เทพนิยายกรีก

ลำดับตอนที่ #16 : ^0^เทพีอาเทมิส (Artemis)^0^

                                              ^0^เทพีอาเทมิส (Artemis)^0^





                     เทพีอาเทมิส (Artemis) เทวีครองการล่าสัตว์ ทรงมีอีกนามว่า ไดอานา (Diana) เทวีองค์นี้เป็นเจ้าแม่ที่เคารพบูชาของพวกพรานโดยเฉพาะ   และเป็นเจ้าของสัตว์ป่าทั้งปวง  แต่สัตว์ที่เจ้าแม่โปรดปรานมากเป็นพิเศษ ได้แก่ กวาง โดยที่แสงเดือนเพ็ญเป็นประโยชน์เกื้อกูลแก่การเดินป่า และล่าสัตว์ในเวลากลาง-คืน คนทั้งปวงจึงนับถือเจ้าแม่ในฐานะเทวีครองแสงเดือนด้วย  และในที่สุดก็อุปโลกน์เจ้าแม่เป็นดวงเดือนในชื่อว่า ฟีบี (Phoebe) บ้าง เซลีนี (Selene) ซึ่ง เป็นชื่อเรียกเทวีประจำดวงเดือนหรือจันทรเทวีมาแต่เดิมทั้ง 2 ชื่อ ต่อมาในระยะหลัง ๆ เขายังเอา  เหกกะตี (Hecate)เทวีครองความมืดในข้างแรมและไสยศาสตร์มารวมกับเจ้าแม่หมายเป็นเทวีองค์เดียวกันอีกด้วย





                     เจ้าแม่อาร์เตมิสเป็นเทพธิดาคู่แฝดผู้น้องของ อพอลโล สุริยเทพของกรีก เกิดแต่ซูสเทพบดีกับนางแลโตนา หรือ ลีโต (Latona ,Leto)  (แต่บางตำนานกล่าวว่าเป็นธิดาของเทพไดโอนิซัสกับไอซิส แต่ผู้คนมักรู้จักเทวีอาร์เตมิส ในฐานะธิดาของ ซูสมากกว่า รวมทั้งท่านโฮเมอร์นักกวีชาวกรีกกล่าวไว้เช่นนี้ด้วย)  เมื่อตอนเกิดคลอดยากนักหนา  ถึงแก่นางแลโตนาเกือบเอาชีวิตไม่รอด  เจ้าแม่รู้สึกในความเจ็บปวดทนทุกข์เวทนาอย่างใหญ่หลวงของมารดา  เลยพลอยรังเกียจการวิวาห์   ถึงกับขอประทานอนุญาตจากเทพบิดาในอันที่จะขอไม่มีคู่ครอง แม้เหล่าเทพบนเขาโอลิมปัสแสดงความปรารถนาใคร่จะได้วิวาห์ด้วยเจ้าแม่ก็ไม่ไยดี   คงยืนกรานที่จะดำรงชีวิตโสดถ่ายเดียว  และวิงวอนต่อเทพบิดา  ด้วยเหตุผลนี้ซูสจำต้องประทานอนุญาตให้  เจ้าแม่ขอประทานนางอัปสรโอเชียนิค 60 กับอัปสรอื่นอีก 20 ซึ่งล้วนแต่ไม่ยินดีในการวิวาห์เป็นบริวารติดสอยห้อยตามได้แล้ว   ก็พาบริวารเที่ยวเสด็จประพาสไปตามราวป่า  เพลิดเพลินเป็นนิตย์นิรันดร





                     ทุกเวลาเย็นอาทิตย์อัสดง พอตะวันตกลับโลกไปแล้ว เจ้าแม่อาร์เตมิสก็ทรงจันทรยานเทียมม้าขาวปลอดดั่งสีนมพเนจรไปในห้วงเวหา ผ่านดวงดาราเดียรดาษ ซึ่งต่างก็ทอแสงจ้าระยิบระยับรับเจ้าแม่ไปตลอดทาง ในระหว่างที่ท่องเที่ยวไปเจ้าแม่มักจะโอนองค์ลงระเมียรพิภพโลก อันอยู่ในความหลับท่ามกลางแสงสลัวเลือนลางดังภาพฝัน พลางสูดสุคนธรสแห่งบุปผชาติอันจรุงฟุ้งขึ้นไปแต่ไกลเนือง ๆ





                    ในคืนหนึ่ง ขณะที่เจ้าแม่จรอยู่เหนือแว่นแคว้นแดนคอเรีย พลันเจ้าแม่ก็แลสบภาพหนุ่มน้อยคนหนึ่งนอนหงายหน้าอาบแสงเดือนอันอ่อนละมุนอยู่ริมเขา  เจ้าหนุ่มนี้คือคนเลี้ยงแกะรูปงามชื่อ เอนดิเมียน (Endymion) กำลังอยู่ในอาการม่อยหลับ ความงามของเจ้าหนุ่มเมื่อต้องแสงจันทร์เป็นที่พิสมัยแก่เจ้าแม่อาร์เตมิสนัก เจ้าแม่อดรัญจวนไว้มิได้ จึงย่อรถให้หยุดฉับพลัน ลงจากรถลอยเลื่อนลงมาจุมพิตริมฝีปากเผยอน้อย ๆ ของเจ้าหนุ่มเบา ๆ แล้วลอยเลื่อนกลับไป





                    ในขณะนั้นเองเอนดิเมียนฟื้นตื่น แต่จิตยังอยู่ในภวังค์ ค่อยลืมเปลือกตาขึ้นอย่างปรือ ๆ เห็นภาพคลับคล้ายคลับคลาพึงพิศวง บัดดลก็สะดุ้งตื่น  ลุกขึ้นขยี้ตาเหลียวมองรอบข้าง ครั้นเห็นดวงจันทร์กำลังลอยเลื่อนลิ่ว ๆ อยู่ในฟากฟ้า ก็นึกแน่ว่า เหตุที่ประสบกับตนเป็นแค่ความฝันเท่านั้น แต่ความฝันก็แสนจะดื่มด่ำใจเสียยิ่งกระไร หวังจะได้ฝันเห็นดังนั้นอีกครั้งหนึ่ง





                    เอนดิเมียนฝังใจในความฝันนั้นหนักหนา เที่ยวซอกซอนค้นหาเทพธิดาในฝันไปตามที่ต่าง ๆ แม้กระทั่งในทะเลลึก ฝ่ายอมรเทพทั้งปวงรู้ความเสน่หาที่เจ้าแม่ประสาทแก่เมษบาลผู้เป็นแต่มรรตัยบุคคล  ก็พากันพิศวงสนเท่ห์ยิ่งนัก  เพื่อตัดทางที่จะทำให้เรื่องอื้อฉาว  ซูสจึงบังคับเอนดิเมียนให้เลือกเอาว่าจะยอมตายด้วยวิธีหนึ่งตามแต่จะพึงประสงค์ หรือจะยอมนอนหลับโดยไมมีเวลาตื่นในถ้ำแห่งหนึ่งบนยอดเขาแลตมัส(Latmus) เอนดิเมียนเลือกเอาประการหลัง  และ ณ ที่นั้นคนโบราณเขาเชื่อว่าเอนดิเมียนคงนอนหลับตลอดกาล โดยเจ้าแม่อาร์เตมิสผู้ซื่อสัตย์แวะเวียนไปเยือนเจ้าหนุ่มทุกคืน และเฝ้าดูแลฝูงแกะที่เจ้าหนุ่มทอดทิ้งไปเพื่อค้นหาเจ้าแม่ด้วย





                    อาร์เตมิสเป็นเทวีที่มีอุปนิสัยโหดเหี้ยมและดุร้าย น่าแปลกที่ชาวกรีกกลับให้ความเคารพนับถือเจ้าแม่เป็นอันมาก ตำนานหลายฉบับกล่าวไว้ตรงกันว่านางมักลงโทษผู้ที่ทำให้ขุ่นเคืองอย่างรุนแรง มีผู้เคราะห์ร้ายหลายรายถูกเจ้าแม่ลงโทษอย่างน่าสยดสยอง ดังเรื่องราว 2-3 เรื่องต่อไปนี้





                    วันหนึ่งเมื่อเทวีอาร์เตมิสทรงจันทรยานดำเนินไปตลอดราตรีกาลแล้ว  จึงถือศรคู่หัตถ์ลงจากรถ ออกล่าสัตว์ป่า มีนางอัปสรบริวารติดสอยห้อยตามดุจเคย เวลาบ่ายหนึ่งในฤดูร้อนภายหลังที่เที่ยวตามสัตว์ ด้วยความตื่นเต้นเป็นเวลานานผิดกว่า เคยเจ้าแม่กับบริษัทบริวารก็พากันมาถึงหนองน้ำนิ่งแห่งหนึ่งแห่ง ลำเนาเขาน้ำใสเย็นแพรวพรายชวนให้ลงสรงสนาน เจ้าแม่และบริวารทั้งปวงจึงพากันเปลื้องเครื่องทรง ชุดล่าสัตว์ลงโสรจสรงในละหานนั้นเป็นที่สำเริงสำราญยิ่งนัก





                    แต่วันนั้นเจ้าแม่และบริวารใช่จะเป็นพรานคณะเดียวที่ออกล่าสัตว์ก็หาไม่ ยังมีนายพรานชื่อ แอคเตียน,เเอคติอ็อน (Actaeon) บุตรชายของกษัตริย์เเคตมัส  ออกเที่ยวล่าสัตว์หาเนื้อแต่รุ่งอรุณอีกคนหนึ่งด้วย พอเวลาบ่ายตะวันชาย แอคเตียนเหน็ดเหนื่อยโรยกำลังและกระหายน้ำ จึงมุ่งหน้ามายังละหานแห่งเดียวกันนั้นเหมือนกัน





                    ในขณะที่เข้าไปใกล้ละหานนั้น  แอคเตียนแว่วเสียงสำรวลสรวลดังมาจากละหานแต่ไกล  จึงย่องเมียงเข้าไปอย่างระมัดระวัง เมื่อถึงระยะพอมองเห็น  เขาก็ค่อยบรรจงแหวกกิ่งไม้ใบหนาแง้มมองดูเห็นเทวีอาร์เตมิสกับบริษัทบริวารสรงสนานอยู่  เป็นภาพที่ไม่เคยมีมนุษย์คนใดมีโอกาสได้พบเห็นซักครั้งหนึ่งเลย





                     ในขณะนั้นเองเจ้าแม่ซึ่งสันทัดจัดเจนกับความเป็นไปในราวป่าได้สดับเสียงใบไม้ไหว เหลียวขวับมาเพื่อจะดูให้แน่ใจว่า เสียงนั้นเกิดจากเหตุใด  ก็ประสบสายตาจ้องมองอย่างตะลึงพรึงเพริดของนายพรานหนุ่มผู้พิศวง  เจ้าแม่โกรธนักที่เจ้าหนุ่มบังอาจละลาบละล้วง จึงกอบน้ำด้วยอุ้งหัตถ์ซัดสาดตรงไปยังใบหน้าของเจ้าหนุ่มทันที





                     พอหยดน้ำกระทบหน้าเจ้าหนุ่ม เขาก็รู้สึกตัวว่าร่างของเขากลายเปลี่ยนเป็นกวางไปเสียแล้ว พร้อมกับมีเขางอกขึ้น  แผ่กิ่งก้าสาขางามสะพรั่งให้รู้สึกเสียใจนัก ในขณะที่เขายืนนิ่งงันในรูปกวางอยู่ ณ ที่นั้นเอง ก็แว่วเสียงสุนัขล่าเนื้อของเขาเองเห่าอยู่ในที่ไกลเที่ยวตามหานาย





                     แอคเตียนสะดุ้งตกใจสยิวสยองไปทั่วทุกขุมขน จึงขยับออกจะวิ่งหนีเข้าป่า แต่อนิจจา ! ช้าไปเสียแล้ว ฝูงสุนัขเห็นเขาเข้าแล้ว มันพากันวิ่งกรูเกรียวตามกระชั้นเข้าไปเป็นพรวน กวางแอคเตียนเจ้ากรรมพยายามโกยหนีสุดกำลัง  แต่ไม่พ้น พอล้มฮวบลงกับพื้นเพราะอิดโรย สุนัขทั้งฝูงก็กระโจนเข้ารุมงับคอหอยถึงแก่ความตายอยู่กับที่ตรงนั้นนั่นเอง





                     อีกรายหนึ่งทำผิดเพียงเล็กน้อย ก็ถูกเทวีอาร์เตมิสลงทัณฑ์อย่างไม่เป็นธรรม เรื่องมีอยู่ว่า มานพหนุ่มผู้หนึ่งชื่อว่า อัดมีทัส (Admetus) ซึ่งมัวปลื้มใจที่ได้แต่งงานกับสาวงามจึงหลงลืมที่จะถวายเครื่องสักการะบูชาแด่องค์เทวีเท่านั้น เจ้าแม่ก็โกรธกริ้วบันดาลให้ห้องหอของอัดมีทัสมีแต่งูพิษเต็มไปหมด





                    นอกจากนี้ยังมีเรื่องราวอีกเรื่องที่คล้าย ๆ กันนั่นคือ กษัตริย์แห่งเมืองคาลีดอนนามว่า เอนีอัส (OeNeus) เกิดลืมถวายพืชผลที่เก็บเกี่ยวจากไร่นาของพระองค์เป็นครั้งแรกแด่เทวีอาร์เตมิสตามธรรมเนียม   เจ้าแม่ก็บันดาลให้โคป่าเข้าบุกดินแดนของกษัตริย์เอนีอัส มิหนำซ้ำเมื่อครอบครัวของเอนีอัสออกไปปราบวัวก็ถูกวัวบ้าสังหารตายเสียทั้งครอบครัวเป็นที่น่าเวทนายิ่ง





                    แต่ชะรอยบาปคงจะตามสนองเทวีอาร์เตมิสเข้าให้บ้างเหมือนกัน ทำให้เจ้าแม่ได้รับความเจ็บปวดร้าวทุกข์ทรมานเนื่องจากสูญเสียคนอันเป็นที่รักไปด้วยน้ำมือตนเอง





                    ในกาลครั้งหนึ่งยังมีนายพรานร่างกำยำทรงพลังยิ่งคนหนึ่งชื่อว่า โอไรออน (Orion) กำเนิดอันแท้จริงของเขาไม่มี ประวัติแน่ชัด  หากแต่ถือกันว่า เขาเป็นบุตรของเทพเจ้าแห่งทะเลโปเซดอน (เนปจูน) และสามารถลุยทะเลลึก บางคนก็ว่าเดินไปบนพื้นน้ำทะเลได้





                    ในเวลากลางวันโอไรออนออกเที่ยวตระเวณไปตามราวป่าตลอดวัน มีสุนัขที่แสนซื่อชื่อว่า ซิริอัส (Sirius) ตามต้อยไปด้วย วันหนึ่งเขาได้พบกับนางอัปสรทั้ง 7 เรียกว่า พลียาดีส (Pleiades) ที่กลางป่า   ให้บังเกิดความเสน่หา จึงตามนางเหล่านั้นไปอย่างเร่งร้อน แต่นางอัปสรก็เร่งหนีจนกระทั่งอ่อนกำลังจวนเจียนจะไม่พ้น นางเหล่านั้นจึงขอร้องให้เจ้าแม่อาร์เตมิสช่วย เจ้าแม่ก็โปรดช่วยดังที่เคยโปรดแก่บริวารของเจ้าแม่เสมอ เพราะฉะนั้นเมื่อโอไรออนกระหืดกระหอบตามไปทันก็พลันได้เห็นนกพิราบสีขาวดังหิมะ7 ตัว บินขึ้นสู่ฟากฟ้าพอดี





                     ในฟากฟ้า นกพิราบทั้ง 7 เปลี่ยนไปอีกด้วยอำนาจบันดาลขอลเจ้าแม่อาร์เตมิส กลายเป็นกลุ่มดาวซึ่งเรียกว่า พลียาดีส เปล่งประกายระยิบระยับเรืองโรจน์ แต่เมื่อกรุงทรอยเสียแก่ข้าศึกนั้น ดาวกลุ่มนี้สลัวลงด้วยความเศร้า และดวงหนึ่งซึ่งมีอารมณ์แรงกว่าเพื่อนถึงแก่มืดมัวลับจากสายตาไปเพื่อซ่อนตัวให้พ้นตาคน





                     ฝ่ายโอไรออนแม้มิสมหวังก็มิได้เสียใจนานนัก ต่อมาเขาก็ผูกสมัครรักนาง มิโรปี (Merope) ธิดาท้าวอีโนเปียน (Oenopion) เจ้าครองเกาะไคออส (Chios) โดยความมุ่งมั่นที่จะวิวาห์ด้วยกับนาง โอไรออนอุตส่าห์ล่าสัตว์ป่าเสียจนเตียนไปทั้งเกาะ เอาสัตว์ที่ล่าได้เป็นกำนัลแด่สาวเจ้าและบิดา แต่เมื่อโอไรออนออกปากขอนางมิโรปีต่อบิดาของนางทีใด บิดานางก็ผัดเจ้าล่อไปทุกที





                     ก็แหละโอไรออนนั้นมีนิสัยวู่วาม ไม่อดทนในการที่จะต้องคอยเรื่อยไปไม่มีกำหนดเวลาเช่นนี้เขาจึงตัดสินใจที่จะรวบรัดด้วยวิธีฉุดคร่านางมิโรปีด้วยกำลังหักหาญ  แทนการวิวาห์โดยเปิดเผย ซึ่งจะกำหนดกันเมื่อใดก็ไม่รู้  แต่ท้าวอีโนเปียนรู้ทันจึงจัดการตัดไฟแต่ต้นลมเสียก่อน โดยมอมเหล้าโอไรออนจนเมา ทำให้ตาบอด แล้วเอาไปทิ้งริมทะเล





                     โอไรออนเสียทั้งรักทั้งดวงตา ฟื้นตื่นขึ้นไม่รู้จะไป ณ แห่งหนใด แต่อาศัยความรู้ของนายพรานฟังเสียงของค้อนของยักษ์ไซคลอปส์ในเกาะเลมนอส (lemnos) ดั้นด้นไปจนถึงถ้ำตีเหล็กของยักษ์ ฝ่ายยักษ์ตนหนึ่งมีความสงสารจึงอาสาพาโอไรออนดุ่มเดินไปทางทิศตะวันออก  ช่วยให้ได้พบกับสุริยเทพอพอลโล และอาศัยแสงสว่างรักษาดวงตาให้กลับคืนเป็นปกติ





                     เมื่อกลับเป็นปกติดังเดิมแล้ว โอไรออนก็กลับล่าสัตว์อีก ตั้งแต่เช้าจนเย็นทุกวัน โดยตอนนี้เองเทวีอาร์เตมิสได้พบเขาในป่าและได้คบหาชอบพอกันมาก อพอลโลเห็นท่าไม่ชอบกลในมิตรภาพ ทั้งนี้เกรงว่าเทวีจะกลับสัตย์ปฏิญาณที่ตั้งไว้เดิมว่าจะครองความเป็นพรหมจารีตลอดไปนั้นเสีย จึงคิดอุบายให้มิตรภาพนั้นยุติลงอย่างเด็ดขาด





                     วันหนึ่งอพอลโลเห็นโอไรออนเดินลุยทะเลโผล่หัวอยู่เหนือพื้นน้ำ จึงเรียกอาร์เตมิสเข้าไปและชวนคุยเรื่อง ฝีมือธนูศิลป์จนอาร์เตมิสตายใจ แล้วทำให้อาร์เตมิสลองฝีมือ โดยให้ลองยิงอะไรที่ลอยอยู่เหนือพื้นน้ำทะเลดูว่าจะถูกหรือไม่ ฝ่ายเทวีขมังธนูก็ยิงธนูออกไปฉับพลัน หาเฉลียวใจไม่ว่าอะไรดำ ๆ นั้นคือหัวของโอไรออน ลูกธนูถูกเป้าหมายอย่างแม่นยำ ครั้นคลื่นซัดสาดโอไรออนเข้าฝั่ง เจ้าแม่อาร์เตมิสจึงรู้ว่าได้ทำอะไรลงไป ให้รู้สึกเศร้าเสียดายนักถึงแก่หยาดอัสสุชลเป็นอันมาก แล้วเจ้าแม่จึงแปลงโอไรออนกลายเป็นกลุ่มดาวพร้อมด้วยสายรัดเอวดาบแลกระบองคู่มือของเขาอยู่ในท้องฟ้าต่อจากกลุ่มดาวพลียาดีส และแปลงสุนัขของเขาให้กลายเป็นดาวซิริอัสอยู่ท้ายกลุ่มดาวโอไรออน ด้วยตั้งแต่บัดนั้นมา





                     เรื่องราวนายพรานโอไรออนนี้นั้น มีบางตำนานกล่าวถึงการตายของนายพรานหนุ่มคนนี้แตกต่างกันออกไป กล่าวคือขณะที่ไปล่าสัตว์ด้วยกัน โอไรออนเกิดไปสัมผัสถูกกายของเทวีอาร์เตมิสเข้า ความที่ไม่ยอมให้ชายใดเข้าใกล้ เจ้าแม่เผลอตัวลงโทษบุรุษคนแรกที่บังอาจสัมผัสกายเจ้าแม่ทันที  โทษที่อาร์เตมิสบันดาลให้เป็นไปนั้น มาในรูปของแมงป่องพิษที่โผล่ขึ้นจากใต้ดินมากัดข้อเท้าของโอไรออน อันเป็นเหตุให้นายพรานอาภัพผู้นี้ล้มลงสิ้นใจตายต่อมา





                     เนื่องด้วยเทวีอาร์เตมิสรังเกียจการวิวาห์ถือครองพรหมจารี นอกจากนางจะไม่รักไม่วิวาห์แล้ว เจ้าแม่เองยังบังคับให้บริวารของตไร้รักและไร้คู่ตามไปด้วย หากผู้ใดฝ่าฝืนถูกพิษรักเข้าให้ ก็จะถูกเจ้าแม่อาร์เตมิสลงโทษอย่างทารุณ  ดั่งเช่น นางคัลลิสโต นางสวยงามจนซูสเทพบดีแอบหลงรัก จึงใช้เล่ห์เพทุบายจำแลงองค์เป็นอาร์เตมิส เข้าไปคลอเคลียใกล้ ๆ พอเทวีอาร์เตมิสรู้เข้าก็โกรธเป็นฟืนเป็นไฟ แต่ไม่ยักโกรธเทพพระบิดาผู้ก่อเหตุกลับหันไปเล่นงานคัลลิสโตผู้น่าสงสารด้วยการใช้ธนูยิงนางจนมอดม้วยสิ้นใจไป





                     รูปสลักของเทวีอาร์เตมิสของชาวกรีกเป็นหญิงสาวอรชรแต่แข็งแกร่ง แต่งกายไม่เหมือนเทวีองค์อื่น ๆ โดยนุ่งกระโปรงสั้นเหนือเข่า ทั้งนี้เพื่อสะดวกในการล่าสัตว์นั่นเอง อาวุธที่โปรดปรานคือ ธนู มีหมีเป็นสัญลักษณ์ อุปนิสัยดี ๆ ในองค์เทวีเท่าที่ค้นพบคือ ความรักในดนตรี และเล่นดนตรีต่าง ๆ ได้ไพเราะ เจ้าแม่ชอบการร้องเพลง และเต้นรำเหมือนเทพอพอลโล





                     ขอบคุณสำหรับการติดตามค่ะ





                     อย่าลืมโพสกันเข้ามาเยอะ ๆ นะคะ