ลำดับตอนที่ #160
คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #160 : กระบวนการมีส่วนรวม
ระบวนารมีส่วนร่วมนับเป็นหัวใสําัอารพันาในทุระับเป็นารเปิโอาสใหประานร่วมิ วิเราะห ัสินใ ารวาแผน ารปิบัิามแผน าริามประเมินผลในิรรม/โรารอุมน เป็นารสร้า ปลูฝัิสํานึในวามเป็นเ้าอิรรมและโราร
แนวิระบวนารมีส่วนร่วม
ปัุบัน แนวิารมีส่วนร่วมอประานในานพันา (People Paticipation for Development) ไ้รับารยอมรับและใ้เป็นแนวทาปิบัิในานพันาทุภาส่วนหรือในลัษะเบภาี ไ้แ หน่วยานภารั ภาเอนอ์รพันาเอน นัวิาาร และประาน รวมพลัันแ้ไปัหาที่เิึ้น
วามหมายอารมีส่วนร่วม
Cemer (Priticia Lundy, 1999, หน้า 125) ล่าวว่า “ารให้โอาสให้ประานเป็นฝ่ายัสิน ําหนวาม้อารอนเอเป็นารเสริมพลัอํานาใหประาน ระมีวามสามารถในารัารทรัพยาร ารัสินใ และวบุมิรรม่า ๆ มาว่าที่ะเป็นฝ่ายั้รับารพันาเพียฝ่ายเียว” (ระบวนารและเทนิารทําานอนัพันา หน้า 196)
สําหรับสายทิพย สุิพันธ (2534 หน้า 92) ล่าวว่า เป็นารเปลี่ยนแปลลไในารพันาาารพันาโยรั มาเป็นารพันาที่ประานมีบทบาทหลั ารมีส่วนร่วมอประาน ึหมายถึารืนอํานา (Empowerment) ในารําหนารพันาใหประาน้อมีส่วนร่วมในารริเริ่มและําเนินิรรมที่เี่ยว้อับสภาพวามเป็นอยูารพันา ารแ้ไปัหา ารําหนอนาอประานเอ
ารมีส่วนร่วมอ HO (1983 หน้า 32) ใหวามเห็นว่าารมีส่วนร่วมอประานวรมีเนื้อหาประอบ้วย
1. ารเน้นุ่าารวาแผนระับท้อถิ่น
2. ารใ้เทโนโลยี/ทรัพยารที่มีในท้อถิ่น
3. ารฝึอบรมเพื่อพันาศัยภาพประานให้สามารถําเนินารพันา้วยนเอไ
4. ารแ้ไปัหาอวาม้อารพื้นานโยสมาิุมน
5. ารเอื้ออาทร ่วยเหลือึ่ันและันามแบบประเพีั้เิม
6. ารใ้วันธรรมและารสื่อสารที่สอล้อับารพันาโยใวามิริเริ่มสร้าสรรและวามํานาอประานร่วมับวิทยารที่เหมาะสมและมีารประเมินผลารปิบัิาน้วย
ั้นอนระบวนารมีส่วนร่วม
ระบวนารมีส่วนร่วมอประานในานพันานั้น ประานะ้อเ้ามามีส่วนร่วมในทุั้นอนอารปิบัิาน โยมีนัวิาาราภายนอเป็นผู้ส่เสริม/สนับสนุนทั้ใน้าน้อมูล่าวสารและเทโนโลยีที่เหมาะสม
บัร อ่อนํา (ทศพล ฤยพิสิ, 2537 หน้า 13) ล่าวถึารมีส่วนร่วมในารพันา ึ่เป็นารวัเิุภาพออเป็น 5 ั้นอน ันี้ (ระบวนารและเทนิารทําานอนัพันา หน้า 200 - 206)
ั้นอนที่ 1 ารมีส่วนร่วมในั้นารริเริ่มารพันา เป็นั้นอนที่ประาน เ้ามามีส่วนร่วมในาร้นหาปัหา/สาเหุอปัหาภายในุมน ลอนมีส่วนร่วมในารัสินใําหนวาม้อารอุมน และัลําับวามสําัอวาม้อารอุมน
ั้นอนที่ 2 ารมีส่วนร่วมในั้นารวาแผนในารพันาึ่เป็นั้นอนอารําหนนโยบาย วัถุประสอโราร วิธีารลอนแนวทาารําเนินานและทรัพยารที่ะใ้
ั้นอนที่ 3 ารมีส่วนร่วมในั้นอนารําเนินารพันา เป็นส่วนที่ประานมีส่วนร่วมในารสราประโยน์ให้ับุมน โยไ้รับารสนับสนุน้านบประมา เทโนโลยี ฯลฯ าอ์รภาีพันา
ั้นอนที่ 4 ารมีส่วนร่วมในั้นอนรับผลประโยน์าารพันา ึ่เป็นทั้ารไ้รับผลประโยนทา้านวัถุและทา้านิใ
ั้นอนที่ 5 ารมีส่วนร่วมในั้นประเมินผลารพันาเป็นารประเมินว่าารที่ประานเ้าร่วมพันา ไ้ําเนินารสําเร็ามวัถุประส์เพียใ ารประเมินอาประเมิน แบบย่อย (Formative Evaluation) เป็นารประเมินผลวาม้าวหน้าเป็นระยะ ๆ หรืออาประเมินผลรวม (Summative Evaluation) ึ่เป็นารประเมินผลสรุปรวมยอ
ลัษะอารมีส่วนร่วม
Cohen and Uphoff (1977) ล่าวว่า ารมีส่วนร่วมอประานในานพันาโยทั่วไป ประานอาเ้าร่วมในระบวนารัสินใว่าะทําอะไร เ้าร่วมในารนําโรารไปปิบัิโยเสียสละทรัพยาร่า ๆ เ่น แราน วัสุ เิน หรือร่วมมือในารัิรรมเพาะ้าน เ้าร่วมในผลที่เิาารพันาและร่วมในารประเมินผลโราร
นอาลัษะารมีส่วนร่วมัที่ล่าวมาแล้ว ยัมีผลารศึษาอีบาส่วนที่ล่าวถึลัษะารมีส่วนร่วม โยแบ่ามบทบาทและหน้าที่อผู้เ้าร่วมิรรมารพันา (Lee J Cary, 1970) ันี้
1. เป็นสมาิ(Membership)
2. เป็นผู้เ้าประุม (Aterdance at meeting)
3. เป็นผู้บริาเิน (Financial Contribution)
4. เป็นประธาน(Leader)
5. เป็นรรมาร(Membership in Committees)
ล่าวโยสรุปลัษะารมีส่วนร่วมอาแบ่โย
1. ารสนับสนุนทรัพยาร ือ ารสนับสนุนเิน วัสุอุปร แราน าร่วย ทําิรรม รวมประุม รวมแสวามิเห็น
2. อํานาหน้าที่อผู้เ้าร่วม ือ วามเป็นผู้นํา เป็นรรมาร เป็นสมาิ
ปััยส่เสริมารมีส่วนร่วมอประาน
ารที่ะให้ประานมีส่วนร่วม นอาารปลูฝัิสํานึแล้วะ้อมีารส่เสริมและระุ้นให้เิารมีส่วนร่วมอย่าว้าวาึ่วรพิาราถึปััย่า ๆ ันี้
1. ปััยเี่ยวับลไอภารั ทั้ในระับนโยบายมาราร และารปิบัิ ที่เอื้ออํานวย รวมทั้ารสร้า่อทาารมีส่วนร่วมอประาน ําเป็นที่ะ้อทําใหารพันาเป็นระบบเปิมีวามเป็นประาธิปไย มีวามโปร่ใส รับฟัวามิเห็นอประาน และมีารรวสอบไ
2. ปััย้านประาน ที่มีิสํานึ่อปัหาและประโยนร่วมมีสํานึอวาม สามารถและภูมิปาในารัารปหาึ่เิาประสบารและารเรียนรู ึ่รวมถึาร สราพลัเื่อมโยในรูปลุมอร เรือายและประาสัม [/left]
3. ปััย้านนัพันาและอ์รพันา ึ่เป็นผู้ที่มีบทบาทในารส่เสริมระุ้น สร้าิสํานึ เอื้ออํานวยระบวนารพันาสนับสนุน้อมูล่าวสารและทรัพยารและร่วมเรียนรู้ับสมาิุมน
ารพันาารมีส่วนร่วมอประาน โย
1. ารเสริมสร้าพลัอํานา (Empowerment) แ่ประาน
2. ารสร้าอ์รและพลัเรือ่าย
3. ารวาแผนระับท้อถิ่นที่มีประสิทธิภาพ
4. ารระายอํานา
5. ารใ้หลัเศรษิแบบพอเพีย ารพึ่นเอแทนารพี่พา
6. ารัระบวนารเรียนรู(Learning Process) ที่เหมาะสมให้ับประาน ารพันาทัษะเพาะ้าน ารลา ประสบาร
7. ารพันาศัยภาพผู้นําและเรือ่าย ให้มีวามรู วามสามารถ ารแลเปลี่ยนเรียนรู สนับสนุนารัเวทีประาม
ปัหาอุปสรรที่มี่อารมีส่วนร่วมอประาน
าารศึษาอ าย รมิานนท (ทวีทอ หษ์วิวัน บรราธิาร, 2527) พบว่าอุปสรรในารมีส่วนร่วมอลุ่ม 3 ้าน ือ
1. อุปสรร้านารเมือ เิาารไม่ไระายอํานาหน้าที่วามรับผิอบ ให้แ่ประาน โรสร้าอํานาทาารเมือ ารปรอ ารบริหาร เศรษิ อยูในํามือ อทหาร นายทุน และ้าราาร
2. อุปสรร้านเศรษิ เิาาราวามสามารถในารพี่นเอ อํานาาร่อรอมีน้อย ระบวนารผลิ ปััยารผลิอยูภายใ้ระบบอุปถัมภ
3. อุปสรร้านวันธรรม นบประเพีในแ่ละพื้นที่ที่ทําให้ประานไม่สามารถเ้ามามีส่วนร่วมไเนื่อาั่อนบธรรมเนียมประเพีอุมน/เผ่า ฯลฯ
นอานี้ ปรัา เวสารั (2526) ล่าวว่าปัหาที่เิาโรสร้าทาสัมเป็นอุปสรร่อารมีส่วนร่วมอประาน ือ
1. วามแ่าในสัม ้านรายไ อํานา และานะทาเศรษิ
2. ระบบารเมือถูวบุมโยนลุ่มน้อย
3. าลไที่มีประสิทธิภาพในารแแทรัพยาร
แนวิระบวนารมีส่วนร่วม
ปัุบัน แนวิารมีส่วนร่วมอประานในานพันา (People Paticipation for Development) ไ้รับารยอมรับและใ้เป็นแนวทาปิบัิในานพันาทุภาส่วนหรือในลัษะเบภาี ไ้แ หน่วยานภารั ภาเอนอ์รพันาเอน นัวิาาร และประาน รวมพลัันแ้ไปัหาที่เิึ้น
วามหมายอารมีส่วนร่วม
Cemer (Priticia Lundy, 1999, หน้า 125) ล่าวว่า “ารให้โอาสให้ประานเป็นฝ่ายัสิน ําหนวาม้อารอนเอเป็นารเสริมพลัอํานาใหประาน ระมีวามสามารถในารัารทรัพยาร ารัสินใ และวบุมิรรม่า ๆ มาว่าที่ะเป็นฝ่ายั้รับารพันาเพียฝ่ายเียว” (ระบวนารและเทนิารทําานอนัพันา หน้า 196)
สําหรับสายทิพย สุิพันธ (2534 หน้า 92) ล่าวว่า เป็นารเปลี่ยนแปลลไในารพันาาารพันาโยรั มาเป็นารพันาที่ประานมีบทบาทหลั ารมีส่วนร่วมอประาน ึหมายถึารืนอํานา (Empowerment) ในารําหนารพันาใหประาน้อมีส่วนร่วมในารริเริ่มและําเนินิรรมที่เี่ยว้อับสภาพวามเป็นอยูารพันา ารแ้ไปัหา ารําหนอนาอประานเอ
ารมีส่วนร่วมอ HO (1983 หน้า 32) ใหวามเห็นว่าารมีส่วนร่วมอประานวรมีเนื้อหาประอบ้วย
1. ารเน้นุ่าารวาแผนระับท้อถิ่น
2. ารใ้เทโนโลยี/ทรัพยารที่มีในท้อถิ่น
3. ารฝึอบรมเพื่อพันาศัยภาพประานให้สามารถําเนินารพันา้วยนเอไ
4. ารแ้ไปัหาอวาม้อารพื้นานโยสมาิุมน
5. ารเอื้ออาทร ่วยเหลือึ่ันและันามแบบประเพีั้เิม
6. ารใ้วันธรรมและารสื่อสารที่สอล้อับารพันาโยใวามิริเริ่มสร้าสรรและวามํานาอประานร่วมับวิทยารที่เหมาะสมและมีารประเมินผลารปิบัิาน้วย
ั้นอนระบวนารมีส่วนร่วม
ระบวนารมีส่วนร่วมอประานในานพันานั้น ประานะ้อเ้ามามีส่วนร่วมในทุั้นอนอารปิบัิาน โยมีนัวิาาราภายนอเป็นผู้ส่เสริม/สนับสนุนทั้ใน้าน้อมูล่าวสารและเทโนโลยีที่เหมาะสม
บัร อ่อนํา (ทศพล ฤยพิสิ, 2537 หน้า 13) ล่าวถึารมีส่วนร่วมในารพันา ึ่เป็นารวัเิุภาพออเป็น 5 ั้นอน ันี้ (ระบวนารและเทนิารทําานอนัพันา หน้า 200 - 206)
ั้นอนที่ 1 ารมีส่วนร่วมในั้นารริเริ่มารพันา เป็นั้นอนที่ประาน เ้ามามีส่วนร่วมในาร้นหาปัหา/สาเหุอปัหาภายในุมน ลอนมีส่วนร่วมในารัสินใําหนวาม้อารอุมน และัลําับวามสําัอวาม้อารอุมน
ั้นอนที่ 2 ารมีส่วนร่วมในั้นารวาแผนในารพันาึ่เป็นั้นอนอารําหนนโยบาย วัถุประสอโราร วิธีารลอนแนวทาารําเนินานและทรัพยารที่ะใ้
ั้นอนที่ 3 ารมีส่วนร่วมในั้นอนารําเนินารพันา เป็นส่วนที่ประานมีส่วนร่วมในารสราประโยน์ให้ับุมน โยไ้รับารสนับสนุน้านบประมา เทโนโลยี ฯลฯ าอ์รภาีพันา
ั้นอนที่ 4 ารมีส่วนร่วมในั้นอนรับผลประโยน์าารพันา ึ่เป็นทั้ารไ้รับผลประโยนทา้านวัถุและทา้านิใ
ั้นอนที่ 5 ารมีส่วนร่วมในั้นประเมินผลารพันาเป็นารประเมินว่าารที่ประานเ้าร่วมพันา ไ้ําเนินารสําเร็ามวัถุประส์เพียใ ารประเมินอาประเมิน แบบย่อย (Formative Evaluation) เป็นารประเมินผลวาม้าวหน้าเป็นระยะ ๆ หรืออาประเมินผลรวม (Summative Evaluation) ึ่เป็นารประเมินผลสรุปรวมยอ
ลัษะอารมีส่วนร่วม
Cohen and Uphoff (1977) ล่าวว่า ารมีส่วนร่วมอประานในานพันาโยทั่วไป ประานอาเ้าร่วมในระบวนารัสินใว่าะทําอะไร เ้าร่วมในารนําโรารไปปิบัิโยเสียสละทรัพยาร่า ๆ เ่น แราน วัสุ เิน หรือร่วมมือในารัิรรมเพาะ้าน เ้าร่วมในผลที่เิาารพันาและร่วมในารประเมินผลโราร
นอาลัษะารมีส่วนร่วมัที่ล่าวมาแล้ว ยัมีผลารศึษาอีบาส่วนที่ล่าวถึลัษะารมีส่วนร่วม โยแบ่ามบทบาทและหน้าที่อผู้เ้าร่วมิรรมารพันา (Lee J Cary, 1970) ันี้
1. เป็นสมาิ(Membership)
2. เป็นผู้เ้าประุม (Aterdance at meeting)
3. เป็นผู้บริาเิน (Financial Contribution)
4. เป็นประธาน(Leader)
5. เป็นรรมาร(Membership in Committees)
ล่าวโยสรุปลัษะารมีส่วนร่วมอาแบ่โย
1. ารสนับสนุนทรัพยาร ือ ารสนับสนุนเิน วัสุอุปร แราน าร่วย ทําิรรม รวมประุม รวมแสวามิเห็น
2. อํานาหน้าที่อผู้เ้าร่วม ือ วามเป็นผู้นํา เป็นรรมาร เป็นสมาิ
ปััยส่เสริมารมีส่วนร่วมอประาน
ารที่ะให้ประานมีส่วนร่วม นอาารปลูฝัิสํานึแล้วะ้อมีารส่เสริมและระุ้นให้เิารมีส่วนร่วมอย่าว้าวาึ่วรพิาราถึปััย่า ๆ ันี้
1. ปััยเี่ยวับลไอภารั ทั้ในระับนโยบายมาราร และารปิบัิ ที่เอื้ออํานวย รวมทั้ารสร้า่อทาารมีส่วนร่วมอประาน ําเป็นที่ะ้อทําใหารพันาเป็นระบบเปิมีวามเป็นประาธิปไย มีวามโปร่ใส รับฟัวามิเห็นอประาน และมีารรวสอบไ
2. ปััย้านประาน ที่มีิสํานึ่อปัหาและประโยนร่วมมีสํานึอวาม สามารถและภูมิปาในารัารปหาึ่เิาประสบารและารเรียนรู ึ่รวมถึาร สราพลัเื่อมโยในรูปลุมอร เรือายและประาสัม [/left]
3. ปััย้านนัพันาและอ์รพันา ึ่เป็นผู้ที่มีบทบาทในารส่เสริมระุ้น สร้าิสํานึ เอื้ออํานวยระบวนารพันาสนับสนุน้อมูล่าวสารและทรัพยารและร่วมเรียนรู้ับสมาิุมน
ารพันาารมีส่วนร่วมอประาน โย
1. ารเสริมสร้าพลัอํานา (Empowerment) แ่ประาน
2. ารสร้าอ์รและพลัเรือ่าย
3. ารวาแผนระับท้อถิ่นที่มีประสิทธิภาพ
4. ารระายอํานา
5. ารใ้หลัเศรษิแบบพอเพีย ารพึ่นเอแทนารพี่พา
6. ารัระบวนารเรียนรู(Learning Process) ที่เหมาะสมให้ับประาน ารพันาทัษะเพาะ้าน ารลา ประสบาร
7. ารพันาศัยภาพผู้นําและเรือ่าย ให้มีวามรู วามสามารถ ารแลเปลี่ยนเรียนรู สนับสนุนารัเวทีประาม
ปัหาอุปสรรที่มี่อารมีส่วนร่วมอประาน
าารศึษาอ าย รมิานนท (ทวีทอ หษ์วิวัน บรราธิาร, 2527) พบว่าอุปสรรในารมีส่วนร่วมอลุ่ม 3 ้าน ือ
1. อุปสรร้านารเมือ เิาารไม่ไระายอํานาหน้าที่วามรับผิอบ ให้แ่ประาน โรสร้าอํานาทาารเมือ ารปรอ ารบริหาร เศรษิ อยูในํามือ อทหาร นายทุน และ้าราาร
2. อุปสรร้านเศรษิ เิาาราวามสามารถในารพี่นเอ อํานาาร่อรอมีน้อย ระบวนารผลิ ปััยารผลิอยูภายใ้ระบบอุปถัมภ
3. อุปสรร้านวันธรรม นบประเพีในแ่ละพื้นที่ที่ทําให้ประานไม่สามารถเ้ามามีส่วนร่วมไเนื่อาั่อนบธรรมเนียมประเพีอุมน/เผ่า ฯลฯ
นอานี้ ปรัา เวสารั (2526) ล่าวว่าปัหาที่เิาโรสร้าทาสัมเป็นอุปสรร่อารมีส่วนร่วมอประาน ือ
1. วามแ่าในสัม ้านรายไ อํานา และานะทาเศรษิ
2. ระบบารเมือถูวบุมโยนลุ่มน้อย
3. าลไที่มีประสิทธิภาพในารแแทรัพยาร
เก็บเข้าคอลเล็กชัน
ความคิดเห็น