ดอกไม้ในวรรณคดีไทย

ลำดับตอนที่ #11 : แต้ว

ชื่อทางพฤกษศาสตร์ : Cratoxylunt maingayi

วงศ์ : GUTTIFERAE

วรรณคดีไทยที่กล่าวถึง : กาพย์เห่เรือเจ้าฟ้าธรรมธิเบศ , นิราศธารทองแดง , ลิลิตเพชรมงกุฎ ขุนช้างขุนแผน , รามเกียรติ , ลิลิตตะเลงพ่าย

แต้วเป็นต้นไม้ขนาดเล็ก ถึงขนาดกลาง คือ อาจสูงได้ตั้งแต่ 8-20 เมตร แต้วมักมีขึ้นอยู่ทั่วไปตามป่าโปร่งในภาคตะวันออก ตะวันออกเฉียงเหนือและ ภาคใต้ เป็นไม้ผลัดใบเวลาออกดอกออกใบจะร่วงหมดต้น ดังนั้นเวลาแต้วออกดอกจึงเป็นต้นไม้ที่สวยงามมาก เพราะมีแต่ดอกเต็มต้นมองอร่ามตาไปเลยดีเดียว และถ้าจะนำมาปลูกเล่นเป็นต้นไม้ประดับบ้านก็จะสวยไม่น้อยเลย

แต้วเป็นต้นไม้ใบเลี้ยงเดี่ยว ออกใบเป็นคู่ ๆ ตรงกันข้ามไปตามกิ่ง เนื้อ ใบหนาเกลี้ยงปลายใบโค้งมน โคนใบทั้งสองเข้าหากัน ขนาดใบกว้างประมาณ 3-5 เซนติเมตร ยาวประมาณ 6-8 เซนติเมตร

แต้วออกดอกเป็นกลุ่ม ๆ ตามกิ่งเหนือรอยแผลใบที่ร่วงแล้ว กลีบรองดอกหนาเป็นรูปช้อนสีม่วงคล้ำ กลีบดอกบางเป็นสีขาวหรือสีชมพูเรื่อ ๆ เกสรผู้มีมากออกเป็นกระจุกอยู่กลางกลีบดอก แต้วจะออกดอกในระหว่างเดือนมีนาคม – เดือนพฤษภาคม

เนื้อไม้ใช้ประโยชน์ในการทำเสาเข็ม เผาถ่านและทำเชื้อฟืน เปลือกใช้ทำสีย้อมผ้า