นิทาน ฟ.ฟัน...............

ข้อมูลเบื้องต้นของเรื่องนี้

ปวดเอ๋ย ปวดฟัน
มันสาหัสสากรรจ์จริงหนา
ยามปวดฟัน มันแสนทรมา
ปวดยิ่งกว่า การปวด ใดใด

ปวดฟันมีเหตุหลายหลาก
ที่พบมากนั้นมีอยู่สองเรื่อง
หนึ่ง ... เหงือกอักเสบระคายเคือง
สอง ... จากฟันต้นเรื่องเกิดผุพัง

รู้ไหมว่า อะไร ... เป็นต้นเหตุ
จงสังเกตที่เหงือก และฟันนั้น
แผ่นคราบจุลินทรีย์ หรือขี้ฟัน
เป็นขุยขาว เหนียวหนับ จับฟันเรา
คราบนี้ต้องขัด กำจัดออก
ปล่อยให้พอกพูนไว้ ไม่ดีแน่
พิษและกรดในคราบมาเป็นแพ
เนื้อเยื่อ และเหงือกฟันจะมีภัย

"กรด" ตัวร้าย คายฤทธิ์ออกกัดกร่อน
บั่นทอนเคลือบฟันเห็นเป็นจุด
เป็นรอยดำ หรือรูที่ไม่ลึก
ระยะนี้ ท่านไม่รู้สึกแต่อย่างใด

เผลอปล่อยทิ้งไว้ไม่นานนัก
รอยผุจักลุกลาม เป็นโพรงใหญ่
เศษอาหารติด เกิดความรำคาญใจ
ทั้งเสียวแปลบเมื่อได้ของหวานเย็น

ถึงขั้นนี้ ยังพอมีทางรักษา
อย่ามัวกินยา ไม่เป็นผล
รีบไปพบหมอฟันในบัดดล
ให้อุดฟัน จน ใช้การได้ดี

ถ้าลังเล ชักช้า ไม่หาหมอ
มัวแต่รอ คงต้องทุกข์มหันต์
ด้วยรอยผุ ทะลุถึงประสาทฟัน
ในยามนั้น มันแสนปวดร้าวรวดจัง

เมื่อฟันผุมาถึงระยะนี้
แทบจะหมดวิธีการรักษา
เพียงแต่ช่วยบรรเทาช่วยเยียวยา
หรืออาจต้องรักษา คลองรากฟัน

แต่ถ้าฟันซี่นั้น ผุกร่อนมาก
เกิดยุ่งยากในเรื่อง การรักษา
ก็คงต้องถฏถอนเอาออกมา
จากนั้นหา ฟันปลอมใส่ทดแทน

นอกจากโรคฟันผุที่กล่าวนี้
ยังมีเหตุอื่น ให้เสียฟันได้อีกด้วย
คือ โรคเหงือก หรือปริทันต์ อย่างงงวย
ปวดแทบม้วย เหมือนกับโรคฟัน
ตอนเริ่มแรก อาการไม่ชัดแจ้ง
แต่ต่อมา เมื่อแปรงฟัน มีเลือดไหล
ซ้ำยังมีหินปูนเกาะอยู่ทั่วไป
เหงือกบวมใหญ่ เลือดซึมไหลออกมา

เหตุเนื่องจากแผ่นคราบฯ นั้นมีสาร
ที่ทำให้เหงือกบวมอักเสบได้
และจะมีเลือดออกมา มากมาย
เป็นกันได้ ทุกวัย ทั้งชายหญิง

ถ้าอยากให้หายเร็ว ดังใจหมาย
อย่าลอยชาย รีบเร่งไปพบหมอ
ให้ช่วยขูดหินปูนที่เกาะออ
พร้อมทั้งบอก วิธีการแปรงฟัน

แต่ถ้าท่านมัวนั่งอยู่เฉยเฉย
ละเลย ปล่อยเวลาไว้ ไม่รักษา
โรคก็จะลุกลาม ตามต่อมา
ฟันท่านนั้นหนา จะเริ่มคลอน

เหงือกร่น ฟันยาว ยื่นและโยก
ดูแล้ว เหมือนพัด โบกไหวๆ
ทั้งอักเสบ หนองไหล เหม็นเหลือใจ
เคี้ยวทีไรเจ็บทีนั้น มันเหลือทน

โรคฟันผุปริทันต์ ทั้งสองนี้
นอกจากมีแผ่นคราบ เป็นเหตุใหญ่
ก็ยังมีสาเหตุอื่นเสริมให้เป็นไป
ควรระวังไว้ คือ ของหวานเหนียวติดฟัน

อีกนิสัย กินจุบจิบ ปากไม่ว่าง
เป็นช่องทางให้จุลินทรีย์มีฤทธิ์ยิ่ง
ซ้ำเหงือกฟันไม่แกร่งแข็งแรงจริง
เหมือนกับวิ่งเข้าหาโรคโศกเหลือใจ

ถ้าไม่อยากเป็นทั้งสองโรคนี้
จะช่วยบอกวิธีที่แสนง่าย
จงกำจัด "แผ่นคราบ" ให้หมดไป
ด้วยการแปรงฟันให้ ถูกวิธี

อีกอย่างคือ ลดอาหารหวานติดฟัน
และหมั่นขยัน ดูแลรักษา

รวมทั้งคอย สำรวจตรวจตรา
กับสรรหา ฟลูออไรด์ มาใช้เอย

---

ข้อมูลจาก กองทันตสาธารณสุข สำนักอนามัย