มหกรรมทัศนศึกษา

ลำดับตอนที่ #15 : วูดูและ ฮูดู

 Dark_ Sniper

...ข้อความในเอกสาร...



วูดู และฮูดู

วูดูเป็น ลัทธิๆ หนึ่งในแอฟริกา ลัทธิวูดู สามารถสะกดได้หลายอย่าง เช่น Vodun, Vodou, Voudou, Vudu, Vodounเป็นลัทธิของแอฟริกาตะวันตก วูดูเกี่ยวกับ สัตว์ และวิญญาณของผู้ที่ตายไปแล้ว และพิธีกรรมหลายอย่างของวูดูเกี่ยวกับการทำพิธีกรรมเพื่อบรรพบุรุษที่ตายไป แล้ว มีพื้นฐานมาจาก คาทอลิก คำว่าวูดูมาจากภาษาฟอลอวี หมายถึงวิญญาณ

วู ดูเป็นคำแอฟริกาตะวันตกแปลว่า วิญญาณ คำเดิมคือ โวดัน (vodun)  ความ เชื่อพื้นฐานของศาสนานี้คือทุกสิ่งทุกอย่างในสากลโลกนี้เกี่ยวข้องกันหมด ไม่มีอะไรที่เกิดขึ้นโดยบังเอิญ ไม่มีอะไรที่เกิดขึ้นเพราะโชคชะตา ทุกอย่างที่ทำต่อคนอื่นจะมีผลกระทบกระเทือนถึงตัวเองด้วยเพราะตัวเราก็คือ ตัวคนนั้นด้วย

พิธีกรรมทางวูดูประกอบด้วยการสวดมนต์ รำ กับการทำพิธีต่างๆ รวมทั้งฆ่าสัตว์เพื่อใช้บูชา งูมีความสำคัญในพิธีต่างๆ เชื่อกันว่าพระหรือชีอาวุโสจะมีความสามารถแบบงู

การรำกับการเล่น ดนตรีมีส่วนสำคัญในพิธีทางวูดู การรำเป็นวิธีสื่อสารติดต่อกับวิญญาณกับโลกอื่น  วูดูมีความสำคัญเกี่ยวกับการเป็นอยู่ในหมู่คนที่เชื่อ พระมีอิทธิพลมาก เป็นทื่ปรึกษาให้คำแนะนำเมื่อมีคนขอ และยังรักษาโรคด้วยยากับสมุนไพร  ความรู้ของพระนั้นนั้นได้มาจากปู่ย่าตายาย

ผู้ที่เชื่อในศาสนาวูดู ยังใช้เวทย์มนต์ ส่วนใหญ่เป็นมนต์คาถาที่ใช้เป็นประโยชน์ไม่ใช่เพื่อทำร้าย มีเวทย์มนต์ที่ใช้รักษาการเจ็บป่วย ใช้เรื่องความรัก ใช้ฉลองความสุข  ความคิดที่ว่ามีเวทย์มนต์ใช้ทำร้ายกันนั้นเป็นความคิดของชาวยุโรปที่ไม่ไว้ วางใจของอะไรมีกำเนิดในทวีปแอฟริกา

วูดูปฏิบัติเยี่ยงเป็นศาสนาใน หลายประเทศ ในบราซิล เรียก แคนดอมเบิล (Candomble) ในหมู่เกาะแคริเบียน เรียก โอเบีย (Obeah)  ในปี ค.ศ.๒๐๐๓ รัฐบาลเกาะเฮติ (Haiti) รับวูดูเป็นศาสนาของประเทศ คนที่นับถือศาสนานี้อาจแต่งงานหรือรับศีลในศาสนานี้ได้

วูดูมีต้น กำเนิดมาจากพิธีกรรมทางไสยศาสตร์ของชนพื้นเมืองในแอฟริกา ไล่ไปตั้งแต่แกมเบียไปจนถึงแองโกลา ชาวพื้นเมืองเหล่านี้จะศรัทธาในตัวเทพเจ้าประจำท้องถิ่นเป็นอย่างมาก ทำให้หมอผีและคนทรงพลอยมีหน้ามีตา โดนนับถือไปด้วย ในฐานะสื่อกลางระหว่างเทพเจ้าและคนพื้นเมือง ทีนี้เรื่องมันเริ่มยุ่งขึ้นเมื่อถึงยุคล่าอาณานิคม หัวหน้าเผ่าของชนพื้นเมืองจำนวนมากได้ขายลูกเผ่าหรือเชลยศึก ไปเป็นทาสของชาวตะวันตก ในจำนวนทาสเหล่านี้ก็มีพ่อมดหมอผีติดไปด้วย นัยว่าเพื่อเป็นที่พึ่งทางใจแก่เหล่าทาสพลัดถิ่น ทำให้ความเชื่อและพิธีกรรมของวูดูแพร่กระจายไปยังส่วนต่างๆของโลก โดยเฉพาะโลกใหม่ของโคลัมบัส ซึ่งนำเข้าทาสมากเป็นพิเศษ

พ่อหมดหมอผี แห่งลัทธิวูดู ไม่ได้มีอำนาจแก่กล้าด้วยตัวเองเหมือนหนังกำลังภายใน พวกเขาจำเป็นต้องได้รับความร่วมมือจากภูตผีและวิญญาณต่างๆ จึงจะสามารถสำแดงฤทธิ์เดชได้เต็มที่ ในหมู่เกาะอินดิสตะวันตกเองนั้น พลังของภูตผีในชุมชนของพวกทาสได้ก่อให้เกิด "เจ้า" อีกประเภทหนึ่งขึ้นมาใหม่ เรียกว่าโล(Loa) โลนี้สามารถคุ้มครอง ช่วยเหลือ ลงโทษ ตลอดไปจนกลั่นแกล้งมนุษย์ได้เช่นเดียวกับภูตผีปีศาจทั่วไป หมอผีทั้งหลายเรียกไสยศาสตร์แขนงใหม่นี้ว่า "วูดู" ชาววูดูทั้งหลายจะบูชาโลเป็นสรณะ ไม่มีใครรู้เหมือนกันว่า แท้ที่จริงแล้ว โลแต่ละตนมีที่มาที่ไปอย่างไร มีแต่พ่อมดหมอผีระดับสูงเท่านั้นที่รู้ และจะบอกกล่าวเฉพาะในหมู่พวกตน

หมอผีในลัทธิวูดูเรียกว่า โซบ๊อป(Zobop) พวกนี้เป็นได้ทั้งชายทั้งหญิง ซึ่งโซบ๊อปแต่ละคนต้องผ่านการฝึกฝนวิชามาอย่างแก่กล้าเสียก่อน จึงจะสามารถออกมาทำพิธีกรรมต่างๆได้ อำนาจของโซบ๊อปก็เหมือนแม่มดหมอผีในลัทธิมืดอื่นๆ คือสำแดงฤทธิ์ได้สารพัดประการ ปลุกคนตายขึ้นจากหลุม เหาะเหินเดินอากาศ เครื่องรางของขลัง ยาแฝดคุณไสย โซบ๊อปจะทำได้หมด เสกคาถาให้คนตายคาที่ก็ได้ ตามตำรากล่าวเอาไว้ว่า โซบ๊อปที่เป็นชายจะมีพลังแก่กล้ากว่าโซบ๊อปหญิง ลักษณะพิเศษของโซบ๊อปชายก็คือ สามารถแปลงร่างเป็น ลูป-การู(Loup-Garou) หรือยุงผีเมื่อไรก็ได้ตามต้องการ ยุงผีนี่อันตราย เพราะมันชอบบินไปดูดเอาชีวิตของเด็กทารกในขณะหลับ โซบ๊อปหญิงเองก็แปลงเป็นยุงผีได้เหมือนกัน แต่มักแปลงไปเองโดยไม่ตั้งใจและไม่สามารถควบคุมได้เหมือนอีกเพศหนึ่ง

เคย มีการชุมนุม "โล" หรือเจ้าของพวกวูดูครั้งใหญ่ ซึ่งนำโดย ปาปาเลกบา และ เมเตอร์ แคร์รีโฟร์ โลที่ถูกอัญเชิญมามีชื่อและองค์แตกต่างกันไป เช่น Amelia, Bazo, Dager Mina, Gangan, และ Erzilie เป็นต้น โดยเฉพาะโลองค์สุดท้ายนี้จะช่วยให้มนุษย์เกิดความพิศวาสรัญจวนครับ หมอผีจะติดต่อกับโลในการทำพิธีทางไสยศาสตร์ ไม่ว่าจะเป็นจุดประสงค์ร้ายหรือดี หมอผีพวกนี้มีอิทธิพลครอบงำจิตใจของชุมชนชาวไฮติมาก เนื่องมาจากความเชื่อที่ว่า พวกเขาสามารถบงการภูตผีปีศาจให้กระทำการใดๆได้ตามต้องการ พิธีกรรมในการติดต่อกับโลจะกระทำอย่างปกปิดซ่อนเร้น ว่ากันว่าจะต้องใช้เลือดไก่ขาวปลอด มาทำการเซ่นไหว้ และโลจะปรากฏกายมาตามคำอัญเชิญในร่างของงูพิษครับ

การประกอบพิธีกรรม ของวูดู อาจต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกคนในชุมชน เพื่อเอาแรงใจของทุกคนมารวมกันให้เกิดพลัง ซึ่งกล่าวกันว่า ไม่สามารถมีอะไรมาต่อต้านได้ เมื่อเสียงกลองของวูดูดังขึ้นในป่ายามราตรี และเห็นแสงไฟวูบวาบวอมแวมลอดผ่านแนวต้นไม้ นั่นหมายถึงชายหญิงทุกคนในหมู่บ้านจะออกมาเต้นรำกันอย่างบ้าคลั่ง ใครที่ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องก็จงถอยให้ห่างเข้าไว้ เพราะคืนนั้นจะเต็มไปด้วยเสียงระงมของโลที่ขานรับคำวิงวอนจากหมอผีซอมบี้ เป็นผีที่โดนปลุกขึ้นมาด้วยพิธีกรรมแบบวูดู ซึ่งในพิธีนี้ พวกหมอผีที่เรียกว่าฮาวน์แกน(Houngans) หรือ โซบ๊อป จะเป็นผู้จัดการพิธีกรรมทั้งหมด หมอผีพวกนี้ร้ายนัก เพราะไม่แค่ปลุกคนตายขึ้นมาเป็นทาสรับใช้เท่านั้น หากคนเป็นๆคนไหนทำให้ไม่ชอบขี้หน้าล่ะก็ เขาฆ่าซะแล้วปลุกศพให้เป็นทาสของตัวเองก็มี

ซอมบี้จะเคลื่อนไหวใน เวลากลางคืนเท่านั้น ว่ากันว่า ถ้าหากบังเอิญมันปรากฏตัวในระยะเห็นไกลๆ แทบจะดูไม่ออกเลยว่าอันไหนคนอันไหนซอมบี้ นอกเสียจากจะเข้าใกล้จึงจะสามารถแยกแยะออกได้ แต่ว่าพวกซอมบี้นั้นสามารถมองเห็นได้ดีในที่มืด มันจึงหลีกเลี่ยงไม่ค่อยอยากเจอกับคนเท่าใดนัก เคราะห์หามยามซวยเกิดมาเจอกับคนจังๆเข้า มันก็จะหลบหน้าหลบตาเสีย ไม่ได้ป่าเถื่อนดุร้ายเหมือนที่เราเห็นกันในหนัง

ซอมบี้ไม่เหมือน นักการเมือง มันค่อนข้างจะซื่อสัตย์และเชื่อฟังผู้เป็นนายมาก สามารถทำงานหนักๆที่มนุษย์ไม่ยอมทำโดยไม่ปริปากบ่น ข้อแม้อย่างเดียวของซอมบี้ก็คือ มันต้องกลับเข้าหลุมก่อนตะวันขึ้น ใครมีซอมบี้ไว้ในบัญชาก็สบายไป ไม่ต้องเปลืองข้าวเปลืองน้ำ ใช้งานมันอย่างเดียวไม่ต้องมีโบนัส ไม่ต้องมีสวัสดิการ ทว่า ข้อพึงระลึกของผู้เลี้ยงซอมบี้ทั้งหลายก็คือ อย่าให้มันโดนเกลือ นิดเดียวก็โดนไม่ได้ เพราะถ้าโดนเกลือ ซอมบี้จะคลายจากมนต์ดำที่สะกดไว้ทันที หลังจากนั้นมันจะกลับเข้าหลุมโดยไม่มีใครสามารถปลุกมันขึ้นมาได้อีก

ชาว เฮติมักจะทึกทักเอาว่า ชาวนาผู้ร่ำรวยโดยที่ไม่ยอมลงแรงให้คู่ควรกับผลผลิตที่ได้มา จะเป็นผู้ที่มีซอมบี้อยู่ในครอบครองเป็นส่วนใหญ่ แต่ถึงแม้เขาจะมีแรงงานทาสชนิดนี้อยู่ก็ไม่ได้หมายความว่า พวกเขาจะอยู่กันอย่างสุขสบายนัก ตรงกันข้ามกลับต้องคอยระวังคู่แข่งหรือศัตรูไม่ให้ลักลอบเข้ามาสืบความลับ ไม่อย่างนั้นศัตรูอาจจะหาหมอผีที่เก่งฉกาจกว่าคนเดิมมาร่ายเวทใหม่ ให้ซอมบี้ทั้งฝูงหันกลับมาเล่นงานเจ้านายระหว่างทำงานตอนกลางคืนก็เป็นได้

นอก จากซอมบี้พวกนี้แล้ว ยังมีอีกพวกหนึ่ง ที่นิยมเรียกกันว่าซอมบี้พเนจร เป็นผีดิบที่ตายไปแบบฉับพลัน เรียกว่าตายไม่รู้ตัว พวกนี้ชอบลุกขึ้นมาจากหลุมเอง แล้วก็เที่ยวเดินท่อมๆไปในยามรัตติกาล ไม่ทำร้ายใคร อยู่ไปสักครู่หนึ่งเมื่อรู้ตัวว่าตายไปแล้วก็จะกลับลงหลุมเอง

ฮูดู คือความเชื่อทางไสยศาสตร์แขนง หนึ่ง ซึ่งผสมผสานระหว่างความเชื่อทางไสยศาสตร์พื้นบ้านของชาวแอฟริกันกับความ เชื่อของชาวอเมริกัน โดยมีพื้นฐานมาจากความรู้เกี่ยวกับสมุนไพรและธรรมชาติของแอฟริกันโบราณ ความเชื่อแขนงนี้แพร่สู่ประเทศสหรัฐอเมริกาผ่านทางทาสชาวแอฟริกันตะวันตกใน รูปแบบของเครื่องราง เวทมนตร์คาถาทั้งเพื่อการรักษา ป้องกันเคราะห์ อวยพร ตลอดจนสาปแช่ง เครื่องรางที่เป็นเอกลักษณ์ของความเชื่อแขนงนี้คือ โมโจ (Mojo) มีลักษณะเป็นถุงใส่สมุนไพร รากไม้ เศษกระดูกหรือชิ้นส่วนเล็กๆของสัตว์ เหรียญ หินต่างๆ ตลอดจนวัสุอื่นๆ ที่เชื่อว่ามีพลังพิเศษ

ในภาษาอังกฤษ ฮูดูเป็นไสยศาสตร์พื้นบ้าน (Folk magic) มีการทำพิธีกรรม มีคาถาอาคม มีตำราคุณไสย สิ่งที่ใช้ในการทำพิธีกรรมต่างๆ จะเป็นการใช้พวกพืชสมุนไพร หรือไม่ก็แร่ ฮูดูมีมากว่าพันปี และมีหลากหลายชื่อ





ใบงาน

ชื่อ-สกุล :
รหัส :
หอ :
จงตอบคำถามดังต่อไปนี้
1.วูดูแปลว่าอะไร
2.ในหมู่เกาะแคริบเบียนเรียกวูดูว่าอะไร
3.ในวูดู เชื่อกันว่า พระหรือชีอาวุโสจะมีความสามารถแบบอะไร
4.หมอผีในลัทธิวูดูเรียกว่าอะไร
5.ซอมบี้มีลักษณะเป็นอย่างไร จงอธิบายอย่างละเอียด
6.วูดูมีต้นกำเนิดที่ไหน
7.หมอผีในลัทธิวูดูสามารถแปลงร่างเป็นอะไรได้ แล้วจะทำอะไรเมื่อกลายร่าง
8.โล คืออะไร
9.ซอมบี้มีกี่พวก
10.ฮูดูคืออะไร
11.ฮูดูผสมผสานจากอะไร
12.เอกลักษณ์ของฮูดูชื่ออะไร มีลักษณะเป็นอย่างไร

ส่งในห้องนี้เท่านั้น!