คืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด
คุณแน่ใจว่าต้องการคืนค่าการตั้งค่าทั้งหมด ?
ลำดับตอนที่ #3 : เปรียบเทียบประสิทธิภาพการยับยั้งแบคทีเรีย Streptococcus mutans
ารเปรียบเทียบประสิทธิภาพารยับยั้แบทีเรีย Streptococcus mutans ้วยสารสั
าาเียว เปลือมัุ และใบฝรั่
1. ที่มาและวามสำั
ารสื่อสารถือไ้ว่าเป็นอีหนึ่พฤิรรมในารำรีวิ เป็นาริ่อ ส่ผ่านวามรู้วาม้อารอนเอให้ผู้อื่นไ้รับทราบ เราสามารถสื่อสารไ้หลายทา ทั้ทาสายา ริยาท่าทา และที่สำัือทาวาา หรือารพูุย ึ่เป็นทาเลือที่นิยมปิบัิันมาในสัมมนุษย์ ึมีาริ้นภาษาและวิธีารสื่อสารออมามามายหลายรูปแบบ แ่าันไปามโอาส่าๆ เพราะะนั้นสิ่ที่สำัที่สุือ ารรัษาสุภาพ่อปา หาเรามีปัหา่อปาสิ่ที่ามมาือ ลิ่นปา ึ่ทำให้เสียบุลิภาพ
นส่วนให่มัเื่อว่าปัหาอลิ่นปานั้นมีผลมาาแผลใน่อปา หรือมีปัหาเี่ยวับ ่อปาเท่านั้น แ่วามริแล้วเพียแ่ารปิบัินที่ัับหลัสุบััิอันเี่ยวับารูแลรัษา ่อปา (ารแปรฟันน้อยว่า 2 รั้/วัน) ็เป็นอีหนึ่เหุปััยที่ส่ผลให้เิปัหาลิ่นปาไ้ อีทั้ปาอนเรา้อเป็นทาผ่านออาหารที่เ็มไป้วยแบทีเรียหลาหลายนิลอทั้วัน ึทำให้เิารสะสมอแบทีเรีย โยเพาะามอฟันึ่ถือว่าเป็นส่วนที่่าย่อารสะสมทั้เศษอาหาร และแหล่สะสมอแบทีเรีย แ่ยา่อารทำวามสะอา ึ่แ่เพียารแปรฟันอาไม่สามารถัสิ่สปรเหล่านั้นไ้หม เมื่อมีารสะสมมาึ้นเรื่อยๆ สิ่สปรเหล่านั้นมีฤทธิ์ัร่อนสารเลือบฟันนเป็นปัหาอฟันผุ หาร่อนลึนถึเนื้อฟัน็ะเิอาารเสียวฟันไ้ ึ่แน่นอนว่าสิ่ที่เิวบู่ัน็ือลิ่นเหม็นอลมหายใ
าเียวเป็นาที่เ็บเี่ยวาพืในนิ Camellia sinensis เ่นเียวับ าาว าำ และาอู่หล เป็นาที่ไม่ผ่านารหมั ึ่มีประโยน์่อสุภาพ และมีุสมบัิในาร้านทานโรไ้นานานิ ึเป็นที่นิยมอนส่วนให่ น้ำาะเป็นสีเียวหรือเหลืออมเียว มีรสฝาไม่มีลิ่น แ่มีารแ่ลิ่นเพื่อให้เิวามน่ารับประทานมาึ้น ปัุบันถือไ้ว่าาเียวไ้รับวามนิยมาผู้บริโภเป็นอย่ามา าเียวมีสารสำัอยู่ 2 นิไ้แ่ าเฟอีน (caffein) และแทนนิน หรือ ฝาา (tea tannin) ึ่แทนนิน หรือฝาาเป็นสารที่มีฤทธิ์เป็นรอ่อนรสฝา ึ่มีฤทธิ์ยับยั้ารเริอแบทีเรีย Streptococcus mutans (นิรนาม,ม.ป.ป.)15 ลุ่มอ้าพเ้าึมีวามประส์ที่ะเปรียบเทียบประสิทธิภาพารยับยั้แบทีเรีย Streptococcus mutans ้วยสารสัาใบาเียวและสารสัาส่วนประอบอพืในท้อถิ่นือ เปลือมัุ และใบฝรั่ ในวามเ้ม้น่าๆ เพื่อนำไปปรับปรุเป็นผลิภั์น้ำยาบ้วนปาที่ผลิาวัถุิบาธรรมาิ่อไป
2. วัถุประส์หรือเป้าหมายอโราน
เพื่อเปรียบเทียบประสิทธิภาพอสารสัาใบาเียว เปลือมัุ และใบฝรั่่อารยับยั้แบทีเรีย Streptococcus mutans
3. สมมิาน
สารสัาเปลือมัุและใบฝรั่ะสามารถยับยั้ารเริอแบทีเรีย Streptococcus mutansไ้ีว่าสารสัาาเียวในัวทำละลายเียวัน
4. ัวแปร
อนที่ 1 ารสัสาราใบาเียว เปลือมัุ และใบฝรั่
ัวแปร้น : ใบาเียว เปลือมัุ ใบฝรั่
ัวแปราม : สารสัที่ไ้าาเียว เปลือมัุ ใบฝรั่
ัวแปรวบุม : วิธีารสัสารเป็นวิธีเียวัน
อนที่ 2 ารเปรียบเทียบประสิทธิภาพารยับยั้แบทีเรีย Streptococcus mutans อสารสัใบาเียว เปลือมัุ ใบฝรั่
ัวแปร้น : ปริมารอสารสัาใบาเียว เปลือมัุ ใบฝรั่
ัวแปราม : ประสิทธิภาพยับยั้ Streptococcus mutans
ัวแปรวบุม : แบทีเรียที่นำมาทสอบือ Streptococcus mutans
5.1 าเียว
- ประเภทอาเียว
- สารสำัในาเียว
5.2 มัุ
- ประโยน์ามัุ
5.3 ฝรั่
- ประโยน์าฝรั่
5.4 ลิ่นปาและแบทีเรีย
- ารป้อันฟันผุ
- รูปร่าลัษะอแบทีเรีย Streptococcus mutans
- ารทำให้ไ้เื้อบริสุทธิ์้วยารวิธี Cross streak
- ลัษะารเริอแบทีเรีย
- วิธีารวัารเริอแบทีเรีย
5.1 าเียว
ประเภทอาเียว มี 2 ประเภท
1. าเียวแบบี่ปุ่น : ไม่้อั่วใบา าเียวมีสารอาหารพวโปรีน น้ำาลเล็น้อย และมีวิามินอีสู
2. าเียวแบบีน : ะมีารั่ว้วยะทะร้อน (นิรนาม,ม.ป.ป.)15
1. าเฟอีน (caffein)
ในาเียวมีาแฟอีนอยู่ร้อยละ 2.5 โยน้ำหนั ึ่สารนินี้เอที่ทำให้น้ำาสามารถระุ้น ให้สมอสื่น แ่มใส หาย่ว เนื่อาาเฟอีนมีฤทธิ์ระุ้นประสาท เพิ่มารเผาผลา เพิ่มารทำานอหัวใและไ ผู้ป่วยโรหัวใึไม่วรื่มา เนื่อาาเฟอีนมีุสมบัิในารระุ้นประสาทและบีบหัวใ (นิรนาม,ม.ป.ป.) 15
2. แทนนิน หรือ ฝาา (tea tannin)
พบในใบาแห้ประมาร้อยละ 20-30 โยน้ำหนั เป็นสารที่มีรสฝาใ้บรรเทาอาารท้อเสียไ้ ันั้นหา้อารื่มาเียวให้ไ้รสาิที่ีึไม่วรทิ้ใบา้าไว้ ในานานเินไป เพราะแทนนินะละลายออมามาทำให้าเียวมีรสม แ่ถ้าหาื่มาเียวเพื่อุประส์ในารบรรเทาอาารท้อเสีย็วร้มใบานาน ๆ เพื่อให้มีปริมาแทนนินออมามา แทนนินยั่วยเพิ่มวามยืหยุ่น อล้ามเนื้อหัวใ และยายผนัหลอเลือ ึทำให้าเียวเหมาะสำหรับผู้ที่มีวามันโลหิสู้วย
แทนนิน มี 2 นิ ือ condensed tannins พบไ้ในส่วนเปลือ้น และแ่นไม้เป็นส่วนให่ และ hydrolysable tannins พบมาในส่วนใบ ฝั และส่วนที่ปูออมาาปิ เมื่อ้นไม้ไ้รับอันราย (gall) แทนนิน มีุสมบัิะอนโปรีน ทำให้หนัสัว์ไม่เน่าเปื่อย แทนนินมีฤทธิ์ฝา ึใ้เป็นยารัษาโรท้อเสียไ้ แทนนินมีฤทธิ์ยับยั้ารเริอแบทีเรียไ้ พืที่พบสารแทนนิน ไ้แ่ ้าวโพ ้าวฟ่า ถั่วเสโมเียม หรือส่วนเปลืออลำ้นพืยืน้น เป็น้น (Kenneth Todar, 2008.)12
วามเป็นพิษอแทนนินือ ยับยั้ารเิเอนไม์ที่่วยย่อยอาหารในระเพาะสัว์ สัว์ที่ินอาหารที่มีแทนนินเ้าไปปริมามาพอที่ะเิพิษไ้ ะแสอาารท้ออื และมีอเลสเอรอลในระแสเลือสูึ้น เพราะรแทนนินที่สะสมในร่าายะลล และมีพลัานที่ใ้ประโยน์ไ้น้อยล (Adams, M. R. Food microbiology ,1995)10
ประโยน์ามัุ
- ฤทธิ์าร่าแบทีเรีย สาเหุท้อเสีย
สารสัน้ำ้มเปลือผลมัุมีฤทธิ์ยับยั้ารเริอแบทีเรียอันเป็นสาเหุอาารท้อเสีย ไ้แ่ Shigella dysenteriae, Sh. flexneri, Sh. sonnei และ Sh. boydii , Escherichia coli , Streptrococcus faecalis , Vibrio cholerae , V. parahaemolyticus, Salmonella agona, S. typhi, S. typhimurium, S. stanley, S. virchow , S.welterverdin และสารสัน้ำ้มาเปลือผลวามเ้ม้น 62.5 – 500 ม./มล. มีฤทธิ์่าแบทีเรีย V. cholerae, V. parahaemolyticus, Sh. dysenteriae, Sh. typhi และ S. boydii แ่มีารศึษาพบว่าสารสั้วยสารละลายเอทิลแอลอฮอล์ 95% และไเอทิลอีเทอร์ าเปลือผลที่มี วามเ้ม้น 105 ม./มล. ไม่มีฤทธิ์ยับยั้ Sh. dysenteriae, Sh. flexneri, Sh. boydii และ Sh. sonnei สารสัปิโรเลียมอีเทอร์าเปลือผลไม่มีฤทธิ์ยับยั้ E. coli และสารสัเอทานอลาเปลือผลวามเ้ม้น 2.5 ม./แผ่น ไม่มีฤทธิ์ยับยั้ E. coli (ริยา สินเิมสุ , 2532) 2 (Plimpisa , 2008)13
- ฤทธิ์าร่าแบทีเรีย สาเหุารเิหนอ
สารสัเปลือมัุมีฤทธิ์ยับยั้ารเริอแบทีเรียอันเป็นสาเหุอ ารเิหนอ ือ Staphylococcus aureus (ริยา สินเิมสุ, 2532 ) 1
5.3 ฝรั่
ประโยน์าฝรั่
- สาระสำัในารออฤทธิ์แ้อาารท้อเสีย
สาราใบที่พบือ quercetin และ quercetin-3-arabinoside ลารบีบัวอลำไส้ โยยับยั้ acetylcholine ึทำให้หยุถ่าย ผลฝรั่พบสาร tannin มีฤทธิ์ฝาสมานใ้แ้อาารท้อเสีย
- ้านารอัเสบ
สารสัผลฝรั่้วยเมทานอลเมื่อีเ้าทา่อท้ออหนูาวเพศผู้ในนา 25, 50, 100 ม./. ที่ถูเหนี่ยวนำให้เิอาารอัเสบ้วยสาร carrageenan พบว่าสารสัาผลฝรั่สามารถ ยับยั้ารอัเสบไ้ถึ ร้อยละ 63.6 , 76.36, และ 82.18 ามลำับ สารสัาผลฝรั่้วยเมทานอล ในนา 50, 100 ม./. เมื่อีเ้าทา่อท้ออหนูถีบัรที่เหนี่ยวนำให้เิวามเ็บปว้วย acetic acid และเปรียบเทียบับลุ่มที่รัษา้วยยา aspirin (100 ม./.) พบว่าสารสัาผลฝรั่สามารถลอาารเ็บปวไ้ถึร้อยละ 89.4 และ 96.4 ามลำับ ในะที่ aspirin สามารถลอาารเ็บปวไ้เพีย ร้อยละ82.4 (นิรนาม,ม.ป.ป.) 4(สุภั ลออาิน, 2550) 7
5.4 ลิ่นปาและแบทีเรีย
ารป้อันฟันผุ
ารื่มาเียวนอาะทำให้ร่าายอบอุ่นแล้ว ยั่วยทำให้ลมหายใสื่นและป้อันาริเื้อไ้้วย แท้ริแล้วพบว่าาเียวเป็นัว่วยยาสีฟันและน้ำยาบ้วนปา ่อสู้ับแบทีเรียในปาโยำัแบทีเรีย ผลารทลอี้ว่ายาสีฟันหรือน้ำยาบ้วนปาอย่าเียวนั้นไม่มีประสิทธิภาพเพียพอในาร่อสู้ับแบทีเรีย ผลารศึษาสรุปว่า สารพอลิฟีนอลส์และแทนนินในาเียว่วยยับยั้ารเริอแบทีเรียถึ ร้อยละ 30 และลารผลิสารประอบที่เป็นสาเหุทำให้ลมหายใเหม็นบู นอานี้าเียวมีสรรพุ่วยป้อันฟันผุ โย่วยยับยั้แบทีเรีย Streptococcus mutans ึ่เป็นัวารสำัที่่อให้เิหินปูน นส่วนให่ึื่มาเียวหลัอาหาร เพื่อ่วยให้ลมหายใและลิ่นปาสะอาสื่น (นิรนาม,ม.ป.ป.) 15
ลัษะรูปร่าอแบทีเรีย Streptococcus mutans
Streptococcus mutans เป็นแบทีเรียแรมบว รูปร่าลมหรือรี เรียัวเป็นเส้นสาย นาเส้นผ่านศูนย์ลาประมา 0.8 -1 ไมโรเมร หรืออามีนาแ่าันไป สภาวะึ้นอยู่ับที่ใ้เพาะเลี้ยเื้อ (Kenneth Todar, 2008) 12 เื้อแบ่ัวใน แนวเียวันึเห็นลัษะารเรียัวเป็นู่ ๆ หรือ่อันเป็นสาย ไม่สร้าเอนโสปอร์ ไม่เลื่อนที่ และไม่สร้าร์วัถุ แ่สามารถสร้าแปูลึ่อามีส่วนประอบอโพลีแาไร์ หรือ Hyaluronic acid ึ้นอยู่ับนิอสายพันธุ์ เริไ้ไม่ีในอาหารเลี้ยเื้อธรรมา แ่สามารถเริไ้ีบนอาหารเลี้ยเื้อที่มีเลือ หรือีรัมผสมอยู่้วย เื้อเริไ้ีที่อุหภูมิ 37 อศาเลเียส และะเริไ้ียิ่ึ้นในที่มีาร์บอนไออไ์สูว่าปิ (ภาวิาุลีววิทยา ะสัวแพทยศาสร์ ุฬาลร์มหาวิทยาลัย., ม.ป.ป.)6 (นิรนาม,ม.ป.ป.)14
ารทำให้เื้อบริสุทธิ์้วยเทนิ Cross streak
1. ระบุื่อ-สุล วันที่ทำารทลอ้านล่าอานเพาะเื้อ
2. ใ้ลวเี่ยเื้อ (Loop) เี่ยเื้อาหลอที่มีเื้อ้วยเทนิปลอเื้อ (Aseptic technique)
3.1 เปิฝาานเพาะเื้อให้มี่อว่าเพียพอที่ะสอ loop เ้าไปไ้่ายัภาพ (1) แล้วสอ loop ที่มีเื้ออยู่ เริ่มีเื้อที่พื้นที่หมายเล 1 โยในระหว่าารีเื้อ้อไม่ทำให้ ผิวออาหารแ
3.2 เมื่อีเื้อ บริเวพื้นที่หมายเล 1 แล้วให้นำ loop ออมา่าเื้อโยเผาไฟ หลัานั้นทำให้ loop เย็นล
3.3 หมุนานเพาะเื้อให้อยู่ในำแหน่ที่เหมาะสมในารีเื้อ บริเวพื้นที่หมายเล 2 แล้วทำาร cross streak โยุเริ่ม้นอยู่ที่บริเวพื้นที่หมายเล 1 แล้วที่บริเวพื้นที่หมายเล 2 ัภาพ(2)
3.4 เมื่อีเื้อที่บริเวพื้นที่หมายเล 2 แล้วให้นำ loop ออมา่าเื้อโยารเผาไฟ หลัานั้นทำให้ loop เย็นล
3.5 หมุนานเพาะเื้อให้อยู่ในำแหน่ที่เหมาะสมในารีเื้อ บริเวพื้นที่หมายเล 3 แล้วทำาร cross streak โยุเริ่ม้นอยู่ที่บริเวพื้นที่หมายเล 2 แล้ว ีเื้อที่บริเวพื้นที่หมายเล 3 ัภาพ (2)ถ้าหาำเป็นสามารถทำาร streak ที่บริเวพื้นที่หมายเล 4 ไ้
3.6 ลับานเพาะเื้อ แล้วนำไปบ่มในู้บ่มเื้อวบุมอุหภูมิ 37 อศาเลเียส นาน 24-48 ั่วโม สัเเริอเื้อ (นลัษ์ สุวรรพินิ , 2544) 3(อภิา ันทรวันะ,ม.ป.ป.)9
ž เมื่อเพาะเลี้ยแบทีเรียในอาหารเลี้ยเื้อะมีารเพิ่มำนวนึ้น เมื่อนำำนวน(log) แบทีเรียที่ไ้ในระยะเวลา่าๆ ันมาเียนราฟโยเทียบับระยะเวลาประมา 24 ม. ราฟที่ไ้เรียว่า ราฟารเริอแบทีเรีย (bacteria growth curve) ึ่แบ่ออเป็น 4 ระยะ ือ
A. ระยะพััว (Lag Phase)
เป็นระยะเริ่ม้น แบทีเรียะปรับัวให้เ้าับสิ่แวล้อมใหม่ ำนวนแบทีเรียึยัไม่เพิ่มึ้น เป็น่วที่แบทีเรียมีิรรมทาสรีรวิทยาสู ระยะเวลา lag phase ึ้นอยู่ับสภาพแวล้อม และารปรับัวอแบทีเรีย
B. ระยะเพิ่มำนวน Logarithmic phase หรือ Exponential phase (Log phase)
แบทีเรียมีารแบ่ัวอย่ารวเร็วและที่ ระยะนี้อัราารเริะมาที่สุ ารแบ่เลล์และารสัเราะห์สาระเิไ้สูสุ ำนวนแบทีเรียะเพิ่มึ้นเป็นสอเท่า
C.ระยะที่ (Stationary Phase)
ระยะนี้แบทีเรียมีำนวนสูสุ อัราารเพิ่มเท่าับอัราาราย เนื่อาสารอาหารถูใ้ไปเือบหม และมีารับอเสียที่เป็นพิษาระบวนารเมแทบอลิึม
D.ระยะาย (Death Phase)
ระยะนี้แบทีเรียลำนวนลและายอย่ารวเร็ว เนื่อาสารอาหารที่ใ้เลี้ยเลล์หมไป และเิารสะสมอเสียและสารพิษ (อัา บุมี,2550)8(Atlas ,2540)11
วิธีารวัารเริอแบทีเรีย
วิธีารวัารเริอแบทีเรียมีหลายวิธี ไ้แ่
1) ารนับำนวนเลล์แบทีเรีย (cell count)
2) ารนับำนวนแบทีเรียในอาหารเลี้ยเื้อ (plate count)
3) ารนับำนวนแบทีเรียบนเยื่อรอ(membrane-fillter count) (ัยวัน์ ิิูล,ม.ป.ป.) 5
6. วิธีำเนินาน
6.1 วัสุและอุปร์
1) แบทีเรีย Streptococcus mutans
2) านเพาะเื้อ (Plate)
3) อาหารเลี้ยเื้อ
4) ใบาแห้
5) ล้อุลทรรศน์
6) เรื่อั่ละเอีย 4 ำแหน่
7) น้ำลั่น
8) เรื่อูสุาาศ
9) ระาษรอ
10) ววัปริมาร (Volumetric Flask)
11) Erlenmeyer Flask
12) หลอแ้ววัปริมาร (Pipette)
13) บีเอร์ (Beaker)
14) หลอหย (Dropper)
15) ะเียแอลอฮอล์
16) หม้อนึ่วามัน
17) ปิเป
18) เรื่อปั่น
19) loop เี่ยเื้อ
20) Incubator
สารเมี
1) แอลอฮอล์ 95 %
6.2 ั้นอนและวิธีารำเนินาน
1) ศึษารวบรวม้อมูลที่เี่ยว้อ
2) วาแผนและำหนโรร่าอโราน
3) สั่ื้อเื้อ Streptococcus mutans า Biotec Culture Collection
4) นำแบทีเรียที่ไ้มาเลี้ยในอาหาร Blood Ager
5) สัสาราใบาเียว เปลือมัุ และใบฝรั่
6) นำสารสัที่ไ้มาทสอบารยับยั้แบทีเรีย Streptococcus mutans และบันทึผล
5) สรุปและวิเราะห์ผลารทลอ
6) นำเสนอผลารศึษา
6.3 วิธีารทลอ
1. ารเรียมเื้อาเื้อบริสุทธิ์
1) นำเื้อบริสุทธิ์มาเลี้ยในานเพาะเื้อเพื่อทำารแยโโลนีเี่ยวๆ
2) ถ่ายเื้อลอาหารเหลว เ็บที่อุหภูมิ 30 ◦C
2. ารสัสาราเียว
1) นำสารัวอย่า อย่าละ 10 g มาบให้ละเอีย
2) เรียมัวทำละลายปริมาร 100 mL นำสารัวอย่าแ่ในัวทำละลายเป็นเวลา 3 ั่วโม
3) รอสารสั้วยระาษรอ
3. ารทสอบ
1) นำระาษรอัเป็นวลมนาเส้นผ่านศูนย์ลา 3.5 mm.
2) ปิเปสารสัปริมาร 20 µL หยลบนระาษรอ
3) วาระาษที่หยสารสัลบนานเพาะเื้อ เ็บไว้ในอุหภูมิ 30 ºC เป็นเวลา 18 ั่วโม
4) สัเและบันทึผล
8. ประโยน์ที่าว่าะไ้รับ
- สามารถยับยั้แบทีเรียที่มีผล่อให้เิลิ่นปาไ้้วยสารสััวอย่าในวามเ้ม้นที่เหมาะสม
- สามารถนำ้อมูลที่ทลอไ้ไป่อยอ เป็นผลิภั์ูแล่อปา
9. บรรานุรม
ริยา สินเิมสุ และ สมเียริ ีิเสริมพศ์. 2532 ฤทธิ์ในาร้านแบทีเรียอสารสัาเปลือมัุ่อลุ่ม แบทีเรียที่่อให้เิโรท้อร่วและลุ่มแบทีเรียประำถิ่นในลำไส้. วารสารรม ารแพทย์ .น. 72-78 1
ริยา สินเิมสุ สมเียริ ีิเสริมพศ์ และ วีา ารุปรีาา. 2532 เปรียบเทียบประสิทธิภาพในารรัษาโรอุาระร่วระหว่าใบฝรั่และเปลือมัุ. วารสารเภสัศาสร์ มหาวิทยาลัยมหิล .น. 32-35 2
นลัษ์ สุวรรพินิ และ ปรีา สุวรรพินิ. 2544. ุลีววิทยาทั่วไป. พิมพ์รั้ที่ 3 เท็์ แอน์ เอร์นัล พับลิเั่น ำั. น. 42-73 3
ัยภัิ์ มั่นันนาน. ม.ป.ป. . ใบฝรั่ .[On-line] http://www.dekgeng.com/thai/conp/7534.htm
[2 January 2011 , 8:50 a.m.]4
ัยวัน์ ิิูล. ม.ป.ป.. Streptococcus mutans. [ออนไลน์]. http://micro.sci.ku.ac.th/fscicvk/flora.htm
ภาวิาุลีววิทยา ะวิทยาศาสร์ มหาวิทยาลัยเษรศาสร์ [14 August 2010 , 9:40 p.m.] 5
ภาวิาุลีววิทยา ะสัวแพทยศาสร์ ุฬาลร์มหาวิทยาลัย. ม.ป.ป. . Streptococcus mutans. [On-line] http://www.micro.vet.chula.ac.th/index.php/doc/cat_view/54-/59---/60- [22 September 2010 , 8:50 a.m.] 6
สุภั ลออาิน. 2550. ฝรั่ [On-line] http://www.technoinhome.com/vspcite/front/board/show.php?tbl
=tblwb03&gid=22&id=834&PHPSESSID=880ef16afce4cdc01f85b4176bc81af6 [14 August 2010 , 8:40 p.m.] 7
อัา บุมี. 317 211.วิาุลีววิทยาทั่วไป [ออนไลน์] ้นา 202.28.94.202/.../317_211_- _Bacteria_(1)_2550_2-small.pdf [ มิถุนายน 2553] 8
อภิา ันทรวันะ. ม.ป.ป. เทนิพื้นานทาุลีววิทยา. [ออนไลน์].
http://www.agro.kmutnb.ac.th/e-learning/521302/1.php. [6 February 2011, 8:13 p.m.]9
Adams, M. R. Food microbiology. / M. R. Adams and M. O. Moss. Cambridge : Royal Society of Chemistry, 1995.[17 September 2010 , 8:45 p.m.] 10
Atlas, Ronald M. Principles of microbiology. / Ronald M. Atlas. Boston, Mass. : WCB/McGraw-Hill, 1997. [17 September 2010 , 8:50 p.m.] 11
Kenneth Todar. 2008. Bacteriology [On-line] textbookofbacteriology.net[22 September 2010 , 9:45a.m.] 12
Plimpisa . 2008. สารในเปลือมัุ. [On-line] researchers.in.th/blog/mangosteen/1176
[22 January 2011, 8:30 a.m.] 13
นิรนาม. ม.ป.ป Bacteria. [On-line] Retrieved from www.jochemnet.de/fiu/lab7.pdf [14 August 2010 , 9:15 p.m.]14
นิรนาม. ม.ป.ป. าเียว. [On-line] th.wikipedia.org/wiki/าเียว[22 September 2010 , 8:30 a.m.]15
ความคิดเห็น