ไม้ประดับกินได้.......ของใกล้ตัวที่ไม่ควรมองข้าม

เนื้อเรื่อง

ใครจะคิดว่าไม้ประดับที่เราเห็นกันอยู่ทุกวันนี้จะกินได้ และมีประโยชน์ต่อร่างกาย สิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งที่อยู่ใกล้ตัวเรามากจนมองไม่เห็นคุณค่าที่ซ่อนไว้ในวันนี้ผู้เขียนและคณะได้นำสื่อมวลชนดูงาน ทางการเกษตร ของภาคตะวันตก และจุดนี้เป็นอีกหนึ่งจุดที่น่าสนใจ จึงจะนำผู้อ่านไปค้นหาคำตอบร่วมกัน จากถนนเพชรเกษมมุ่งหน้าสู่อำเภอชะอำเภอ จังหวัดเพชรบุรี ขับรถไปทางถนนบายพาสชะอำ ประมาณ 10 กม. เลี้ยวขวาสี่แยกไฟแดงแรกไปทางถนนพุหวาย สังเกตุเห็นวัดอ่างหิน เลี้ยวซ้าย เข้าไปประมาณ 4 เมตร เราก็ได้พบกับอุทยานการศึกษาวัฒนาการ์เด้น ที่เต็มไปด้วยไม้ดอกไม้ประดับนานาชนิด สีของไม้ดอกนั้นบานสะพรั่งดูเหมือนจะแย่งแข่งกันอวดสีสันแก่ผู้เดินทางมาเที่ยวชม ภูมิทัศน์โดยรอบนั้น ล้อมรอบด้วยภูเขาสีเขียวขจีตัดกับฟ้าสีคราม ลมทะเลเย็นพัดผ่านให้ความรู้สึกสดชื่น เบิกบาน และอิ่มใจตลอดทั้งวัน
              ดร. ชำนาญ และดร.วัฒนา ณ สงขลา ข้าราชการเกษียณวัย 70 กว่า ได้ทุ่มเทแรงกาย แรงใจ ในการปรับปรุงทุ่งร้าง ดินโทรมในพื้นที่ 74 ไร่ ให้เป็นสวนสวยงามที่มีทั้งไม้ดอกไม้ประดิบที่กินได้และพืชสมุนไพรที่มีคุณค่าต่อร่างกาย
ดร. วัฒนา ณ สงขลา อาจารย์ผู้มีประสบการณ์ด้านการแปรรูปและคลุกคลีกับการทำงานพัฒนาชนบททางภาคใต้มานานกว่า 10 ปี และยังเป็นแม่แรงสำคัญในการทำวัฒนาการ์เด้นให้เป็นสวนที่สวยงาม เล่าถึงความตั้งใจในการทำอุทยานการศึกษาแห่งนี้ว่า “ อาจารย์ได้รับแรงบันดาลใจจากในหลวงที่ท่านได้เสด็จ มาที่ชะอำเมื่อหลายปีก่อน และทรงตรัสว่า หากปล่อยทิ้งไว้ ตรงนี้จะเป็น ทะเลทราย เพราะน้ำเหือดแห้งไปหมด ท่านจึงทำอ่างเก็บน้ำและปล่อยน้ำให้ราษฎร พอเรามาอยู่ตรงนี้ก็รู้สึกว่า เราน่าจะทำมากกว่าบ้านพัก ส่วนตัว และสามารถช่วยคนอื่นได้ด้วย ดังนั้น จึงเน้นว่าทุกต้นที่ปลูกในที่นี้จะต้องเป็นของที่กินได้ คือ เป็นทั้งอาหารตา อาหารใจ และอาหาร ของร่างกาย ”
                อุทยานการศึกษาวัฒนาการ์เด้น เป็นแหล่งเผยแพร่ความรู้ทางด้านการเกษตร ด้านการแปรรูปผลผลิตทางการเกษตรอย่างครบวงจรโดยไม่มีการทิ้งเปล่า ผลิตภัณฑ์อาหารและเครื่องดื่มที่ได้จากผลไม้ และสมุนไพรที่เด่นและน่าสนใจ ได้แก่ ไวน์ ซึ่งมีมากกว่า 100 ชนิด รองจากไวน์คือ ชาสุขภาพ และผลิตภัณฑ์อาหารที่มีคุณค่า ทาง โภชนาการสูง นอกจากนี้ ยังมีไม้ประดับกินได้และมีประโยชน์ต่อ ร่างกายอีกมากมาย ซึ่งอาจารย์วัฒนาได้เล่าถึงประโยชน์และคุณค่าของไม้ประดับ ต่างๆ ที่กินได้ ดังนี้
           กุหลาบ ไม้ประดับที่เป็นอาหารตาแล้วยังเป็นอาหารกายที่มีคุณสมบัติทางยา คือ บำรุงหัวใจ คลายเครียดและทำให้สดชื่น เมื่อนำกลีบกุหลาบไปทำไวน์แล้ว กากที่เหลือจากการทำไวน์ยังนำไปทำบ๊วยอย่างอร่อยได้ ใบกุหลาบและเกษรนำไปทำชาอย่างดี
           ดอกเข็ม มีรสหวานปนมัน ใช้บริโภคได้ทั้งสดและสุกสามารถใส่ในยำ สลัด ชุบแป้งทอด แกงส้ม แกงเลียง หรือยัดผสมกับ ผักอื่น ๆ จะทำให้ดูสวยงามแปลกตา และเป็นยาแก้ท้องผูก
         ดอกอัญชัน ทางการแพทย์ให้ความสนใจกับพืชนี้มาก เพราะมีสารต้านอนุมูลอิสระ หรือสารต้านมะเร็ง โดยดอกนำมาทาศีรษะเพื่อใช้เป็นยาปลูกผม เมล็ด ใช้เป็นยาระบาย ราก เป็นยาขับปัสสาวะ แก้ปัสสาวะพิการ เป็นยาระบาย ช่วยบำรุงสายตา แก้ตาอักเสบ ตาฟาง ตาแฉะ แก้อาการปวดฟัน นอกจากนี้ นำดอกอัญชันไปหุงกับข้าว จะได้ข้าวที่มีสีฟ้าสวยงาม น่ากินเด็กๆ จะชอบมาก
          ต้นแสงจันทร์ ฝรั่งเรียกว่า ต้นผักกาดหอม ใบนำมาแทนใบยอ รองห่อหมกรสชาดอร่อยอย่าบอกใคร สรรพคุณช่วยขับปัสสาวะ ใช้ตำพอกแก้อักเสบ ฟกบวม
          ดอกเฟื่องฟ้า นำดอกมาชุปแป้งทอด จิ้มกับซอสมะม่วงรสชาดอร่อย และมีสรรพคุณทางยามากมาก จากการวิจัยพบว่า เฟื่องฟ้าบริโภคได้ เพราะไม่มีสารพิษใด ๆ
          หญ้าแห้วหมู เป็นวัชพืชใคร ๆ ก็รังเกลียดไม่อยากให้มาขึ้นในที่ดินของตนเอง แต่เชื่อหรือไม่ว่า หญ้าแห้วหมูมี สรรพคุณมากมาย โดยหัว ใช้บำรุงกำลัง หัวใจ และบำรุงธาตุ เป็นยาอายุวัฒนะ บำรุงครรภ์ แก้ธาตุพิการ ช่วยให้เจริญอาหาร ทำให้น้ำนมมาก ขับพยาธิไส้เดือน ขับลม ช่วยย่อยอาหาร แก้ไข้ ขับเหงื่อ แก้ขัดขับปัสสาวะ ทำให้ประจำเดือนมาปกติ แก้อาการแน่นหน้าอก อาเจียน แก้ปวดท้อง ทั้งต้น แก้ธาตุไม่ปกติ
            ลั่นทม (ลีลาวดี) ดอกขาวบานสะพรั่ง นำมาชุบแป้งทอดอร่อยไม่แพ้ดอกเฟื่องฟ้า สรรพคุณมีมากมาย ใบ ชงน้ำร้อน ดื่มแก้หัด ดอก ใช้ผสมกับใบพลูรับประทานแก้ไข้มาลาเรีย ชุบแป้งทอดเป็นอาหารโดยใช้ดอกที่ร่วงจากต้นแล้วจะไม่ค่อยมียาง ตัดโคนก้านดอกออก เพราะอาจมีรสขม เปลือกต้น เป็นยาถ่ายอย่างแรง แก้ไข้ ถ่ายขับระดู เนื้อไม้ ต้มน้ำดื่มแก้ไอ ขับพยาธิ ยางจากต้น ช่วยระบายท้อง แก้โรคไขข้ออักเสบ แก้ปวดฟัน ทาแก้งูสวัด แก้หัด แก่น ขับเสมหะ ถ่ายโลหิต เปลือกราก แก้โรคหนองใน แก้ไขข้ออักเสบ ขับลม ถ่ายอุจาระ นอกจากนี้ ยังมีไม้ดอกไม้ประดับที่มีสรรพคุณดี ๆ อีกมากมาย ที่ไม่สามารถบรรยายให้หมดในที่นี้ ทั้งนี้วัฒนาการ์เด้น
             นอกจากจะเป็นแหล่งรวบรวมไม้ประดับกันได้แล้วยังเป็นสถานที่ฝึกอบรมให้แก่เกษตรกรและผู้สนใจทางด้านการแปรรูป อาหาร จากสมุนไพรอีกด้วย ซึ่งอาจารย์วัฒนาได้ฝากบอกถึงเคหกิจเกษตรระดับจังหวัดและระดับอำเภอว่า หากท่านใดสนใจจะเข้ารับการอบรมการแปรรูปอาหารต่างๆ อาจารย์ก็ยินดีที่จะถ่ายทอดความรู้ให้เพื่อนำไปเผยแพร่แก่ เกษตรกรต่อไป เพราะหัวใจของการแปรรูปอาหาร คือทำอย่างไรให้เกิดมูลค่าสูงสุด สิ่งเหล่านี้เป็นเป้าหมายสูงสุดของการส่งเสริมการเกษตร
                    วัฒนาการ์เด้น สถานที่พักผ่อนเพื่อสุขภาพและการศึกษาศูนย์อาหารโภชนาการอายุวัฒนะ มีการบรรยายความรู้แก่ผู้เยี่ยมชมเกี่ยวกับไม้ประดับที่กินได้ และพืชสมุนไพรรวมทั้งการแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ซึ่งหากท่านใดสนใจที่จะไปศึกษาดูงาน ก็สามารถติดต่อได้ที่ อุทยานการศึกษาวัฒนาการ์เด้น 25/1 หมู่ 6 ต.สามพระยา อ .ชะอำ จ.เพชรบุรี โทรศัพท์ 032-593099 , 032-593199
************************
อ้างอิง : วัฒนา ณ สงขลา.2547.ไม้ประดับกินได้และพืชสมุนไพร.กรุงเทพฯ:ประสานมิตร.
สุจิรา กิจเจริญ : รายงาน
สำนักส่งเสริมและพัฒนาการเกษตร เขต 2 จ. ราชบุรี

แหล่งที่มา  http://wdoae.doae.go.th/  และสามารถหาข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่  wdoae04@doae.go.th