ต้องอาศัยองค์ประกอบต่อไปนี้- การจัดท่าผู้ป่วย (Postural drainage)
- การเคาะ (Percussion)
- การสั่นสะเทือน (Vibration)
- การไออย่างมีประสิทธิภาพ (Effective cough)
หลักการทั่วไปในการเคาะปอด- การจัดท่าเพื่อระบายเสมหะ เป็นวิธีการที่อาศัยแรง โน้มถ่วงของโลก (gravity) เป็นหลัก โดยจัดให้ส่วนของปอดที่ต้องการระบายอยู่เหนือกว่าหลอดลมและปาก ทำให้เสมหะไหลออกจากหลอดลมเล็กสู่หลอดลมใหญ่ และถูกขับออกโดยกระตุ้นให้ผู้ป่วยไอและบ้วนเสมหะ
- 2.การเคาะ (Percussion) ใช้อุ้งมือไม่ควรใช้ฝ่ามือ โดยทำมือให้เป็นลักษณะคุ้ม นิ้วแต่ละนิ้วชิดกันที่เรียกว่า cupped hand เคาะบริเวณทรวงอกส่วนที่ได้รับการจัดท่า
- ใช้ผ้ารองบนส่วนที่จะเคาะ
- การเคาะแต่ละท่าควรใช้เวลาประมาณ 1 นาที
- ขณะเคาะหากผู้ป่วยไอควรหยุดเคาะให้ใช้การสั่นสะเทือนแทนโดยใช้มือวางราบพร้อมทั้งเกร็งกล้ามเนื้อบริเวณต้นแขนและหัวไหล่ ในจังหวะการหายใจเข้า เต็มที่และกำลังหายใจออก
- ฝึกการไอให้มีประสิทธิภาพ โดยให้ผู้ป่วยหายใจเข้าเต็มที่ช้า ๆ กลั้นไว้สักครู่ และไอออกมาโดยเร็วและแรง
- ควรเคาะก่อนรับประทานอาหารหรือขณะท้องว่าง หรืออย่างน้อย 2 ชั่วโมง หลังรับประทานอาหาร เพื่อป้องกันการสำลักและอาเจียน
ท่าต่าง ๆ ที่ใช้ในการระบายเสมหะออกจากปอดและหลอดลม
ปอดส่วนบน(Upper lobes) รูปที่ 1 ปอดส่วนบนด้านยอด (Apical segment)
นั่งตัวตรงเอนไปด้านหลังประมาณ 30O เคาะบริเวณหัวไหล่ระหว่างกระดูกต้นคอ และกระดูกสะบัก รูปที่ 2 ปอดส่วนบนด้านหลัง (Posterior segment)
นั่งตัวตรงเอนไปด้านหน้าประมาณ 30O ใช้หมอนรองสอดไว้ใต้ท้อง เคาะและสั่นสะเทือนบริเวณบ่าด้านหลัง รูปที่ 3 ปอดส่วนบนด้านหน้า (Anterior segment)
ให้ผู้ป่วยนอนหงายราบ ใช้หมอนสอดใต้เข่าเพื่อให้ ผู้ป่วยอยู่ในท่าสบาย เคาะบริเวณหน้าอกด้านหน้า ช่วงบนทั้ง 2 ข้าง รูปที่ 4 ปอดส่วนบนด้านซ้าย (lingular segment)
จัดเตียงผู้ป่วยให้ยกส่วนปลายสูง 14 นิ้ว หรือ 15O ให้ ผู้ป่วยนอนตะแคงทับด้านขวา โดยเอนไปด้านหลังประมาณ ? ใช้หมอนรองส่วนหลังบริเวณหัวไหล่จนถึงสะโพก งอเข่าเล็กน้อย เคาะบริเวณราวนมด้านซ้าย
ปอดส่วนกลาง (Middle lobes) รูปที่ 5 ปอดส่วนกลางด้านขวา (Right middle lobes)
จัดเตียงผู้ป่วยให้ยกส่วนปลายสูงจากพื้น 14 นิ้ว หรือ 15O ให้ผู้ป่วยนอนตะแคงหันด้านหน้าและเอาหน้าอกด้านขวาขึ้น เอนไปด้านหลัง ? ใช้หมอนสอดบริเวณหัวไหล่ถึงบริเวณสะโพก งอเข่าทั้ง 2 ข้างเล็กน้อย เคาะบริเวณราวนมด้านขวา รูปที่ 6 ปอดส่วนล่างด้านหน้า (Anterior basal segment)
จัดเตียงผู้ป่วยให้ส่วนปลายสูงจากพื้น 18 นิ้ว หรือ 30O โดยให้ผู้ป่วยตะแคงศีรษะต่ำ มีหมอนหนุนบริเวณเข่า (ในรูปเป็นการระบายเสมหะจากปอดข้างซ้าย ถ้าต้องการระบายจากปอดด้านขวาให้นอนทับซ้าย และเอาหน้าอกด้านขวาขึ้น) เคาะหน้าอกด้านซ้ายบริเวณซี่โครงด้านล่าง รูปที่ 7 ปอดส่วนล่างด้านข้าง (Lateral basal segment)
จัดเตียงผู้ป่วยให้ส่วนปลายสูงจากพื้น 18 นิ้ว หรือ 30O จัดให้ผู้ป่วยนอนคว่ำ ศีรษะต่ำ จากนั้นเอนขึ้นมา ? ให้หมอนรองสอดบริเวณต้นขาโดยให้ขางอเล็กน้อย เคาะบริเวณชายโครงส่วนล่างค่อนมาทางด้านข้าง รูปที่ 8 ปอดส่วนล่างด้านหลัง (Posterior basal segment)
จัดเตียงให้ส่วนปลายสูงจากพื้น 18 นิ้ว หรือ 30O ให้ผู้ป่วยนอนคว่ำศีรษะต่ำ ให้หมอนรองบริเวณสะโพก เคาะบริเวณ ซี่โครงซี่สุดท้ายใกล้กับกระดูกสันหลังทั้ง 2 ข้าง รูปที่ 9 ปอดส่วนล่างด้านบน (Superior segment)
ให้ผู้ป่วยนอนคว่ำใช้หมอน 2 ใบ รองบริเวณสะโพก เคาะและสั่นสะเทือนบริเวณกลางหลังตรงส่วนต้นของกระดูกสะบักทั้ง 2 ข้าง | 
ความคิดเห็น