เสื้อผ้าสตรี

ลำดับตอนที่ #4 : การเย็บเครื่องเกาะเกี่ยว

เครื่องเกาะเกี่ยว  เป็นวัสดุที่ใช้ยึดเสื้อผ้าให้ติดกันโดยสามารถเปิดและปิด  เพื่อการถอดออกหรือสวมใส่ได้สะดวก  มีหลายชนิด ซึ่งแต่ละชนิดมีวิธีติดและการใช้งานต่างกัน  เครื่องเกาะเกี่ยวสามารถใช้บังคับรูปร่างของเสื้อผ้า  และใช้เป็นสิ่งตกแต่งเสื้อผ้าได้  เช่น  การติดกระดุมที่มีรูปร่างลวดลายแปลกๆ  การใช้รังดุมเจาะหรือกุ๊นที่สวยงามประณีตสามารถทำให้เสื้อผ้าดูมีราคาขึ้นได้  เครื่องเกาะเกี่ยวที่ใช้กันทั่วไป  ได้แก่  กระดุม ตะขอ และซิป

                กระดุม  เป็นเครื่องเกาะเกี่ยวชนิดหนึ่งเพื่อบังคับไม่ให้รอยผ่าหรือรอยเปิดทับซ้อนกันโดยไม่แยกกระดุมที่ติดผ้าหรือสาบชิ้นล่าง  ในขณะที่ผ้าหรือสาบชิ้นบนต้องเจาะช่องเพื่อให้กระดุมลอดผ่านได้  ช่องที่เจาะนี้เรียกว่ารังดุม  กระดุมมีหลายแบบหลายชนิด  แต่ที่นิยมใช้กับเสื้อผ้าโดยทั่วๆ ไป ได้แก่

1. .กระดุมแป็บ

                กระดุมแป็บ เป็นเครื่องเกาะเกี่ยวที่ใช้ติดกับระยะเปิดสั้นๆ ไม่เหมาะที่จะใช้กับสาบเปิดของเสื้อผ้ายาวๆ  ส่วนเปิดของเสื้อผ้าที่ควรใช้กระดุมแป็บเช่น                                                                                                         .....................
                     - สาบผ่าหน้าของเสื้อผ้าเด็กและเสื้อสตรี            

.....................- ดิตที่มุมตอนบนและตอนล่างของสาบเสื้อ      

.....................- ติดระหว่างรังดุมถักหรือรังดุมเจาะตามขวางที่มีระยะห่าง          

.....................- ติดมุมสาบด้านในของสาบที่มีผ้าซ้อนมากๆ    

    .................- ติดสาบเปิดข้อมือเสื้อแขนยาว              

 ....................- ติดที่ปกที่ถอดได้

การติดกระดุมแป็บ

                                1. .วางกระดุมฝาบน(ตัวผู้) บนเส้นกลางตัวที่กำหนดตำแหน่งของกระดุม  แล้วใช้เย็บแบบคัทเวิร์ก รูละ 3 ครั้ง  เพื่อความสวยงาม  จนครบทั้ง 4 รู

                                2.  ปิดสาบบนซ้อนตามรูปของแบบเสื้อ  กดกระดุมฝาบน (ตัวผู้) ให้กดทับสาบเสื้อสาบล่างจนเห็นรอยกดชัด วางฝากระดุมล่าง(ตัวเมีย) ให้ตรงกับรอยกด  แล้วเย็บแบบคัทเวิร์ก  รูละ 3 ครั้ง  เพื่อความสวยงาม  จนครบทั้ง 4 รู

2.  กระดุมไม่มีก้าน

การติดกระดุมไม่มีก้าน  การเย็บกระดุมชนิดนี้จะมองเห็นเส้นด้ายที่เย็บ

1.  วางกระดุมตรงตำแหน่งเส้นกลางตัว 

                        2.  แทงเข็มขึ้นรูหนึ่งและแทงลงอีกรูหนึ่ง  ทำซ้ำประมาณ 2 - 3 ครั้ง  เพื่อให้แน่นหนา           ใช้ด้ายพันเส้นด้ายล่างเม็ดกระดุมหลายๆ รอบ  เพื่อให้เกิดเนื้อที่ว่าง

3.  แทงเข็มลงใต้ผ้าเย็บหลายๆ ครั้ง  แล้วตัดด้ายออก

หมายเหตุ  การเย็บกระดุม 2 รูและกระดุม 4 รู นั้นเหมือนกัน  โดยกระดุม 4 รูนั้นอาจแทงเข็มเส้นด้ายบนทแยงไขว้กันได้

3.  กระดุมมีก้าน  คือกระดุมที่มีส่วนยื่นออกมาจากใต้เม็ดกระดุมเพื่อใช้เย็บติดกับเสื้อผ้า

การติดกระดุมมีก้าน  การติดกระดุมชนิดนี้จะไม่มีเส้นด้ายเย็บปรากฏบนเม็ดกระดุม

                1.  วางกระดุมตรงตำแหน่งเส้นกลางตัวให้ตรงกึ่งกลางรังดุม  ตัดผ้ารองใต้กระดุมทางด้านผิด

                2.  แทงเข็มทางด้านถูกตรงห่วงก้านกระดุมกับแทงเข็มขึ้นลง 3-4 ครั้ง

    3.  แทงเข็มลงใต้ผ้าเย็บ 3-4 ครั้งและตัดเส้นด้าย

รังดุม 

การทำรังดุม  มีความจำเป็นสำหรับกระดุมมีก้านและกระดุมมีรู ทำให้กระดุมใช้งานง่าย  การทำรังดุมมี 3 แบบ คือ รังดุมห่วง รังดุมเจาะ และรังดุมกุ๊น  รังดุมที่นิยมใช้ได้แก่ รังดุมเจาะ ซึ่งเย็บริมโดยวิธีถัก  สามารถทำได้ด้วยมือและด้วยจักร

การถักรังดุมด้วยจักร สามารถทำได้รวดเร็วกว่าการถักด้วยมือ โดยวิธีการถักขึ้นอยู่กับจักรแต่ละชนิด ส่วนการถักรังดุมด้วยมือนั้นจะสวยงาม ประณีตกว่าการถักด้วยจักร

ตะขอ  ใช้สำหรับติดเสื้อ คอเสื้อ ขอบกระโปรง ขอบกางเกง ตะขอมี 2 ชนิด ได้แก่

1.             ตะขอขนาดเล็ก 

การติดตะขอขนาดเล็ก  ควรทำตามขั้นตอนดังนี้

                        1.  กำหนดตำแหน่งที่จะติดตะขอ

2.  สอดด้ายลงใต้สาบ  สอยยึดปลายหัวตะขอเกี่ยวให้แน่นเพื่อป้องกันไม่ให้หัวตะขอเกี่ยวเคลื่อน

3.  ตะขอเกี่ยวหรือตะขอสับติดด้านขวามือติดกับสาบบน  ให้หัวตะขอเลยสันทบเข้าไปเล็กน้อย  โดยใช้วิธีสอยพันด้วยมือรอบส่วนขาของตะขอเกี่ยว

4.  ติดตะขอรับทางด้านซ้ายมือให้หัวตะขอยื่นออกไปจากสันทบเล็กน้อย เมื่อเกี่ยวกันแล้วจะไม่เห็นตะขอ  สอยพันยึดให้เรียบร้อยเช่นกัน

5.  ตะขอเกี่ยวที่มีตัวรับถักเป็นตัวหนอน

2.  ตะขอขนาดใหญ่

การติดตะขอขนาดใหญ่   ควรทำตามชั้นตอนดังนี้

1.             กำหนดตำแหน่งที่จะติดตะขอ

2.             ติดตะขอเกี่ยวหรือตะขอสับบนเส้นกลางของตะเข็บข้างตัวหรือกลางลำตัว

3.             ติดตะขอรับบนเส้นกลางตะเข็บทางด้านซ้ายมือ

4.       ติดตะขอรับให้หัวตะขออยู่บนกลางตะเข็บทางด้านขวามือ  สอยพันหรือเย็บแบบรังดุม  สอยเรียงเส้นด้ายลงในช่องตะขอ

ซิป  เป็นเครื่องเกาะเกี่ยวที่เปิดปิดได้  ใช้กับของใช้ในบ้านและงานเสื้อผ้า  มีตั้งแต่ขนาด 3 - 24 นึ้ว  แต่ละขนาดใช้งานต่างกัน ควรใช้ให้เหมาะสมกับงานมีขนาดต่างๆกัน การติดซิปมี 2 ชนิด ได้แก่

1.  การติดซิปด้วยมือ

2.  การติดซิปด้วยจักร

การเย็บซิปด้วยมือ

1.  กะระยะหัวซิปให้ห่างจากเส้นเอว 1 เซนติเมตร

2.  วัดความยาวซิปตามยาวตะเข็บทำเครื่องหมายไว้

3.  เดินจักรจากด้านล่างขึ้นมาพอถึงจุดติดซิปให้ย้ำตะเข็บ

4.  รีดแบะตะเข็บ เย็บด้นถอยหลังแบบดำน้ำ ด้านบนจะเห็นเป็นจุดตรึง

5.  เย็บด้นถอยหลังแบบดำน้ำ ด้านบนตามภาพจนถึงหัวซิป

การติดซิปด้วยจักร

                1.  กะระยะซิปให้หัวห่างจากเส้นเอว 1 ซม.

    2.  เย็บส่วนด้านล่างเว้นช่องซิปไว้

                3.  รีดแบะตะเข็บ

                4.  เนาซิปตามภาพ

    5.  เนาด้านบนตามภาพ

    6.  เปลี่ยนตีนผีสำหรับเย็บซิป

    7.  เย็บซิปตามภาพ

                8.  เย็บซิปจนถึงด้านล่าง

                9.  เข็มปักไว้ยกตีนผีขึ้นหมุนตามภาพ 90 องศา แล้วเย็บประมาณ 8 มิลลิเมตร

                10.  เย็บตามภาพจนสุดผ้า

ซิปซ่อน

การติดซิปซ่อน

1.  กะระยะหัวซิปให้ห่างจากเส้นเอว 0.5 เซนติเมตร

2.  เว้นความยาวของซิปไว้แล้วเย็บด้านล่าง

3.  รีดแบะตะเข็บ

4.  เนาซิปตามภาพ    

5.  ใส่ตีนผีสำหรับเย็บซิปซ่อน

6.  เริ่มเย็บซิปจากด้านบนทั้งสองข้าง

7.  ดึงด้ายเนาออก

8.  เย็บด้านในของซิปเพื่อตะเข็บซิปจะได้แข็งแรง