โรคที่เกิดจากการมีเพศสัมพันธ์

เนื้อเรื่อง

เมื่อถามว่าโรคใดที่คุณไม่อยากเป็น แน่นอนหนึ่งในนั้นคือโรควีดี(venereal disease โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์)ซึ่งเป็นคำแสลงที่เรียกครอบคลุมโรคทางเพศสัมพันธ์ แต่รากศัพท์นี้บางครั้งหมายถึงซิฟิลิส(คงเพราะการตรวจเรียกว่าVDRL เทสต์ ) บางครั้งหมายถึงโรคในกลุ่มนี้ทั้งหมด เรามาดูกันว่าเป็นอย่างไร

โรคซิฟิลิส ถ้าชาวบ้านจะคุ้นกันในโรคเข้าข้อ ออกดอก ซึ่งหมายถึงระยะที่สองและสาม ซึ่งเชื้อกระจายออกมาแล้ว ทำให้ปวดข้อ เข้าสมองและเกิดผื่น

เด็ก ๆสมัยนี้อาจไม่รู้จัก แต่แต่ก่อน โรคนี้มาเป็นอันดับแรก ๆ ของโรคติดต่อประเภทนี้ พอ ๆ กับหนองใน โรคนี้เกิดจากเชื้อสไปโรขีต เชื้อเล็ก ๆ เป็นเกลียวจัดอยู่ในกลุ่มแบคทีเรีย และติดต่อทางเพศ แพทย์ทุกท่านจะได้รับการสั่งสอนว่าซิฟิลิสคือ"นักเลียนแบบผู้ยิ่งใหญ่.หรือ great imitator เนื่องจากเลียนแบบอาการเสียทุกโรค " อาการจะแบ่งตามระยะต่าง ๆ ดังนี้คือ

ระยะแรกหรือ primary syphilis มักเกิดประมาณ 3 สัปดาห์ของการรับเชื้อ (3-90วัน) มักเป็นแผลที่อวัยวะเพศที่รับเชื้อเรียกว่า แผลริมแข็ง ซึ่งจะแตกต่างจากโรคแผลริมอ่อนที่เป็นอีกโรคจากเชื้ออีกอัน

แผลนี้จะไม่เจ็บ ขอบและก้นแผลเรียบ มักมีแผลเดียวอาจมีต่อมน้ำเหลืองที่ขาหนีบโต ถึงไม่รักษา แผลก้หายเองได้ใน 3-6 สัปดาห์ หลังจากนั้นจะเข้าระยะต่อไป

ระยะที่สองหรือsecondary syphilis ระยะนี้ต่อมาจากระยะแรกประมาณสองสัปดาห์ถึงสองเดือน เรียกว่าระยะผื่นหรือออกดอก จะมีผื่นตามตัว ตามฝ่ามือฝ่าเท้าซึ่งเป็นลักษณะเฉพาะ อาจเกิดในปากได้ มักพบมีไข้ เจ็บคอ ปวดข้อ และต่อมน้ำเหลืองโตทั้งตัว

อาการอื่น ๆแทรกซ้อนที่อาจเกิดร่วม ได้แก่ อาการเยื่อหุ้มสมองอักเสบ มักจะมีอาการปวดหัวคอตึง อาเจียน และอัมพาตของใบหน้าครึ่งซีกหรือชาหน้าครึ่งซีกได้ อื่น ๆ ที่พบได้แก่ตับอักเสบ ไตอักเสบ และตาอักเสบ

ระยะแฝงหรือ latent syphilis ระยะนี้จะไม่ปรากฎอาการอะไรมาก แต่จะตรวจพบโดยเลือด โดยมากจะเกิดภายในปีแรก และต่อเนื่องเกินปี ขระเดียวกันอาจเกิดอาการของระยะที่สองประปรายเป็นระลอกได้ภายในปีแรก

ระยะสามหรือtertiary syphilis เกิดประมาณ 8-40%ของคนไข้ที่ไม่ได้รับการรักษา อาการจะปรากฎในสมอง เรียกว่าซิฟิลิสขึ้นสมอง มีสองอาการที่แพทย์ต้องจดจำให้ขึ้นใจ

อาการแรกเรียก Tabes dorsalis จะมีการทำลายไขสันหลังส่วนหลังทำให้การทรงตัวเสียไป ยืนขาถ่าง เดินไม่ถนัดขาลาก ปวดแบบแปลบๆตามขา กลั้นอุจจาระปัสสาวะไม่ได้ ความจำเสื่อม

อีกอาการคือ General PARESIS ซึ่งมาจากการนำอาการต่าง ๆ มาประกอบกันคือ personality disturbance อารมณ์พฤติกรรมเปลี่ยน affect abnormality การรับรู้เสียไป reflex hyperactivity รีเฟล็กซ์(เคาะเข่า)เร็ว eye abnormality ตาผิดปกติ sensorium change สัมผัสรับความรู้สึกทั้งห้าเปลี่ยน intellectual impairment โง่ slurred speech พูดช้าลง

อาการทางตาคือม่านตาเล็ก ไม่ตอบสนองแสง อาการอื่น ๆ ที่ร่วมคือหัวใจ และการมีก้อนเล็ก ๆ กรานูโลมาตามอวัยวะต่างๆ

การวินิจฉัย สามารรถตรวจจากอาการและเลือด แต่การทดสอบเหล่านี้จะมีผลบวกภายหลังจากติดเชื้อ ประมาณ4-6 สัปดาห์ สิ่งสำคัญคือแนะนำให้มารดาที่จะตั้งครรภ์ตรวจทุกรายเพราะถ้ามี จะทำให้เด็กเกิดอาการที่เรียกว่าซิฟิลิสแต่กำเนิดได้

การรักษา มียารักษาที่มีประสิทธิภาพ สะดวก ดังนั้น ถ้าสงสัย หรือมีเชื้ออย่าปล่อยให้สายไปนะครับ