ทำไมมนุษย์ต้องทำความดี

เนื้อเรื่อง

          มนุษย์ได้ชื่อว่าเป็นสัตว์ประเสริฐที่มีความสามารถในการคิดวิเคราะห์ความถูกต้องดีงามได้ดีว่าสัตว์ประเภทอื่นๆ  การเกิดเป็นมนุษย์นั้นยากแล้วแต่การเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ดีพร้อมนั้นยากกว่า  ทั้งนี้เนื่องจากมนุษย์มีความต้องการที่ไม่สิ้นสุด  และมนุษย์นั้นสามารถทำได้ทุกอย่างเพื่อให้ได้มาซึ่งสิ่งที่ต้องการ  ดังนั้นพฤติกรรมที่เกิดขึ้นในสังคมมนุษย์ปัจจุบันนี้จึงประกอบไปด้วยพฤติกรรมที่ดีและไม่ดีปะปนคละเคล้ากันไปตามแต่ละสังคม  มนุษย์ที่ได้รับการอบรมสั่งสอนและมีการศึกษาใช่ว่าจะเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์  หากแต่ใช้สิ่งนี้เป็นหน้ากากปิดบังซ่อนเร้นความเป็นตัวตนที่แท้จริงของตนเองไว้  และแสดงออกเสมือนผู้เจริญแล้ว  ทว่าภายในจิตใจกลับเต็มไปด้วยกิเลสตัณหาและความทะเยอทะยาน  มนุษย์ประเภทนี้มีโอกาสที่จะกระทำชั่วสูง  เนื่องจากได้ถูกกิเลสครอบงำและแสดงพฤติกรรมที่ไม่ดีออกมาเพียงเพื่อให้ได้ในสิ่งที่ปรารถนานั้น
         
          ความดีที่แท้จริงนั้น คือ  การไม่เบียดเบียนผู้อื่นและไม่เบียดเบียนแม้แต่ตนเองด้วย  และความดี ก็คือจุดสูงสุดของคุณธรรมแห่งความเป็นมนุษย์  หากมนุษย์ไม่กระทำความดี  ก็เสมือนหนึ่งว่าผู้นั้นไม่ได้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์  ไม่สมศักดิ์ศรีที่ได้เกิดมาเป็นมนุษย์  ปล่อยจิตใจให้ลงสู่ระดับเบื้องต่ำ  ถูกครอบงำด้วยกิเลสตัณหา  มนุษย์ที่ดีจึงควรรู้จักความพอ  พอในทุกสิ่งทุกอย่างในชีวิตและดำรงไว้ซึ่งทางสายกลางตามคำสอนของพระศาสดา  มนุษย์ต้องรู้จักใช้ปัญญาในการคิดและพิจารณาถึงผลแห่งการกระทำ  หากสิ่งใดที่ดี  พึงทำต่อไปเถิดเพื่อให้เกิดประโยชน์แก่เพื่อนมนุษย์คนอื่นๆ  แต่หากสิ่งใดที่เห็นว่าจะเป็นผลร้าย  ควรระงับพฤติกรรมดังกล่าวด้วยเห็นว่ามันไม่ก่อให้เกิดความดีงามใดๆขึ้นมาจรรโลงโลกใบนี้  มนุษย์ที่ดีพึงรู้จักคุณค่าแห่งชีวิตมนุษย์ ว่าควรยึดถือในสิ่งซึ่งเป็นความต้องการที่แท้จริงของชีวิต อันเป็นสิ่งที่ประเสริฐสุดและควรค่าแก่การแสวงหาของชีวิต
         
           ความดีไม่เคยให้ผลร้ายแก่ใคร  ตรงกันข้าม  จะยิ่งส่งเสริมให้มนุษย์มีความสมบูรณ์ทั้งกายและใจมากขึ้น  ก่อให้เกิดความสบายใจ  กลายเป็นผู้มีเมตตากรุณา  เห็นอกเห็นใจเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน  เป็นกุศลผลบุญที่จะติดตัวผู้นั้นไปตลอดทั้งในภพนี้และภพต่อๆไป  อีกทั้งความดีที่สร้างขึ้นจะทำให้โลกใบนี้เต็มไปด้วยความสุข  และทุกคนจะอยู่ร่วมกันบนโลกใบนี้ได้อย่างสันติสุขตลอดไป  เคล็ดลับของการเป็นมนุษย์ที่สำคัญอีกประการหนึ่งคือ การมีสติสัมปชัญญะ  ซึ่งจะเป็นเครื่องมือชั้นเยี่ยมในการดำรงชีวิต  สติทำให้มนุษย์มีปัญญาในการคิดแก้ปัญหาต่างๆได้เป็นอย่างดี  สติมีบทบาทในการกำหนดเป้าหมายในการดำเนินชีวิต เพื่อให้เห็นแนวทางในการประพฤติปฏิบัติตน และช่วยให้มนุษย์มีความเข้าใจในตนเอง      เข้าใจผู้อื่น และสังคม อีกทั้งมนุษย์จะได้มีความเจริญก้าวหน้าในชีวิตต่อไป อันจะส่งผลให้บรรลุถึงสิ่งที่ตนได้ยึดถือไว้

          หนทางแห่งการเป็นมนุษย์ที่ดี คือ การทำความดี กล่าวคือ การไม่เบียดเบียนผู้อื่น  ไม่เบียดเบียนตนเอง  ไม่เบียดเบียนสังคมและประเทศชาติ  มนุษย์ทุกคนย่อมปรารถนาให้สังคมที่ตนอาศัยอยู่มีแต่ความสุขความเจริญ  แต่หากทุกคนมีแต่ความหวัง  ปราศจากการกระทำ  ผลลัพธ์ย่อมไม่เกิดขึ้นอย่างแน่นอน  หากสมาชิกในสังคมปราศจากความขัดแย้งต่อหลักการที่สังคมถือปฏิบัติร่วมกัน และสมาชิกต่างก็เห็นพ้องต้องกันในหลักการดำเนินชีวิตที่ดีแล้ว ย่อมทำให้เกิดความเป็นระเบียบในสังคม  สังคมมีความสงบสุข เพราะเมื่อทุกคนในสังคมยึดถือหลักการดำเนินชีวิตร่วมกันอย่างมีระเบียบแล้ว สังคมย่อมพบพาความสงบสุขด้วย

          หน้าที่สำคัญของนักเรียนนักศึกษาในสังคม  คือ  การศึกษาเล่าเรียนและทำตนให้เป็นประโยชน์ต่อสังคม  ไม่ยุ่งเกี่ยวกับอบายมุขทั้งปวงอันจะนำพาตนเองและประเทศชาติไปสู่ความสูญเสียในหลายด้านซึ่งไม่มีมนุษย์คนใดอยากให้เป็นเช่นนั้น  เยาวชนของชาติเป็นทรัพยากรที่สำคัญยิ่งซึ่งจะมีบทบาทในการพัฒนาประเทศชาติ  เป็นกระจกสะท้อนให้เห็นสภาพสังคมปัจจุบัน  หากในสังคมประกอบด้วยเยาวชนที่ดี  นั่นย่อมหมายถึงสังคมนั้นมีความเจริญทั้งทางด้านวัตถุและจิตใจ  ไม่เป็นทาสของใจตนเอง  แต่ปัจจัยสำคัญที่จะช่วยส่งเสริมเยาวชนที่ดีนั้นคือต้องมีพื้นฐานที่ดีจากครอบครัวด้วย  การอบรมเลี้ยงดู  การให้ความรักความอบอุ่นและความเข้าใจ  สิ่งเหล่านี้จะช่วยขัดเกลาจิตใจของเยาวชนให้กลายเป็นผู้ใฝ่ดี มีคุณธรรม เป็นพื้นฐานของการเป็นมนุษย์ที่ดีซึ่งจะส่งผลต่อประเทศชาติในอนาคตอย่างแน่นอน

          คุณค่าแห่งความเป็นมนุษย์ไม่ใช่สิ่งที่ได้มาง่ายๆซึ่งมนุษย์หลายคนฝันใฝ่อยากจะได้มาครอบครอง  โดยปราศจากการมองตนเองว่าสมควรที่จะได้รับสิ่งนั้นหรือไม่  สัตว์อื่นแม้จะสูญสิ้นชีวิตไปจากโลกนี้  แต่มันยังคงหลงเหลือสิ่งที่จะเป็นประโยชน์ให้กับชีวิตอื่นได้อีก  แต่มนุษย์นั้น  หากถึงวาระหมดหน้าที่ความเป็นมนุษย์แล้ว  สิ่งเดียวที่มนุษย์หลงเหลือไว้คือความดีงามที่เคยปฏิบัติมาเท่านั้น 

***********************

ป.ล.บทความนี้ได้รับแนวคิดมาจากการเรียนการสอนวิชา มน102 มนุษย์กับการใช้เหตุผลและจริยธรรม