Knowledge Management

เนื้อเรื่อง

แนวคิดของศาสตร์ด้าน KM ไม่ใช่เรื่องใหม่ แต่เป็นสิ่งที่ฝังลึกอยู่ในจิตใจของผู้ประกอบการ หรือผู้นำในองค์กรต่าง ๆ มานับแต่อดีต ซึ่งสามารถตัวอย่างง่าย ๆ ที่ใกล้ตัวมากที่สุด ซึ่งก็คือ ศิลปะไทย คงทราบกันดีว่า การที่ประเทศไทยมีจุดแข็งในเรื่องของงานศิลปกรรม ไม่ใช่เรื่องที่เกิดขึ้นภายในชั่วระยะเวลาสั้น ๆ แต่เป็นการสั่งสมและถ่ายทอดประสบการณ์จากช่างรุ่นหนึ่งไปสู่รุ่นหนึ่งต่อเนื่องกันมาหลายร้อยปี มีทั้งการถ่ายทอดโดยการศึกษาเล่าเรียนในทางตรง เช่น อาจารย์สั่งสอนศิษย์ และการศึกษาทางอ้อม เช่น การศึกษางานศิลปกรรมจากผลงานการสร้างของคนรุ่นเก่าก่อน ในขณะเดียวกันสิ่งที่เป็นจุดบกพร่องหลาย ๆ ประการในงานศิลปะก็อาจได้รับการพัฒนาแก้ไขโดยช่างในรุ่นต่อ ๆ มา ซึ่งอาจจะเป็นด้วยความก้าวหน้าทางด้านงานช่าง

สิ่งเหล่านี้ แท้จริงแล้วก็คือแนวทางในลักษณะของ KM ด้วยกันทั้งสิ้น จึงสามารถสรุปได้ง่าย ๆ ว่า KM นั้นเป็นเรื่องของกระบวนการจัดเก็บ ถ่ายทอด เลือกสรร และพัฒนาข้อมูลความรู้ต่างๆ นั่นเอง ซึ่งเมื่อเทคโนโลยีข่าวสารข้อมูลมีการพัฒนาอย่างก้าวหน้ามาจนถึงปัจจุบัน มนุษย์จึงได้อาศัยศักยภาพของเทคโนโลยีใหม่ ๆ เหล่านี้เป็นตัวกลางในการจัดการบริหารองค์ความรู้ต่าง ๆ จนกลายเป็นศาสตร์ที่ปัจจุบันได้รับความสนใจจากผู้คนทั่วโลกมากอีกแขนงหนึ่ง และมีความสำคัญมากจนถึงกับมีการเปิดการเรียนการสอนในระดับปริญญาเอกกันในหลาย ๆ ประเทศ รวมทั้งในประเทศไทย

เมื่อลองพิจารณาถึงอารยธรรมในยุคโบราณต่างๆ ที่สาบสูญไป  ปัจจัยสำคัญย่อมเกิดจากการขาดความต่อเนื่องในการถ่ายทอดและรักษาองค์ความรู้นั้นไว้ได้ ซึ่งอาจเป็นเพราะภาวะสงคราม, ภัยธรรมชาติ หรือหายนะใด ๆ ก็ตาม แต่สิ่งที่เป็นมูลเหตุสำคัญที่สุดย่อมเป็นเรื่องระหว่างบุคคล อาจเป็นเพราะผู้ทรงความรู้ไม่ต้องการถ่ายทอดเคล็ดลับในการสร้างความแข็งแกร่งให้กับผู้อื่น, การขาดสื่อกลางที่มีประสิทธิภาพในการเก็บรักษาข้อมูล, ความไม่เอาใจใส่ของผู้รับการถ่ายทอดความรู้นั้น ฯลฯ จะเห็นว่าหากมีแนวทางในการเก็บรักษาองค์ความรู้ไว้ได้อย่างเป็นระบบ แม้จะมีปัญหาในเรื่องของบุคคลอยู่บ้างแม้ในยุคสมัยใด องค์ความรู้ที่สำคัญหลาย ๆ ประการก็คงจะไม่สูญหายไปดังเช่นที่เป็นมาในอดีต