือหลวออาาัรมีารโยย้ายหลายรั้ามลำับันี้
๑. เมือบ้านท่าเรือ (ิเำบลท่าเรือ อำเภอเมือนรศรีธรรมรา) เป็นที่ั้เมือยุแร เมือบ้านท่าเรือ ั้อยู่ในทำเลที่เหมาะสมในาริ่อ้าายทาทะเลมา มีลำน้ำออสู่ทะเลไ้โยสะว เรือเินทะเลสามารถเ้าถึแ่เป็นเมือนาเล็ มีพื้นที่ทำนาเพาะปลูไ้น้อย โบราวัถุและโบราสถานที่พบ เ่น เรื่อมือหินัในสมัย่อนประวัิศาสร์ เทวสถานในศาสนาพราหม์ –ฮินู พระพุทธรูป ลูปั เป็น้น
๒. เมือพระเวีย (ิเำบลศาลามีัย อำเภอเมือนรศรีธรรมรา) เป็นที่ั้เมือหลวในยุที่สอเป็นเมือนาให่ึ้น อยู่ในทำเลที่มีพื้นที่ทำนาและเพาะปลูมาึ้น สามารถเลี้ยพลเมือำนวนมาที่เพิ่มึ้นไ้ โบราวัถุและโบราสถานที่พบในเเมือพระเวียมีอายุเ่าถัมาาเมือบ้านท่าเรือ
๓. เมือนรศรีธรรมรา (บริเวที่ั้ศาลาลาัหวัในปัุบัน) เป็นที่ั้เมือยุที่สาม เป็นเมือนาให่ สร้าึ้นในสมัยสุโทัยหรืออยุธยาอน้น โบราวัถุและโบราสถานที่พบส่วนให่มีอายุในสมัยอยุธยาส่วนที่มีอายุเ่าแ่ั้แ่สมัยสุโทัยพบไม่มานั
ส่วนสถานที่ัุ้มนโบราพบหลายแห่ ระายอยู่ในท้อถิ่นที่อำเภอนอม อำเภอสิล อำเภอท่าศาลา และอำเภอทุ่ส
เมือรอ ไ้แ่
๑. เมือไยา ั้อยู่ถัลไปทา้านใ้ ศูนย์ลาอยู่ที่อำเภอไยา ัหวัสุราษร์ธานี ำเนิึ้นพร้อม ๆ ับเมือามพรลิ์ ในระยะแร่าเป็นอิสระไม่ึ้น่อัน แ่บาสมัยเมือไยา (ใน่วที่เป็นศูนย์ลาออาาัรศรีวิัย) ็สามารถผนวามพรลิ์อยู่ใ้อำนา ่อมาในยุหลัเมือไยาลับึ้นับอาาัรามพรลิ์ในานะเมืออุปรา และะอยู่ในานะัล่าวเรื่อยมานถึสมัยรุรันโสินทร์
๒. เมือสทิพระ ือ บริเวโยรอบทะเลสาบสลา ในท้อที่ัหวัสลาและพัทลุ ส่วนให่เี่ยว้อับเมือนรศรีธรรมราในสมัยอยุธยา
เมือบริวาร ไ้แ่ เมือสิบสอนัษัร ที่ปราในำนานเมือนรศรีธรรมรา เ่น เมือระบุรี ุมพร บาสะพาน เวียสระ ะั่วป่า ถลา รั ลอท่อม ปะเหลียน สายบุรี สลา บันทายสมอ เป็น้น
เมือึ้น ไ้แ่ หัวเมือมลายู เ่น เมือไทรบุรี ลันัน รัานู ปะลิส ปัานี เป็น้น
อาล่าวไ้ว่าอาาัรนรศรีธรรมราในยุรุ่เรือสามารถแผ่อาาเรอบรอแหลมมลายูไ้เือบทั้หม
ำว่า ามพรลิ์ และ นรศรีธรรมรา เป็นำเ่ามีมาแ่เิม ปราในเอสารหลายบับทั้อไทยและอ่าาิ แ่ละำ่ามีเรียเพี้ยนแ่าันออไปามสำเนียภาษาอแ่ละนาิที่เ้ามาในระยะเวลาแ่าัน ไ้แ่
๑. ามพลิม หรือ มพลิม (Tambalingam) เป็นำเรียเ่าสุโยาวอินเีย เมื่อประมาพุทธศวรรษที่ ๗ – ๘ (มีอยู่ในัมภีร์ภาษาบาลี ื่อ มหานิเทศ ที่ล่าวถึารเินทาอนัเผิโว่าหา้อารวามร่ำรวย็ให้ไปยัินแนเหล่านี้)
๒. ามพรลิ (Tambralinga) เป็นำเรียเมื่อประมาพุทธศวรรษที่ ๑๑
๓. มัทธมาลิัม (Madamalingam) เป็นำเรียในศิลาารึอษัริย์อ์สำัออินเียภาใ้ ือ พระเ้าราเนทรโฬัะที่ ๑ (ศิลาารึมีอายุระหว่า พ.ศ. ๑๕๗๓ – ๑๕๗๔) ล่าวถึื่อเมือที่พระอ์ทรส่อทัพเรือไปโมีไ้ แ่เรียื่อเพี้ยนไป)
๔. ัน-มา-ลิ (Tan – ma – ling) เป็นื่อที่นัหมายเหุีนไ้เียนไว้
๕.มลิาม (Tamalingama) เป็นื่อที่าวลัาเรีย (อยู่ในัมภีร์อัษรสิหล ื่อ Sanne)
๖. ศรีธรรมรา เป็นื่อในศิลาารึหลัที่ ๒๔ สลัึ้นเมื่อ พ.ศ. ๑๗๗๓ พบที่วั
เวีย อำเภอไยา ัหวัสุราษร์ธานี ่อมาื่อนี้ปราในศิลาารึพ่อุนรามำแหแห่รุสุโทัย พ.ศ. ๑๘๓๕
๗. สิริธรรมนร ปราในหนัสือบาลีเรื่อ ามเทวีวศ์ ที่พระโพธิรัสี พระเถระาวเียใหม่ แ่ึ้นเมื่อราว้นพุทธศวรรษที่ ๒๑ (หมายถึื่อเมือหรือนร ถ้าื่อพระมหาษัริย์็ะเรียว่าพระเ้าสิริธรรมนร หรือพระเ้าสิริธรรมรา และยัปราในหนัสือ ินาลมาลีปร์ และในหนัสือ นิทานพระพุทธสิห์ เรียว่า พระเ้าศรีธรรมารา)
๘. ลิอร์ (Ligor) เป็นื่อที่พ่อ้าาวโปรุเสที่เ้ามาิ่อ้าายับไทยในสมัยอยุธยาอน้นเป็นาิแรเรีย บารั้็เรียว่า ละอร์ (Lagor) เพี้ยนมาาำว่า นร ึ่เป็นื่อย่ออเมือนรศรีธรรมรา
๙. นรศรีธรรมรา เป็นื่อที่นไทยฝ่ายเหนือเรีย (ศรีธรรมรา เป็นำเรียำแหน่เ้าเมือ แ่ใ้เรียเป็นื่อเมือ้วย) และเรียันมานถึปัุบัน
ศาสนาในอาาัรามพรลิ์
าหลัาน้านเอสารและหลัานทา้านโบราี พบว่าอาาัรามพรลิ์หรืออาาัรนรศรีธรรมรา มีผู้นับถือศาสนา้วยัน ๒ ศาสนา ือ
๑. ศาสนาพราหม์ – ฮินู โยเพาะลัทธิไศวนิาย (นับถือพระศิวะหรือพระอิศวรเป็นเทพเ้าสูสุ) ัไ้พบร่อรอยเทวสถาน แท่ศิวลึ์ และแท่นานรอรับเป็นำนวนมา ำหนอายุประมาพุทธศวรรษที่ ๑๑ ถึประมาพุทธศวรรษที่ ๑๓ ศาสนาพราหม์ – ฮินูลัทธิไศวนิายไ้รับารนับถือในอาาัรามพรลิ์ในระยะแร ๆ นอานี้ยัพบิ้นส่วนพระนาราย์ เทพเ้าสูสุในศาสนาพราหม์ – ฮินูลัทธิไวษพนิาย้วย
๒. พระพุทธศาสนา นับถือทั้นิายหินยานหรือเถรวาท นิายมหายาน และ
ลัทธิลัาวศ์ ในแ่ละ่วเวลา ือ พระพุทธศาสนานิายเถรวาทนับถือันมาประมาพุทธศวรรษที่ ๑๒ ถึประมาพุทธศวรรษที่ ๑๔ พระพุทธศาสนานิายมหายานหรืออาริยวาทนับถือประมาพุทธศวรรษที่ ๑๔ ถึพุทธศวรรษที่ ๑๘ ส่วนนิายเถรวาท ลัทธิลัาวศ์นับถือหลัาิ่อับลัาประมาพุทธศวรรษที่ ๑๘ เป็น้นมานถึปัุบัน
หมายเหุีน
ระบุว่า อาาัรามพรลิ์ ส่ทูไปเฝ้าพระเ้ารุีนใน พ.ศ.1291,1310,1311,1356,1358 และพ.ศ.1361 ่อมาไ้มีารเรียื่ออาาัรามพรลิ์ใหม่ว่า อาาัรนรศรีธรรมรา ึ่เป็นสร้อยพระนามอพระเ้าศรีธรรมโศรา ษัริย์ผู้มีานันรสูศัิ์ยิ่ ในหมายีนไ้ระบุว่า าลเวลา่อมา่ออาาัรามพรลิ์ัล่าว ไ้พันามาเป็นอาาัรสยาม่อมา
อาาัรามพรลิ์หรือัมพะลิ์
(พุทธสวรรษที่ ๗-๑๙)
อาาัรามพรลิ์ มีศูนย์ลาอยู่ทีนรศรีธรรมรา (อาเป็นบริเวบ้านท่าเรือหรือบ้านพระเวีย) ึ่ั้อยู่้านเหนือ ออาาัรลัาสุะ (บริเวปัานี) มีอาาเทา้านทิศะวันออและะวัน นั้นทะเลอันามันถึบริเวที่เรียว่า ทะเลนอึ่เป็นบริเวัหวัระบี่ปัุบัน
ำว่า ามพร เป็นภาษีบาลี แปลว่า ทอแ ส่วนลิ์ เป็นเรื่อหมายบอเพศเียนเป็นอัษรภาษาอัฤาว่า Tambalinga หรือ Tammaling หรือ Tamballinggam ีนเรียันเหมยหลิว หรือโพ-ลิ หรือ โฮลิ (แปลว่าหัวแ)
อาาัรามพรลิ์ มีษัริย์สำั ือ พระเ้าศรีธรรมโศรา และพรเ้าันทรภาุศรีธรรมรา ึ่ทรสามารถรวยรวมพวมลายู และ แทมิฬไว้ในอำนา
อาาัรามพรลิ์เป็นศูนย์ลาารเผยแพร่พระพุทธศาสนาแบบลัาวศ์ ไปยัอาาัรสุโทัย และินแนทั่วแหลมมลายูพระภิษุานรศรีธรรมราเยเินทาไปสืบ พระพุทธศาสนาถึประเทศลัา
ในพุทธศวรรษที่ ๗ อาาัรามพรลิ์ ไ้เป็นเมือึ้นออาาัรฟูนัน ่อมา พ.ศ. ๑๓๑๘ อาาัรามพรลิ์ไ้เป็นเมือึ้นอาาัรศรีวิัย และ พ.ศ. ๑๕๖๘ ไ้ถูพวโฬะาอินเียยทัพมารุรานใน พ.ศ.๑๖๕๘ ไ้มีารส่ะทู ไปเฝ้าพระเ้ารุีนราวศ์้อ ที่เมือไฟ
ในพุทธศวรรษที่ ๑๖ อาาัราพรลิ์ไ้ส่ไพร่พลไป่วยพระเ้าสุริยวรมันที่ ๒ สร้าเมือนรธม พ.ศ. ๑๘๑๓ อาาัรามพรลิ์ไ้อยู่ในอิทธิพลอาาัรลัาสุ พ.ศ. ๑๘๓๗ เมือนรศรีธรรมราไ้เ้ารวมอยู่อาาัรสุโทัย และ พ.ศ. ๑๘๙๓ เมือนรศรีธรรมราไ้เ้ารวมับอาาัรอยุธยา
อาาัรามพรลิ์นี้ประอบไป้วยเมือ ๑๒ เมือ โยใ้ราสิบสอนัษัร เป็นราประำแ่ละเมือ ือ เมือสายบุรี (หนู) เมือปัานี (วัว) เมือลันัน (เสือ) เมือปาหั (ระ่าย) เมือไทรบุรี (ูเล็) เมือพัทลุ (ูให่) เมือรั (ม้า) เมือุมพร (แพะ) เมือบันทายสมอ (ลิ) เมือสลา (ไ่) เมือะั่วป่า (สุนั) และเมือรหิหรือระบุรี (สุร)
สำหรับเมือบันทายสมอ ึ่ใ้ราลินั้น นัโบราีบาท่าน เ่น หม่อมเ้าันทร์ิรารันี สันนิษานว่าอยู่เมือระบี่ ึ่อาเป็นที่มาอเมือระบี่ปัุบัน
หมายเหุีนระบุว่า นรโฮลิ (เมือามพรลิ์) นั้นไ้ส่ทูไปเฝ้าพระเ้ารุีน เมื่อ พ.ศ. ๑๒๙๑ , พ.ศ. ๑๓๑๐ , พ.ศ. ๑๓๑๑ พ.ศ. ๑๓๕๖ . พ.ศ. ๑๓๕๘ และพ.ศ. ๑๓๖๑
่อมาไ้มีารเรียื่ออาาัรามพรลิ์ เสียใหม่ว่า อาาัรศิรธรรม ภายหลัเมื่อเมือนี้อยู่ในอำนาออาาัรสุโทัยึไ้เปลี่ยนเป็น เมือศรีธรรมรา (ูเรื่อพระเ้าอู่ทอ)
ความคิดเห็น