คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #12 : ยุคสมัยกรุงธนบุรี
ในปี พ.ศ. 2310-2325 เริ่ม้นหลัาที่สมเ็พระเ้าาสินมหาราไ้ับไล่อาาัรพม่าออาอยุธยา และไ้ย้ายเมือหลวมาอยู่ที่รุธนบุรี โยัั้ารเมือารปรอ มีลัษะารเมือารปรอยัำรไว้ึ่ารเมือารปรอภายในสมัยอยุธยาอยู่่อน โยมีพระมหาษัริย์มีอำนาเ็าในารเมือารปรอ
- ารปรอส่วนลา
- ฝ่ายทหารมีสมุหลาโหมูแล
- ฝ่ายพลเรือน มีสมุหนายูแล
นอานี้ยัมีารััุ้สมภ์ แบ่ารปรอออเป็น 4 ส่วน ือ เวีย วั ลั นา
- ารปรอหัวเมือั้นใน
- หัวเมือั้นใน(เมือัวา) ือหัวเมือที่มีนาเล็่าย่อารเินทาไป มีผู้ปรอเรียว่า ผู้รั้
- หัวเมือั้นนอหรือเมือพระยามหานร ือเมือที่อยู่นอเราธานี แบ่ออเป็นเมือั้นเอ ั้นโท รี ามลำับวามสำั มี้าราารั้นผู้ให่เป็นเ้าเมือ โยไ้รับารแ่ั้าพระมหาษัริย์
- หัวเมือประเทศรา ือ มีเ้านายปรอันเอ แ่้อส่เรื่อราบรราารมาถวายามเวลาที่ำหนและ้อส่อทัพมา่วยเมื่อราธานีเิศึสราม ไ้แ่ ัมพูา ลาว เียใหม่ และนรศรีธรรมรา
รุธนบุรี เป็นราธานีอไทย ใน่ว พ.ศ. 2310 - 2325 มีที่ั้ ฝั่ะวันอแม่น้ำเ้าพระยา ที่เมือธนบุรีเิม
หลัารุศรีอยุธยา้อเสียแ่พม่า เมื่อ พ.ศ. 2310 แล้ว สมเ็พระเ้าาสินมหารา ็ไ้ทรสถาปนาราธานีแห่ใหม่ึ้น พระราทานนามว่า "รุธนบุรีศรีมหาสมุทร" เมื่อุลศัรา 1130 ปีว สัมฤทธิศ รับ พ.ศ. 2310 วบนถึ พ.ศ. 2325 นับเป็นเวลาแห่ราธานีเพีย 15 ปีเท่านั้น
ุมนุม และ ่อนที่ะสถาปนารุธนบุรี
แม้รุศรีอยุธยา ะถูทำลายย่อยยับ พม่า็มิไ้รุรานินแนสยามทั้หม ทหารพม่ามีำลัเพียวบุมในเมือหลว และ เมือใล้เียเท่านั้น หลัาเส็สิ้นารปล้นสะม พม่ายเลิทัพลับไป เหลือไว้แ่เพียอทัพเล็ๆ ประมา 3,000 น มีสุี้พระนายอ เป็นผูู้แลรัษารุศรีอยุธยา ั้่ายอยู่ที่บ้านโพธิ์สาม้น พร้อมันนั้น พม่าไ้ั้ นายทออิน ึ่เป็นนไทย ให้ไปเป็นผูู้แลรัษาเมือธนบุรีไว้แทนพม่า ันั้นหัวเมืออื่นๆ ที่ปลอาารรุรานอพม่า ึั้นเป็นให่ไม่ึ้น่อใร เรียว่าุมนุม โยทั้หมมีทั้หม 5 ุมนุม ไ้แ่ ุมนุมพระเ้าา (ั้หลัสุ) ุมนุมเ้าพระยาพิษุโล ุมนุมเ้านรศรีธรรมรา ุมนุมเ้าพิมาย และ ุมนุมพระเ้าฝา
ารั้ัว
สาเหุอารหลบหนี
ะที่รุศรีอยุธยาทำสรามับพม่าอยู่นั้น พระยาาไ้เห็นวามอ่อนแออสมเ็พระเ้าเอทัศน์ และมอไม่เห็นหนทาที่ะเอานะ้าศึไ้ ึไม่อยาอยู่ร่วมปิบัิหน้าที่ราาร่อไปบัเิึ้นหลายรั้ ันี้
- พระยาาุมทหารออไปรบนอเมือ และสามารถรบนะ้าศึไ้ แ่ทาารไม่ส่ทหารมาเพิ่ม ึ้อเสีย่ายนั้นไปอี
- พระยาาไ้รับบัาให้ยอทัพเรือออไปรบพร้อมับพระยาเพรบุรี แ่พระยาาเห็นว่าพม่ามีพลที่มาว่า ึห้ามไม่ให้พระยาเพรบุรีไปออรบ แ่พระยาเพรบุรีไม่เื่อฟั ึออไปรบ และเสียีวิในสนามรบ ทำให้พระยาาถูล่าวหาว่าทิ้ให้พระยาเพรบุรีเป็นอันราย
- 3 เือน่อนรุแ พม่ายอมาปล้นทาเหนืออพระนร พระเ้าาเห็นาร ึำเป็น้อออนุาารุให้ใ่ปืนให่ แ่ทารุไม่อนุา
พระยาาึิว่าถ้ายัเป็นอย่านี้ รุศรีอยุธยาะ้อแ พระยาาึัสินใีฝ่าวล้อมอพม่าออไป พร้อมับุนนานายทหารผู้ให่ีฝ่าวล้อมพม่า โยนายทหารและุนนาผู้ให่มี พระเียเิน หลวพรหมเสนา หลวพิัยราา หลวราเสนา ุนอภัยภัี และ หมื่นราเสน่หา ออไปั้่ายที่ วัพิัย เมื่อเสาร์ เือนยี่ ึ้น 4 ่ำ ปีอ ุลศัรา 1128 รับวันที่ 3 มราม พ.ศ. 2310 พอไปถึบ้านสำบัิเวลาเที่ยืนเศษ ็แลเห็นแสเพลิไหม้าพระนราร
เินทาไปยัเมือันทบุรี
เมือระยอ
พระยาาไ้นำทัพผ่านบ้านโพสามหาร บ้านบา ึ่มีแ่ทหารพม่า ผ่าน หนอไม้ทรุ เมือนรนาย เมือปราีนบุรี ลใ้ผ่านพัทยา สัหีบ ลอทามีนอ้อมน้อมเป็นพรรพวำนวนมา พระยาานำทัพเลียบายฝั่ นมาถึเเมือระยอ ผู้รั้เมือระยอเห็นว่า ทัพพระยาาเป็นทัพให่ ึพารมารเมือไป้อนรับนอบน้อม
และที่เมือระยอนี้เอ ที่พระยาาไ้ั้นเป็นเ้า้วยวามเห็นอบอบรราุนนา และ ลุ่มน แ่่อมา นายบุรอ แนอ่อน นายบุมาึ่เป็นน้อภริยาอพระยาันทบุรี ที่ไ้เ้ามาถวายัวเ้ารับราาร ไ้ราบทูลวามรับให้ทรทราบว่าุนรามหมื่นส้อ นายทออยู่ นเล็ และ พรรพวารเมือระยอิร้าย เ้าาึทรวาแผน้อนี้อนพวิร้ายแพ่ายไป เมื่อเ้าาไ้เมือระยอแล้ว ทรส่นไปเลี้ยล่อมพระยาันทบุรี แล้วออามับุนรามหมื่นส้อ ับ นายทออยู่ นเล็ ่อไป และในที่สุ นายทออยู่ นเล็ ็ไ้มาอ่อนน้อม พระยาาึทรแ่ั้ให้ นายทออยู่ นเล็ เป็น พระยาอนุราบุรีศรีมหาสมุทร ปรอเมือลบุรี่อไป
เมือันทบุรี
เ้าาทรพิาราเห็นว่า เมือันทบุรีเป็นเมือที่ให่ และยัอุมสมบูร์ บ้านเรือนเป็นปิสุอยู่ เ้าาึทรเลี้ยล่อมเมือันทบุรีให้มา่วยู้เอรา
พระยาันทบุรีรับำไมรีใน่วแร แ่แล้วพระยาันทบุรีลับไปร่วมมือับุนรามหมื่นส้อ วาแผนลวให้เ้าายอทัพเ้าไปีเมือันทบุรี แล้ว่อยำัเสียในภายหลั แ่พระยาาทรรู้ทัน ึทรหยุยั้อยู่หน้าเมือ
ในะนั้นหลวนายศัิ์ (หมุ) ถูเ้าเมือันทบุรีุมัอยู่ ไ้หนีออมาสมทบเ้าา เพราะรู้ัุ้นเยันมา่อน หลวนายศัิ์ไ้มอบีนพรรพวให้ 500 น ับเินส่วยสาอาร 300 ั่ที่เ็บาเ้าเมือันทบุรี
เมื่อเ้าาทรพิาราเห็นว่าพระยาันทบุรีหลเื่อำอุนรามหมื่นส้อ ไม่ยอมอ่อนน้อมให้แล้ว ึรัสให้ทหารทั้ปว เทอาหารทิ้ ทุบหม้อทุบ่อยหม้อแนแหลหม แล้วึรัสว่า วันนี้เราะเอาเมือันทบุรีให้ไ้ ให้ไปหา้าวอินันในเมือ หาไม่ไ้็ายเสียให้สิ้น้วยันเถิ
รั้นึประมา 3 นาฬิา เ้าา็สามารถบุเ้าเมือไ้ รับวันที่ 14 มิถุนายน พ.ศ. 2310 เ้าาึสามารถรวบรวมหัวเมือะวันออ ไ้แ่ ลบุรี และ ระยอ ันทบุรีไ้
ารสถาปนารุธนบุรี
เมื่อพระเ้าาทรับไล่พม่าออารุศรีอยุธยาแล้ว ็รวบรวมผู้น ทรัพย์สมบัิ และสิ่่าๆ ึ่สุี้พระนายอยัมิไ้นำไปยัพม่า นำลับมายั่ายที่เมือธนบุรี ปราว่าที่เมือลพบุรี มีพระบรมวศานุวศ์อราวศ์อยุธยามาพำนัอยู่เป็นำนวนมา พระเ้าาึสั่ให้นไปอัเิมายัเมือธนบุรี พระอ์ทรุพระบรมศพอสมเ็พระเ้าเอทัศน์ึ้นมาถวายพระเพลิามราประเพี ่อานั้น พระอ์็ทริที่ะปิสัร์พระนรศรีอยุธยาให้ลับืนเป็นัเิม แ่แล้วหลัารวูวามพินาอเมือ ็ทรพระรุาโปรเล้าฯ ให้อพยพผู้นเลื่อนลมาทาใ้ ั้ราธานีใหม่ึ้นที่เมือธนบุรี เรียนามว่า รุธนบุรีศรีมหาสมุทร
เหุผลที่ทรย้ายราธานี
- ถึแม้ว่ารุศรีอยุธยาะเป็นราธานีที่มีัยภูมิี มีแม่น้ำล้อมรอบ แ่พระเ้าาไม่มีทหารเพียพอที่ะปป้อพระนรไ้ ึอาะทำให้้าศึ บุเ้ามาโย่าย
- รุศรีอยุธยาอยู่ในทำเลที่้าศึเ้ามาสะว พม่ารู้ประูทาเ้าออและุอ่อนอรุศรีแล้ว ึทำให้เสียเปรียบ่อารป้อันพระนร
- รุศรีอยุธยาทรุโทรมมา ยาแ่ารบูระสัร
- อยุธยาอยู่ไลาทะเล ึ่ไม่สะวในาร้าาย
เหุผลทีทรเลือเมือธนบุรี
- ธนบุรีมีแม่น้ำให่ว้าไหลผ่าน เมื่อ้าศึมา ึสามารถึ้นเรือหนีไปที่เมือันทบุรีไ้
- ธนบุรีมีป้อมอยู่ ือ ป้อมวิัยประสิทธิ์ หรือ ป้อมวิไเยนทร์ ที่สร้าไว้ั้แ่สมเ็พระนาราย์มหารา หลเหลืออยู่ พอที่ะใ้ป้อัน้าศึไ้
- ธนบุรีั้อยู่บนเาะเหมือนอยุธยา
- ธนบุรีั้อยู่ปาแม่น้ำเ้าพระยา เป็นเส้นทาที่เมือเหนือทั้ปวะไ้้าาย ึสามารถีันมิให้หัวเมือเหล่านั้นั้นเป็นให่ ื้อหาอาวุธา่าประเทศไ้
- ธนบุรีั้อยู่ใล้ทะเล สะวแ่าร้ามา ึ่่าาอยุธยาที่้อนลเรือเล็่อน
- ธนบุรีเป็นเมือเ่า มีวัเ่าแ่มามาย ันั้นึไม่้อสร้าวัึ้นมาใหม่ทั้หม
- ธนบุรีมีลอมา ินี น้ำมา ึสามารถทำไร่ทำสวนไ้ลอทั้ปี
ารปรอ
ารปรอในสมัยรุธนบุรีนั้น ยืถือแบบารแบบรุศรีอยุธยา โยแบ่ออเป็น 2 ประเภท ันี้
ารปรอส่วนลา
รุธนบุรีเป็นศูนย์ลา มีอัรมหาเสนาบี 2 ำแหน่
- สมุหนาย' เป็นอัรมหาเสนาบีฝ่ายพลเรือน เป็นผูู้แลหัวเมือฝ่ายเหนือ ทั้ในราารฝ่ายทหาร และ พลเรือน ในานะเ้าเสนาบีรมมหาไทย ผู้เป็นะมียศเป็น เ้าพระยาัรี'หรือที่เรียว่า ออาัรี
- สมุหพระลาโหม' เป็นอัรมหาเสนาบีฝ่ายทหาร เป็นผูู้แลหัวเมือฝ่ายใ้ทั้ปว ยศนั้น็ะมี เ้าพระยามหาเสนา'หรือที่เรียว่า ออาลาโหม
ส่วนุสมภ์นั้นยัมีไว้เหมือนเิม มีเสนาบีเป็นผูู้แล และมีพระยาโษาธิบี เป็นผูู้แลอีทอหนึ่ ึ่ไ้แ่ รมเวีย รมวั รมลั และ รมนา
ารปรอส่วนภูมิภา
- หัวเมือั้นใน ะมีผู้รั้เมือ เป็นผู้ปรอ ะอยู่รอบๆไม่ไลาราธานี
- เมือพระยามหานร ะแบ่ออไ้เป็น เมือเอ โท รี ัวา มีเ้าเมือเป็นผู้ปรอ
- เมือประเทศรา ือเมือที่ะ้อส่เรื่อราบรราารมาให้รุธนบุรี ึ่ในะนั้น ะมี นรศรีธรรมรา เียแสน เียใหม่ ลำปา ลำพูน พะเยา แพร่ น่าน ปัานี ไทรบุรี รัานู มะริ ะนาวศรี พุทไธมาศ พนมเป ำปาศัิ์ หลวพระบา และ เวียันทน์ ฯลฯ
เศรษิ
ใน่วแรๆ ่อน้าที่ะมีปัหา้านเศรษิเพราะเิปัหา้าวยาหมาแพไม่เพียพอับวาม้อารอประาน วิธีแ้แรๆ พระเ้าาสินไ้สละทรัพย์ส่วนพระอ์ให้ื้อ้าวแับประาน แ่็ยัไม่พออยู่ี นภายหลัพระอ์ึให้ราษรทุน่วยันปลู้าวในบริเวรอบๆ พระบรมมหาราวัเพราะมีินที่อุมสมบูร์ และทำทั้นาปรัและนาปีเพื่อให้้าวเพียับวาม้อารอราษร ส่วนเรื่อ้าายาว่าน่าะมีาร้าายับาวีนบ้าบาส่วน และเราเอ็ไ้รับวาม่วยเหลือานีนในบาส่วน สิน้าที่ายเป็น้าว สภาพเศรษิอรุธนบุรีไม่่อยี เพราะยัมีปัหาพวพ่อ้าา่าถิ่นไม่่อยล้าเ้ามาทำาร้าาย เนื่อาลัวภัยสรามในเมือธนบุรี เนื่อารุธนบุรีมีาร่อสู้และทำสรามับพม่าอยู่ลอเวลา
สัม
เป็นสัมเล็ๆ เพราะมีประารไม่มานั
วันธรรม
รัสมัยอพระบาทสมเ็พระเ้าาสินมหาราแม้ะไม่ยาวนานนัไ้ฟื้นฟูปรับปรุบ้านเมือใน้านวันธรรมอย่ามาเ่น ้านศาสนาไ้แ่ั้พระสัรา ้านศิลปะผลานไม่เ่นั ้านารศึษาเ็ผู้ายะมีโอาสไ้เรียนเท่านั้น
วรรรรม
ถึแม้ว่ารุธนบุรีะำรอยู่เป็นเวลาอันสั้น วรรรรม วรรีทั้หลายถูทำลายล แ่็มีเวลาที่ะมาฟื้นฟูศิลปวันธรรม
- สมเ็พระเ้ารุธนบุรี
- บทละรเรื่อรามเียริ์ พระราทานเมื่อปี พ.ศ. 2313 อันเป็นปีที่ 3 ในรัาลพระอ์ บทละรเรื่อรามเียริ์บับนี้มี 4 อน แบ่ออเป็น 4 เล่ม
หลวสรวิิ (หน) แ่ไว้ทั้หม 2 เรื่อ ในสมัยรุธนบุรี
- ลิลิเพรมุ แ่ระหว่าปี พ.ศ. 2310 -2322
- อิเหนาำันท์ แ่ปี พ.ศ. 2322
- นายสวน มหาเล็
- นิราศพระยามหานุภาพไปเมือีน หรือ นิราศวาุ้ แ่เมื่อปี พ.ศ. 2324
ความคิดเห็น