ห้องสมุด

ลำดับตอนที่ #10 : บรรดาศักดิ์ยุโรป

บรรดาศักดิ์ยุโรป หมายถึงระบบชั้นและชั้นยศของขุนนางในทวีปยุโรป ปรากฏมากที่สุดในสหราชอาณาจักร สก็อตแลนด์ บริเตนใหญ่ และไอร์แลนด์เหนือ แต่ก็มีปรากฏในประเทศอื่นๆ เช่นกัน เช่นเดนมาร์ก หรือสวีเดน เป็นต้น

ระบบยศของขุนนางทางฝั่งภาคพื้นยุโรปนี้ ไม่สามารถที่จะคิดเทียบเคียงกับระบบขุนนางของประเทศไทยได้เลย เพราะบรรดาศักดิ์ของยุโรปนี้เป็นยศสืบตระกูล ซึ่งถ้าเป็นขุนนางในประเทศไทย (หรือสยาม) บรรดาศักดิ์นั้นจะคงอยู่เฉพาะตัวคน ๆ นั้นเท่านั้น ไม่สืบทอดต่อไป

ลำดับชั้นยศ

ยศของขุนนางยุโรปนั้น จะมีอยู่ 5 ลำดับขั้นเรียงจากสูงสุดลงไปได้ดังนี้

1. ดยุก (Duke)

ดุ๊กหรือ ดยุก (อังกฤษ: duke สำเนียงบริเตน: /djuːk/ สำเนียงอเมริกัน: /duːk/; ฝรั่งเศส: duc) เป็นบรรดาศักดิ์ของขุนนางที่ใช้กันในยุโรปที่ปกครองดินแดนที่เรียกว่าดัชชี ดยุกเป็นตำแหน่งที่รองจากตำแหน่งพระมหากษัตริย์ ชื่อตำแหน่งมาจากภาษาลาตินว่า "Dux Bellorum" ที่แปลว่า "แม่ทัพ" เป็นตำแหน่งที่ใช้ทั้งโดยนักประพันธ์ชาวโรมันและชาวเจอร์มานิคในการบรรยายถึงผู้นำทางการทหาร

ในยุคกลาง ดยุกเป็นตำแหน่งสูงสุดที่ใช้ในบรรดาราชวงศ์เจอร์มานิค ดยุกมีหน้าที่ปกครองจังหวัดที่มีตำแหน่งเหนือกว่าเคานต์ในด้านอำนาจการปกครอง ในยุคศักดินา ดยุกเป็นตำแหน่งสูงสุดรองลงมาจากพระมหากษัตริย์

ในสมัยปัจจุบันดยุกส่วนใหญ่เป็นแต่เพียงตำแหน่งที่ไม่มีราชรัฐภายใต้การปกครอง ยกเว้นราชรัฐลักเซมเบิร์ก ส่วนในฝรั่งเศส, โปรตุเกส, สเปน, สหราชอาณาจักร และอิตาลี ตำแหน่งดยุกยังคงเป็นตำแหน่งขุนนางระดับสูงสุด

สุภาพสตรีที่มีบรรดาศักดิ์เป็นดยุก หรือเป็นภริยาโดยชอบธรรม จะเรียกว่า ดัชเชส (อังกฤษ: duchess) สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 แห่งสหราชอาณาจักรทรงเป็นดยุกแห่งนอร์ม็องดีในหมู่เกาะอังกฤษ และดยุกแห่งแลงแคสเตอร์ โดยตำแหน่ง

พระราชวงศ์อังกฤษ ยังมีตำแหน่ง ดยุก ที่สงวนไว้สำหรับสมาชิกในพระราชวงศ์เท่านั้น โดยเรียงตามลำดับก่อนหลังในปัจจุบัน ได้แก่

• ดยุกแห่งแลงแคสเตอร์ คือ สมเด็จพระราชินีเอลิซาเบธที่ 2
• ดยุกแห่งเอดินบะระ คือ เจ้าชายฟิลิป พระราชสวามีในสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2
• ดยุกแห่งคอร์นวอลล์ และ โรเธอเซ คือ เจ้าชายชาลส์ เจ้าชายแห่งเวลส์ รัชทายาทแห่งสหราชอาณาจักร
• ดยุกแห่งยอร์ก คือ เจ้าชายแอนดรูว์
• ดยุกแห่งเคมบริดจ์ คือ เจ้าชายวิลเลียม
• ดยุกแห่งกลอสเตอร์ คือ เจ้าชายริชาร์ด
• ดยุกแห่งเคนต์ คือ เจ้าชายเอ็ดเวิร์ด

1. มาร์ควิส (Marquess)

หรือ มากี (ภาษาฝรั่งเศส: "marquis", /mɑrˈkiː/) เป็นบรรดาศักดิ์สืบตระกูลแบบหนึ่งของยุโรป ซึ่งมักสืบทอดให้กับประเทศในอาณานิคมด้วย บรรดาศักดิ์นี้ยังใช้แปลเพื่อเทียบเคียงกับบรรดาศักดิ์ในประเทศในเอเชีย อาทิ ประเทศจีน ประเทศญี่ปุ่น และประเทศไทย ในหมู่เกาะอังกฤษ มาร์ควิสมีฐานะสูงกว่า เคานต์หรือเอิร์ล แต่ต่ำกว่าดยุก

มาร์ควิสเป็นหนึ่งในบรรดาศักดิ์ที่เริ่มหายไปในปัจจุบัน โดยความแตกต่างระหว่างบรรดาศักดิ์เคานต์กับมาร์ควิสอยู่ที่อาณาเขตที่ปกครอง ซึ่งเรียกว่า มาร์ก หรือ มาช อันอยู่นอกของอาณาบริเวณปกครองของเคานต์ที่เรียกว่า เคาน์ตี ทั้งนี้ เนื่องจากมาร์ควิสได้รับความไว้วางใจทางการทหารให้รักษาขอบราชอาณาจักรซึ่ง มักจะอยู่ติดกับอาณาจักรเพื่อนบ้านที่ไม่เป็นมิตร มาร์ควิสจึงจัดได้ว่าเป็นบรรดาศักดิ์ขุนนางที่มีความสำคัญกว่าเคานต์เสมอ ยกเว้นกับกรณีดยุกซึ่งเป็นบรรดาศักดิ์ที่สงวนไว้สำหรับสมาชิกราชวงศ์หรือผู้ที่คู่ควรเท่านั้น

ภริยาของมาร์ควิส หรือสุภาพสตรีที่มีบรรดาศักดิ์เป็นมาร์ควิส จะเรียกว่า มาคิโอเนส (อังกฤษ: Marchioness) ในประเทศหมู่เกาะอังกฤษ หรือ มากีส (ฝรั่งเศส: Marquise) ในประเทศอื่น ๆ ในยุโรป

ในเยอรมัน มาร์เกรฟเป็นตำแหน่งของผู้ปกครองอาณาจักร รวมถึงมาร์เกรฟแห่งบรันเดนบูร์ก มาร์เกรฟแห่งบาเดิน และมาร์เกรฟแห่งเบรุธ และไม่สามารถเทียบเคียงได้กับบรรดาศักดิ์มาร์ควิสในประเทศแถบยุโรปตะวันตก และยุโรปใต้อื่น ๆ

ในไทย ได้มีการเทียบเคียงเข้ากับบรรดาศักดิ์ชั้น พระยา ซึ่งสูงกว่า พระ อันเทียบได้กับ เคานต์หรือเอิร์ลในยุโรป

1. เอิร์ล (Earl) หรือ เคานต์ (count)

เอิร์ล (อังกฤษ: Earl) เป็นตำแหน่งบรรดาศักดิ์หนึ่งในยุโรป เป็นภาษาแองโกล-แซ็กซอน เหมือนกับคำว่า “jarl” ของสแกนดิเนเวียที่แปลว่า “chieftain” หรือหัวหน้าเผ่าและหมายถึงโดยเฉพาะหัวหน้าเผ่าที่ทำหน้าที่ปกครองตามที่มอบ หมายโดยพระมหากษัตริย์ ในสแกนดิเนเวียตำแหน่งนี้เลิกใช้กันไปในยุคกลางและแทนที่ด้วยดยุก (hertig/hertug) ในปลายยุคกลางของบริเตนตำแหน่งนี้เทียบเท่ากับเคานท์ที่ใช้กันบนแผ่นดินใหญ่ยุโรป (ก่อนหน้านั้นมีฐานะใกล้เคียงกับดยุก) ในสกอตแลนด์มีความหมายใกล้เคียงกับ “mormaer”

ในสหราชอาณาจักรปัจจุบัน ตำแหน่งเอิร์ลเป็นหนึ่งในตำแหน่งขุนนางสืบตระกูลที่มีฐานะต่ำกว่ามาควิสแต่สูงกว่าไวเคานท์ อย่างไรก็ตาม ภรรยาของเอิร์ลยังคงเรียกว่าเคานเทส

เคานต์(อังกฤษ: Count) เป็นบรรดาศักดิ์ของขุนนางที่ใช้กันในยุโรป ภรรยาของเคานต์มีตำแหน่งเป็นเคาน์เตส (อังกฤษ: Countess) เคานต์ปกครองดินแดนที่มีศักดิ์เป็นเคาน์ตี เขตปกครองของเคานต์ จะเรียกว่า "Countship" ชื่อตำแหน่งมาจากภาษาฝรั่งเศสว่า "comte" ที่มาจากภาษาลาติน "comes" ที่แปลว่าเพื่อน (companion) และต่อมาหมายถึง "พระสหายของพระจักรพรรดิ หรือผู้แทนของพระจักรพรรดิ" ในอังกฤษไม่ใช้ตำแหน่งเคานต์ แต่ใช้ตำแหน่งที่เท่าเทียมกันที่เรียกว่า "เอิร์ล" แต่ภรรยาของเอิร์ลก็ยังคงเรียกว่าเคาน์เตส ตำแหน่งที่เท่ากับเคานต์ ในประเทศอื่น เช่น ในเยอรมัน เรียก "Graf" หรือ "Graaf" ในเนเธอร์แลนด์

พระราชวงศ์ยุโรปมักจะใช้ตำแหน่ง "เคานต์" เป็นตำแหน่งกิติมศักดิ์ เพื่อพระราชทานแก่สมาชิกในพระราชวงศ์โดยเฉพาะ ซึ่งผู้ที่ได้รับพระราชทานนั้น ไม่จำเป็นต้องมีเขตปกครอง หรือ "Countship" เป็นของตน และในสหราชอาณาจักร "เอิร์ล" มักจะเป็นบรรดาศักดิ์ที่ได้แก่บุตรชายคนแรกของดยุก

1. ไวเคานต์ (Viscount)

หาข้อมูล ไม่เจอ ต้องขออภัย

1. บารอน (Baron)

บารอน (อังกฤษ: Baron) เป็นบรรดาศักดิ์ของขุนนางที่ใช้กันในยุโรป ซึ่งในระบบบรรดาศักดิ์ของสหราชอาณาจักร บารอน อยู่ในลำดับล่างสุดต่ำกว่าไวเคานต์ สำหรับขุนนางที่เป็นสตรี จะเรียกว่า บารอเนส (อังกฤษ: Baroness) ซึ่งเขตการปกครองในอำนาจของบารอนตามระบบเจ้าขุนมูลนาย ได้ถูกยกเลิกไปแล้วในปัจจุบันแต่ยังคงสืบตระกูลได้อยู่ ในสมัยกลาง บารอนเป็นผู้ที่ได้รับตำแหน่งการปกครองโดยตรงจากพระมหากษัตริย์เพื่อปกครองดินแดน และจะต้องส่งบรรณาการเป็นกองกำลังทหารและอัศวิน เพื่อช่วยรบในนามของกษัตริย์

ในปัจจุบัน สหราชอาณาจักรได้มีการเพิ่มบรรดาศักดิ์ที่ไม่สามารถสืบตระกูลได้ "Non-hereditary life peers" ซึ่งผู้ที่ได้รับแต่งตั้งจะอยู่ในตำแหน่ง บารอน เช่นกัน และนอกจากนี้ บารอน ยังใช้เรียกบุตรชายคนแรกที่เกิดจากบิดาที่เป็นตำแหน่ง เอิร์ล โดยอนุโลม

เฉพาะลำดับยศใน 5 ชั้นนี้เท่านั้นที่จะถือว่าเป็น "เปียร์" และสามารถเข้าสภาขุนนางได้ ยศอื่นๆ เช่นลอร์ด เลดี้ เซอร์ ฯลฯ นั้นไม่ใช่เปียร์ แม้มีคำหน้าชื่ออย่างไรก็ตามก็ไม่ใช่ขุนนาง เข้าประชุมสภาขุนนางไม่ได้

ยศและบรรดาศักดิ์

เนื่องจากประเทศอังกฤษ (ต่อมาคือสหราชอาณาจักร) ได้แบ่งคนออกเป็น 3 ชนชั้นคือ

1. พระเจ้าแผ่นดิน ก็คือสมเด็จพระราชาธิบดีและสมเด็จพระราชินี^[1]
2. ขุนนาง ขุนนางคือผู้ที่มีบรรดาศักดิ์เป็นดยุก มาร์ควิส เอิร์ล ไวสเคานต์หรือบารอนอย่างใดอย่างหนึ่ง ^[2]
3. ประชาชน คือทุกคนที่เหลือที่ไม่เข้าประเภท 1 และ 2 แม้ว่าจะมีคำนำหน้าชื่ออย่างไรก็เป็นประชาชนธรรมดา

ในเมื่อมีการแบ่งคนออกได้เป็น 3 ประเภทเช่นนี้แล้ว จะเห็นได้ว่าไม่มี พระราชวงศ์

อ้างอิง

1. ^ หมาย ถึง King และ Queen ถ้าหากกษัตริย์ทรงเป็นพระราชินีนาถ เช่นในรัชกาลปัจจุบัน พระราชสวามีที่จะถือเป็นพระเจ้าแผ่นดินด้วยจะต้องได้รับสถาปนาเป็นกษัตริย์พระราชสวามี (King consort) เท่านั้น (มีพระองค์เดียวคือพระราชาฟิลิปในสมเด็จพระราชินีนาถแมรี่ที่ 1) หรือมิฉะนั้นก็ต้องเป็นเจ้าชายพระราชสวามี (มีพระองค์เดียวเช่นกันคือเจ้าฟ้าชายอัลเบิร์ต ในสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย) ถ้าหากไม่ได้เป็น King Consort หรือ Prince Consort แล้ว ไม่เข้าประเภทนี้ ดังเช่นปัจจุบันพระเจ้าแผ่นดินแห่งสหราชอาณาจักรหมายถึงสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 พระองค์เดียว แต่หากในรัชกาลที่แล้วพระเจ้าแผ่นดินหมายถึงสมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 6และสมเด็จพระราชินีอลิซาเบธ
2. ^ และ จะต้องเป็นผู้ที่ดำรงยศนั้นด้วยตัวเอง (in their own right) คือไม่ว่าจะด้วยการสืบตระกูลมาหรือได้รับการสถาปนาเอง ถ้าหากเป็นยศที่ใช้ในฐานะลูกหลานของเจ้าของยศนั้น ไม่ใช่การดำรงยศด้วยตัวเอง เข้าประชุมสภาขุนนางไม่ได้

เครดิต

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%8C%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%9B

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%99

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%94%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%81

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%AA

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A5

http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B9%8C