วังสวนสุนันทา

เนื้อเรื่อง

วังสวนสุนันทา 
สร้างในสมัย : รัชกาลที่ 5

เขตพระราชฐานต่างๆ ที่อยู่ในเขตดุสิตนั้น พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มักจะทรงโปรดเกล้าให้สร้างขึ้น เป็นที่ประทับส่วนพระองค์ ซึ่งก็มีอยู่หลายแห่ง อาทิ พระที่นั่งวิมานเมฆ และพระราชอุทยานสวนสุนันทา เป็นต้น และนอกจากนั้นแล้ว พระองค์ยังทรงมีพระราชดำริให้สร้างขึ้น เพื่อใช้เป็นที่ประทับของพระราชบุตร พระราชธิดา รวมทั้งเจ้านายฝ่ายในอีกด้วย

ที่พระราชอุทยานสวนสุนันทา ซึ่งเป็นพระราชอุทยานที่รัชกาลที่ 5 ทรงเสด็จมาประทับ ณ ที่นี่ เพื่อทรงพักผ่อนพระอิริยาบทอยู่บ่อยครั้งนั้น พระองค์โปรดฯ ให้สร้างขึ้นด้านหลังพระที่นั่งอัมพรสถาน ในปี พ.ศ.2451 โดยมีพระราชประสงค์จะให้เป็นที่ประทับของเจ้านายฝ่ายใน ภายหลังจากที่พระองค์เสด็จสวรรคตแล้ว อีกทั้งยังทรงโปรดฯ ให้เจ้าจอมที่มีพระราชธิดา รวมทั้งเจ้าจอมที่ไม่มีทายาทเข้ามาประทับอยู่ ณ ตำหนักต่างๆ ที่ทรงโปรดฯ ให้จัดสร้างขึ้นใกล้ๆ กันทั่วพระราชอุทยาน จากนั้นจึงทรงพระราชทานนามว่า สวนสุนันทา ตามพระนามของ สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทา กุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี ขึ้นเป็นที่ระลึกภายหลังจากที่พระบรมราชเทวีพระองค์นี้เสด็จสวรรคต เนื่องจากเรือล่มในระหว่างทางเสด็จแปรพระราชฐานไปยังพระราชวังบางปะอิน ซึ่งและการสร้างพระราชอุทยานนี้ก็สร้างไม่เสร็จในแผ่นดินของพระองค์จริงๆ เพราะหลังจากนั้น 2 ปี พระองค์ก็เสด็จสู่สวรรคาลัย ราชอุทยานแห่งนี้ จึงมีแต่เพียงประตู ที่สร้างจากถนน บ๋วยในพระราชวังดุสิต ตัดเชื่อมมายังสวนสุนันทานี้เท่านั้น

ครั้นเข้าสู่รัชสมัยของ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้ายู่หัว พระองค์ทรงพระราชทานนามประตูนี้ว่า ประตูสุนันทาทวาร จากนั้นจึงทรงสืบพระราชดำริต่อจากรัชกาลที่ 5 ด้วยการสร้างพระราชอุทยานนี้จนแล้วเสร็จ นอกจากนั้นแล้ว รัชกาลที่ 6 ยังโปรดฯ ให้สร้างพระที่นั่งนงคราญสโมสร ขึ้นเป็นท้องพระโรงเพื่อใช้ในการบำเพ็ญกุศลขึ้นด้วย

กาลล่วงเข้าสู่รัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งเป็นช่วงที่มีความผันผวนทางการเมืองสูง สวนสุนันทา นี้ก็ได้มีการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ เพราะหลังจากที่มีการเปลี่ยนแปลงการปกครองในปี พ.ศ.2475 พระบรมวงศานุวงศ์รวมทั้งข้าราชสำนักทั้งหลาย ก็เสด็จแยกย้ายออกมาประทับอยู่นอกสวนสุนันทา บ้างก็เสด็จออกนอกประเทศ ทำให้ราชอุทยานแห่งนี้ถูกทิ้งโทรมอยู่นานหลายปี มาจนกระทั่งรัชกาลปัจจุบันที่ประเทศเริ่มเข้าที่มากขึ้น พระราชอุทยาน สวนสุนันทาจึงได้ถูกปรับให้เป็นสถานที่ราชการ และสถาบันการศึกษา โดยสมบัติทุกอย่างยังคงเป็นของทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์อยู่